Óðinn - 01.01.1935, Page 15

15
Ó Ð I N N
/ Almannagjá 1930: Tryggin Þórhallsson, forsætisráðherra, setur Alþingishátíðina.
»Naut hann þar ekki aðeins málsnildar og glæsi-
mensku, sem lengi mun að ágætum höfð. Þar
komu ekki síður til vinsældir hans og það traust,
er hann ávann sjer í kynningu sein góðgjarn
drengskaparmaður. Ekkert var fjær honum en að
beita valdi eða kúgun við flokksmenn sína. En hann
laðaði menn til sjálfráðs fylgis eins og fjelagi og
bróðir«. Hann var forsætisráðherra á 1000 ára af-
mælishátíð alþingis 1930, og var framkoma hans þar,
svo sem vænta mátti, að öllu leyti hin virðulegasta.
Stærsti sigur hans var án efa kosningasigurinn 1931,
enda þótt kapp hans orkaði mjög tvímælis, er hann
rauf þingið og stofnaði til nýrra kosninga, þegar Al-
þýðuflokkurinn sleit hlutleysi sínu við stjórn hans og
tók höndum saman við Sjálfstæðisflokkinn um breyt-
ingar á kosningalögum og kjördæmaskipun. Tryggvi
áleit að hann sem bændaforingi mætti ekki láta þær
breytingar komast á, án þess að hann gæfi bændum
nokkurt tækifæri til þess að láta í ljósi skoðanir
sínar á þeim, með því að þær hefðu í för með
sjer rjettindamissi fyrir sveitakjördæmin. Svarið fjekk
hann á þá leið, að Framsóknarflokkurinn náði út
af fyrir sig meiri hluta á alþingi. En landskosn-
ingarnar til efri deildar, þar sem allir kjósendur
landsins nutu jafnrjettis, gerðu það að verkum
að andstöðuflokkarnir höfðu synjunarvald allra mála
í efri deild, og kváðust beita því, ef þeir fengju ekki
leiðrjettingu á misrjetti kjósendanna við kjördæma-
kosningarnar. Tryggvi beiddist þá lausnar fyrir ráðu-
neyti sitt og samsteypustjórn var mynduð til þess að
ráða fram úr ágreiningsmálunum. En af hálfu síns
flokks hafði hann forgöngu í samningagerðinni, sem
þá fór fram. Hann varð bankastjóri Búnaðarbankans,
er hann hafði sagt af sjer forsætisráðherraembættinu,
og aðalviðfangsefni hans urðu nú kreppuráðstafanirn-
ar út af kröggum landbúnaðarins; og þeim helgaði
hann allt starf sitt síðustu árin. Frá 1925 hafði hann
verið formaður Búnaðarfjelags íslands og jafnan látið
sjer mjög ant um hag þess. Hugur hans var allur og
óskiftur á viðreisn landbúnaðarins og hag bænda-
stjettarinnar, og má vera að það hafi verið nokkur
ljóður á ráði hans sem æðsta valdamanns landsins,
hve fast hann fylgdi fram málum einnar atvinnustjett-
ar. En það var trú hans, að framtíðargengi þjóðar-
innar væri fyrst og fremst komið undir eflingu land-
búnaðarins, enda var sá atvinnuvegur, þegar Tryggvi
tók til starfa, orðinn langt á eftir hinum aðalatvinnu-
vegi landsins, sjávarútgerðinni, sem tekið hafði gjör-
breytingu á skömmum tíma.
]eg set hjer vísu, sem jeg sendi Tryggva Þór-
hallssyni einu sinni, við víst tækifæri, meðan hann
var forsætisráðherra: