Alþýðublaðið - 30.06.1963, Blaðsíða 8

g 30. júní 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
IILÍÐARDALSSKÓlI stendur
i hlíð Hellisheiðar í Ölfusi. Frá
honum blasa við fjöll, sléttlendi
og hafið. Hann er í eign AÖvent-
ista og: er rekin skóli þar á vet-
nrna, en hótel á sumrin. Þessa
dagana er mæðravikan haldin á
staðnum. Hún stendur frá 25. júní
til 5. júli.
Orlofsfélag húsmæðra hefur
nú starfað í þrjú ár. Formaður
er Herdís Ásgeirsdóttir. Hallfríð-
ur Jónasdóttir ritari, Helga Guð-
mundsdóttir gjaldkeri og í vara-
stjórn eru: Sólveig Jóhannsdótt-
ir, Ólöf Sigurðardóttir og Kristín
Sigurðardóttir. Skrifstofa íélags-
ins er í Aðalstræti 4 og þar var
tekið á móti umsókDum í ferða-
lagið austur.
í fyrri tveim orlofsferðum hús-
mæðra var haldið til Laugarvatns
og gist þar á hótelinu og í kvenna
skólanum. Þá voru ort mörg
kvæði og birtist eitt þeirra hér.
Það er eftir Lilju Björnsdóttur:
Er skilningur og göfgi glæðst
svo glöggt er kjörin bætast.
Hér safnast hefur vífaval
er vill sig hressa og yngja,
en Orlofskvennakórinn skal
nú kátur ljóðin syngja.
Orlofsfélagið var stofnað vegna
brýnnar þarfar. Margar húsmæð-
ur búa við erfið skilyrði og geta
aldrei notið sumarleyfis. Starf
húsmæðra er erfitt og oft ekki
þakkað né launað, sem skyldi Rík-
isstjórnin greiðir nú félaginu 10
kr. styrk með hverri húsmóður í
landinu. Auk þess eflist það nokk-
uð af gjöfum til Orlofssjóðs og
með sölu minningarspjalda. Gott
væri, að fólk minntist Orlofssjóðs
þegar aðstæður leyfa.
Blaðamaður frá Alþýðublaðinu
brá sér austur fyrir nokkru og
heimsótti húsmæðumar. í Hlíðar-
dalsskóla ríkti eftir hádegi kyrrð
og friður. Eini vottur lífs að utan
heimilis á Laugaveg 49 og Jóse-
fína Ólafsdóttir. Sú fyrrnefnda
var niðursokkin við prjónaskap en
hin var að kanna, hvaða tíðindi
Vikan hafði að segja. Hinar hús-
mæðurnar höfðu lagt sig eftir mat-
inn og voru enn ekki komnar á
kreik.
— Hvernig er að njóta hvíldar-
innar og friðarins hér í Guðs
grænni náttúrunni? Er ekki mik-
ill munur að þurfa nú aðeins
rétta út hendina eftir nauðsynj-
unum, í staðinn fyrir að vera allt
af að búa öðrum í haginn.
— Okkur finnst þetta afskaplega
mikil hvíld og skemmtileg. Það
má að minnsta kosti segja, að allt
sé gert fyrir okkur. Já, satt er
það.
— Jú, nóg fáum við að minnsta
kosti að borða. Ef sólin ætlar að
að taka þátt í ferðinni í fyrsta
sinn?
— Mjög vel. Eg er úr bænum
og vinn á fæðingardeildinni. Mað-
urinn minn er nefnilega heilsu-
veill. Indælt er að fá að skreppa
svona frá.
— Ásgerður, ert þú líka úr bæn-
um?
— Nei, ég er fædd í Dölunum
og er dóttir Þorvaldar hrepps-
stjóra þar og Höllu Jóhannesdótt-
ur. Eg hef átt heima í Hveragerði
9g síðastliðin tíu ár í Reykjavík.
— Áttu mörg Þörn?
— Eg á sex á lífi. Þau eru öll
uppkomin. Svo á ég, já. hversu
mörg eru þau nú, ég hef nefni-
lega ekki talið þau, jú, alltaf 13
barnabörn. Já, þegar maður á
svona mikið af þeim, er maður
aldrei barnlaus. Þau koma svo
sýna sig eins mikið og hún hefuroft, til mín, sem betur fer.
hingað til gert, þá verður dvölin — Leistinn, sem þú ert að prjóna
Lag: Ó, fögur er vor fósturjörð.
