Alþýðublaðið - 24.08.1963, Side 3

Deilur enn út stjórnarbylting yfir-
alaysíu
Manila, 23. ágúst.
NTB-Reuter.
Bretar og Filippseyingar
styðja nú málamiðlunartillögu er
U Thant, framkvæmdastjóri SÞ,
liefur komið fram með til lausnar
á deilu, er valdið hefur töfum á
fyrirhugaðri könnun SÞ í sam-
bandi við fyrirhugaða stofnun
Malaysíu. Stendur deilan um
fjölda þeirra manna, sem fylgjast
mega með störfum nefndar SÞ,
er kunna á vilja íbúanna á Norð-
ur-Borneó og Saravak í sambaudi
við stofnun hins nýja ríkis.
Bretar hafa áður viljað tak-
marka fjölda þessara manna við
fjóra, en Indónesíumenn heimtað
30. Tillaga U Thants er sú, að 4
.aðstoðarmenn’ hinna skuli fá að
fara með. Mun utanríkisráðherra
Filippseyja reyna að fá Indónesa
og Malaya til að fallast á hana.
Fulltrúar ríkjanna þriggja, sem
auk Malaya munu mynda Malay-
síu, þ. e. Saravak, N-Borneó og
Singapore ræddu í dag við Tun-
ku Abdul Raliman, forsætisráð-
lierra Malaya, í Kuala Lumpur til
að fá hann til að halda fast við
það, að rikjasambandið verði
stofnað 31. ágúst, eins og fyrir-
hugað haföi verið. Mun Rahman
hafa lofað að yfirvega mál þeirra
en ráðherrarnir voru ekki ánægð-
ir með samtalið.
Óstaðfestar heimildir telja, að
Saravak og N-Borneó haíi í
hyggju að koma á fót „bráða-
birgðastjóm Malaysíu,” ef Rah-
man féllst ekki á tillögur þeirra.
Hvorki Ningkan, forsætisráðherra
Saravak, eða Stephens, forsætis-
ráðherra N-Borneó vildu segja
neitt um þessar fréttir í dag.
VOFANDI í S.-VIETNAM
Samhljóða
mótmæli
Moskva, 23. ágúst.
NTB-Reuter.
V-Þjóðverjar og Frakkar vís-
uðu í dag á bug gagnrýni Rússa
á fransk-þýzka vináttusamningn-
um. Afhentu bæði ríkin stuttar og
samhljóða yfirlýsingar ifm þetta
efni í sovézka utanríkisráðuneyt-
inu. Voru orðsendingarnar svar
við orðsendingu Rússa frá 17.
maí, þar sem þeir héldu því fram,
að samningurinn væri árásareðlis
og beindist gegn Sovétríkjunum
og öðrum ríkjum Austur-Evrópu.
Nairobi, 23. ágúst.
NTB-Reuter.
Stjórnarandstöðuflokkurinn
KADU í Kenya hefur í dag dreg-
ið sig í hlé frá viðræðunum um
stjórnarskrá í Nairobi, segir
Ngala, formaður flokksins.
Saigon, 23. ágúst.
NTB-Reuter.
Að minnsta kosti 30 manns létu
lífið, er hermenn stjórnarinnar
og lögreglan tóku í sinar hendur
pagóður eða musteri Búddhatrú-
armanna í borginni Hué í Suður-
Vietnam, segja áreiðanlegar heim
ildir í Saigon. Telja heimildir
þessar hugsanlegt, að 100 manns
hafi farizt. Ríkisstjórnin hélt því
fram, að enginn hefði látizt, —
er stærstu pagóður landsins voru
' handteknar.
Van Mau utanríkisráðherra S.-
Vietnam, hefur látið raka á sér
höfuðið eins og búddamunkur og
lagt inn lausnarbeiðni sína í mót-
mælaskyni við aðgerðirnar gegn
búddatrúarmönnum. Mau hefur
skýrt diplómötum í Saigon svo
frá, að hann muni fara pílagríms
för til Indlands. Góðar heimildir
telja, að Diem, forseti, hafi ekki
fallizt á lausnarbeiðni Maus. Hins
vegar hefur hann fallizt á lausn-
arbeiðni sendiherra landsins í
Washington, Tran Van Chuong.
Eiginkonu sendiherrans, sem er
búddatrúar, hefur verið vikið úr
stöðu sinni sem fastur áheyrnar-
fulltrúi lands síns hjá SÞ. Þau
eru foreldrar mágkonu Diems, —
sem er sögð hafa mikil áhrif á
forsætisráðherrann. Talsmaður
utanríkismálaráðuneytisins sagði
í dag, að það væri einróma álit
stjórnarinnar, að Chuong upp-
fyllti ekki þá skyldu sína að virða
I f orsætisráðherra landsins.
Áreiðanlegar heimildir telja,
að margir háttsettir embættis-
menn séu ósammála stefnu stjórn
| arinnar í trúmálum.
; Diplómatískar heimildir telja,
' að bróðir forsetans, Ngo Dinh N-
! hu, hafi tekið við mestu af völd-
\ um forsetans. Einnig berast fregn
i ir um óánægju innan hersins, og
telja menn, að ekki muni líða á
löngu, áður en stjórnarbylting
| verði gerð.
Rúmlega 300 stúdentar tóku í
dag þátt í setu-verkfalli fyrir ut-
an verkfræðiskólann í Saigon. —
i Hermenn umkringdu þá, en ekki
1 kom til neinna' átaka. Margir há-
skólakennaranna í Saigon hafa
sagt af sér embætti í mótmæla-
skyni við aðgerðir stjórnarinnar
og 17 af 47 prófessorum í Hué,
sem hafa hætt störfum, hafa ver-
ið handteknir.
HARÐVÍTUG
YFIRHEYRSLA
Vantraust SÞ verð
ur ekki samþykkt
Framh. af 1 síðu
stjórn borgaralegu flokkanna
verði mætt með vantrauststillögu
þegar á fyrsta starfsdegi sínum.
Eins og ástatt er nú, er ekki lfk-
legt, að sú vantrauststillaga verði
samþykkt og er því liklegast tal-
ið, að hin nýja stjórn muni sitja
a.m.k. fram yfir bæjarstjórnar-
kosningarnar, sem fram eiga að
fara eftir mánuð.
Þegar Kings Bay umræðunni
lauk í kvöld, hafði hún staðið í
samtals 40 klukkustundir og tek-
ið fjóra daga. Um helmingur allra
þingmanna, sem eru 150 að tölu,
og flestir ráðherrarnir höfðu tek-
ið til máls. Frá stríðslokum hafa
engar umræður á Stórþinginu
dregið að sér eins mikla athygli
almennings. Áhorfendapallar hafa
verið fullir allan tímann og fyrir
hefur komið, að stórar biðraðir
hafa myndast við inngöngudyrn-
ar. Umræðunum var öllum sam-
án sjónvarpað og auk þess var út-
varpað umræðum marga tíma á
hverju kvöldi.
í lokaræðu sinni í kvöld sagði
Einar Gerhardsen, að ríkisstjórn
in hefði ekki vanrækt skyldur
I sínar, að því er varðaði öryggls-
mál við hinar ríkisreknu námur
i í Kings Bay. „Við höldum því
fram, að einstakir ráðherrar og
ríkisstjórnin í heild hafi uppfyllt
skyldur sínar eftir því sem með
nokkurri sanngimi er hægt að
krefjast. Við hörmum, að stjórnar
andstaðan vill færa út ábyrgðar-
svið ráðuneytisins í hinum ríkis-
reknu fyrirtækjum á þennan
hátt, sem aðeins getur valdið erf-
iðleikum bæði í störfum ráðu-
neytisins og fyrirtækjanna og sem
kann að draga úr tilfinningu
stjórna fyrirtækjanna fyrir ábyrgð
á því að vernda verkamenn fyrir
slysum.”
Stokkhólmi, 23. ágúst. NTB. |
Eric Segelberg dósent, hinn
43 ára gamli guðfræðingur, sem
hratt Helandermálinu af stað með
því að kæra hinn nafnlausa bréf-
ritara til lögreglunnar, varð í dag
að svara í fimm tíma spurningum
verjanda Helanders, sem mörgum
sinnum sannaði eða lét í það
skína, að Segelberg gæfi rangar
upplýsingar. Segelberg svaraði
mjög óljóst spurningum um, hvaða
hlutverki hann hefði gegnt fyrir
og eftir biskupskjörið í Stræng-
næs 1952 og oft neitaði hann að
svara yfirleitt, cftir 'að dómarinn
hafði bent honum á, að honum
bæri ekki skylda til þess.
Það var rafmagnað andrúms-
loft í Stokkhólmi á meðan Segel-
berg var yfirheyrður og fullskip-
aður réttarsalurinn fylgdist með
hinni nákvæmu yfirheyrslu verj-
andans Nils Malmström, mála-
færslumanns. Það var almennt á-
lit áheyrenda, að hinn ungi mála-
flutningsma,ður hefði „átt dag-
inn” og hefði tekizt að smíða nýj
an hlekk í þá varnarkeðju, sem
hann er að reyna að flétta.