Mörg hugsjón hefur fögur fæðst
og fær nú loks að rætast.
séð var heimakona með börn sin í
enn betri, bætir Jósefína við.
— Nú, við sem erum uppaldar
og hundur, er velti sér um í sól-
arhitanum. Inni í setustofunni í
heimavistinni sátu tvær eldri kon-
ur, þær Ásgerður Skjaldberg til
er hann ef til vill á barnabarn?
— Það getur vel verið, það er
Sænskir stúdentar vilja
ameríkanisera" skólahald
STÚDENTAR við háskóla Stokk
hólms hafa sett fram lillögu um
að „ameríkanísera” skólakerfið.
Menntamálaráðherra hefur skýrsl-
una til athugunar.
Kennsluskipulaginu við háskóia
Hvernig eigin-
mðnn
MIKLAR rannsóknir hafa
verið gerðar í Uppsölum á
eiginmannavali kvenna. 500
pör voru spurð spjörunum
úr og niðurstöður rannsókn-
arinnar hafa nýlega verið
biríar.
Aðalundirstaða rannsókn-
arinnar hvíldi á spurning-
unni: Hvað er undirstaða
góðs hjónabands? Niðurstöð-
urnar sýna, að útlit og lík-
amlegir eiginleikar manns-
ins skipta litlu máli. Eitt-
hvað smávegis virðist það
samt fara eftir augnalit og
lögun neðri varar. Sameigin-
leg áhugamál skipta mestu
máli. Því líkari menntun,
sem hjónin hafa, því betra
hjónaband. Menntunarskjöl-
in skipta mestu máii meðal
•93% kvennanna, en 45% á
meðal karlmannanna.
Þær konur, sem tóku þátt
í rannsókninni urðu að út-
fylla mjög nákvæmar skýrsl-
ur um sig, t. d. hvort þær
væru örvhentar, lituðu hár-
ið, ætíu mörg systkini o.s.frv.
í Svíþjóð má auðveldlega breyta
eftir nútíma viðhorfi. Erfiðara
væri að breyta bví við hhákóla Evr
ónu. þar sem mjög sterkar erfða-
venjur ríkja. Þar er þróun per-
sónulcikans og stjórnin enn Þránd-
i ur í GöL1, hæði" fyrir einstaka
stúdenta, atvinnulíf og þjóðfélag.
J Sá, sem æílar a5 iesa þjóð-
! félagsfræði. vérður að taka auka-
námskeið í reikningi utan skól-
Jans. Fjölda mör^ dærni má nefna
um þetta. í þessu sambandi má
Jgeta þess, að erfitt er að komast
!á slíkt námskeið og í öðru lagi
jbætir það ekki heildareinkunn.
I Ameríska kerfið er samansett
af fjölda smánámskeiða. Við að
Ijúka hverju þeirra er gefinn viss
fjöldi stiga. Við að ljúka fil. eand.
prófi þurfti ef til vill 00 stig. Á
ári voru tekin um 10 stig og er
það þá 6 ára nám. En er ckki
tími til kominn að kom.a öllum
prófum undir alþjoða kerfi.
Hvers vegna ekki að miða við 40
stig, sem akademiskt undirstöðu-
próf.
Talað var mikið um þann ó-
kost er fylgir þvi, hve gamalt há-
skólafólk sé í Svíþjóð og á ís-
landi, þegar það lýkur prófi. • —
Verður að gera eitthvaö í því sam
bandi. Námsmenn eru á þessum
stöðum nærri því komnir á graf-
arbakkann, þegar doktorsgráð-
unni er náð.
Stokkhólmsblaðið íelur nauð-
synlegt að sannreyna uppástung-
ur stúdenta. Vaknar þ-í sú spurn-
ing, hverjir eiga að hrinda fram-
kvæmdinni af stað. Mikil þörf er
á endurskipulagningu háskóla-
kerfisins.
í áveit, finnst sem við séum gengn- svona stundum, sem þau vilja vera
ar í barndóm og upplifum æsku-) í þessu.
árin að nýju með beljum á tún-
um og svo framvegis.
—- Hafið þið tekið þátt í Or-
lofsferðum áður?