Hann vann t. d. stórsigur með
því að fá réttinn til að neita a'ð
taka gilt sem sönnunargagn vitn-
isburð frá rikssvensku presta-
skrifstofunni í Helsingfors, sem :
sækjandinn lagði fram. Féllst
rétturinn á þá staðhæfingu hans
að bréfið gæti ekki skoðazt sem
sönnun á veru Segelbergs í Hels-
ingfors fyrir biskupskjörið. Er
hann hafði þannig sannað, að Se-
gelberg hafði ekki neina sönnun
fyrir því að hafa verið í Hels-
ingfors allan tímann fyrir biskups
kjörið, eins og haldið hafði verið
fram, spurði hann dósentinn
beint, hvort hann hefði verið í
Stokkliólmi þá daga, sem nafn-
lausu bréfin voru póstlögð. —
Spurði hann um hvern einstakan
dag, þar til Segelberg spurði
dómarann hvort liann þyrfti að
svara slíku.
Malmström fékk það einnig
fram, að samband þeirra Segel-
bergs og Helanders hefði ekki
verið sérlega gott. Ilefði Heland-
er lofað að gefa sér hæstu eink-
unn í praktískri guðfræði á prófi,
en ekki gert það.
Segelberg var gramur yfir spurn
ingum verjandans og þurfti greini
lega að stilla sig stundum. Hann
greip fast um grindur vitnastúk-
unnar, er verjandinn sagði eitt
sinn: „Þér segið ekki satt.” Það
gerðist, er Segelberg sagði, að
hann hefði ekki séð nafnlausu
bréfin í 10 ár, en verjandinn gat
sannað, að hann hefði sé þau árið
1959.
Smith
Samið við yíir-
menn á togurum
í gær náðust samningar við yfir
menn á togurum. Verða hinir
nýju samningar lagðir fyrir fund.
Ekkert hefur gengið í deilu far-
manna, en þeir hafa boðað verk-
fall frá og með 1. september n.k.
OSFELLSSVEITARVEG-
UR NÆSTUR Á DAGSKRÁ
ÝMSIR hafa velt þéí fyrir sér
undanfarið, hvort ekki mundu
nýtt hin stórvirku tæki, sem nú
eru notuð við lagningu Kefla-
víkurvegar, þegar þeirri fram-
kvæmd er lokið. Alþýðublaðið
lagði þessa spurningu fyrir Sig-
mrð Jóhannsson, vcgamálastjóra
I stuttu símtali í gær.
Sigurður kvað að sjálfsögu
vera fullan vilja fyrir hendi að
byggja vegi hér úr varanlegu
efni, en það væri dýrt og ó-
mögulegt að segja nokkuð um
framvindu þeirra mála fyrr en
vitað væri hve mikið fé fengizt
til framkvæmdanna.
Ilann kvaðst þó reikna alveg
með, að farið yrði út í að byggja
fleiri vegi úr varanlegu efni á
næstu árum.
Er blaðið spurði hvaða vegir
kæmu þá helzt til greina, svar-
aði vegamálastjóri, að vafa-
laust yrði byrjað á veginum
upp í Mosfellssveit, a.rn.kj.
allt að mótum Þingvallavegar,
því að þar væri langmest um-
ferð. Svo kæmi að sjálfsögðu
Austurvegur, yfir Hellisheiði
um Þrengsli og austur að Sel-
fossi, en til væru lög um stein-
steyptan veg á því svæði frá
árinu 1946.
Framhald af 16. síðu.
menn og ekki látið neitt uppi um
það, hvort hann mundi verða við
stefnunni eða ekki.
John Smith hefur haldið sig mest
megnis heima við síðan hann kom
heim til Aberdeen úr hinni sögu-
legu ferð, er hann var tekinn af
Óðni 27. apríl sl. Hann hefur ekki
stjórnað skipi síðan og ekkert unn-
ið, eftir því sem bezt verður vit-
að. Stöku sinnum kvað hann hafa
farið til lítils sjávarþorps skammt
frá Aberdeen í heimsókn til ætt-
ingja, en að öðru leyti ekki hafzt
að.
í ákæru Saksóknara ríkisins á
hendur Smith er honum gefið að
sök að hafa verið að veiðum innan
fiskveiðitakmarkanna og að hafa
breytt snögglega um stefnu, án
þess að gefa tilskilin merki, þann-
ig að árekstur varð ekki umf'ú-
inn og skemmdir hlutust af á báð-
um skipunum.
Gerð er krafa um upptöku veið-
arfæra og afla, en hann var s.eld-
ur í Reykjavík 6. maí »1. Þá er
þess krafizt, að stefnda verði, að
; kröfu Landhelgisgæzlunnar, gert
að greiða henni bætur fyrir tjón
það, er varð á Óðni við áðurnefnd
an árekstur, kr. 120.700.00 og kr.
7507,00 vegna kostnaðar viö m'at
tjónsins.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 24. ágúst 1963 3
(jíÖA iHUQY<l J/