Ásgerður segist hafa farið með
í fyrra líka. — Já, þá var óskap-
lega gaman. KvöldVökur voru á
hverju kvöldi og farið var með
okkur í ferðalög. Stundum var
spiluð félagsvist og margt annað
var á dagskrá. Já, eitt sinn var
komið með harmoniku og dönsuð-
um við þá hverjar við aðra. Við
gerðum alltaf svo margt skemmti-
legt og það var allt formanninum,
frú Herdísi að þakka.
— Jósefína, hvernig líkar þér
— Þú leggur ekki frá þér prjón-
ana hér og hvílir þig?
Jósefína svarar fyrir. félaga
sinn: „Nei, hún getur ekki verið
iðjulaus stundarkorn.
— Eg íitjaði upp á þessu í gær-
kvöldi. Já, það er skömm að vera
að prjóna, þegar maður á að vera
að hvíla sig.
— Búið þið hjónin ein í bæn-
um?
— Já, við gerum það, gömlu
hjónin.
— Þú átt ekki að segja gömlu
hjónin, segir Jósefína.
— Nú, hvað á ég að kalla okk-
ur, sjötugt fólkið?
— Hvað gerið þið ykkur til
skemmtunar?
— Það er nú ýmislegt. í kvöld
verður kvöldvaka og á heimi
verðum við fræddar um staðinn.
Við förum í sólböð, prjónum
göngum um, tölum saman óg svo
framvegis.
Núna virðist líf vera að færast
yfir staðinn. Inn í setustofu hafa
komið nokkrai konur. Sumar eru
að skoða Vikuna með Jósefínu.
Kaflinn, sem aðallega er stanzað
við fjallar um nunnur. Mikið er
rætt um alla þá hegningu, sero
nunna nokkur varð að þola fyrir
að vera horin inn í klaustrið af
karlmanni. Það hafði liðið yfir
hana úti á túni. — Að nokkrar
ungar stúlkur skuli vilja leggja
út í þannig líf.
Utan af gangi heyrist mikill
hlátur og virðist gleði ríkja þar.
Konurnar eru að koma sér út í
góða veðrið.
Húsmóðir lítur út um gluggann
og sér, að konur leggjast í sól-
bað í skjóli tröppunnar, og seg-
— Jæja, þær eru þarna niðri.
Ætli þar sé ekki skjól. Eg ætla að
„prufa” það.
Nú er lagt af stað inn eftir gang-
inum til herbergis forstöðukon-
unnar, frú Herdísar Ásgeirsdótt-
ur. Það er stórt, bjart og rúmgot.t,
eins og öll hin herbergin. Frúin
hafði verið í baði og .tekið sér
smáhvíld á eftir.
— 32 húsmæður taka þátt í
mæðravikunni að þessu sínni. —
Segja má, að þær séu úr öllum
stéttum, á öllum aldri og búa við
alls konar aðstæður. Elzta konan
er 87 ára og yngsta kpnan er 32
ára. Tvær konur eru hér lamaðar
Sýna aðd^anlegt þrek og
viljastyrk. Þær fara hér um holt
og hæðir: Við getum farið í ljós,
fengið bað og nudd. Þetta er sann-
kallaður heilsubrunnur.
Inn um gluggann berast sam-
ræður kvennanna í sólbaðinu. —
Já, nú er maður búinn að hafa
það gott. Eg hef spókað mig upp
eftir læknum og finnst því dásam-
legt að liggía hér í sólinni.
— Já, það er sannarlega gott
að njóta sólarinnar.
Og allur hópurinn tekur undir:
En hvað það er nú gaman að vera
hérna.
Aldursforsetinn fær sér kaffisopa.
— Er mikil eftirspurn eífir að
komast í þessar orlofsferðir?
— Já, hún er geysimikil. Sumar
konur borga svolítið, ef þær geta,
svo að aðrar komazt að. Það
trúir því enginn, hversu nauðsyu-
legt þetta velferðarmál húsmæðra
er. Fjöldi þessara kvenna hefur
ríka þörf fyrir hvíld, eiginmenn-
irnir eru veikir, mörg börn að sjá
farborða. þær sjálfar heilsulausar
og svo framvegis.
í kaffistofunni söfnuðust allar
konurnar saman til að hressa sig
á kaffisopa og öðru góðgæti. Þang
að kom einnig aldursforsetinn, frú
Margrét Magnúsdóttir, 87 ára
gömul Hún er uppalin á Litla-
Landi í Ölfusi, en býr nú í Reykja-
vík.
— Eg lifi fyrir annað líf, fyrir
báða heima, þennan heim og ann-