Alþýðublaðið - 23.11.1963, Blaðsíða 3

LONDON 22. nóv. NTB-RT-AFP.
Fréttin um morð Kennedys forseta
kom sem reiðarslag: yfir aítan heiin
fnn. Ekki aðeins í vestri heldur
einnig í austri gerðu útvarpsstöðv-
ár hlé á útsendingum sínum til
l»ess að fiytja hin hörmulegu tíð-
indi.
Þjóðhöfðing-jar og forsætisráð-
herrar hættu þegar I stað öllum
störfum til þcss að senda sam-
úðarkveðjur og meta hin póWtísku
úhrif af hinum skyndilegu og ó-
væntu forsetaskiptum í Washing-
ton.
Fréttinni var einnig dreift á
götum og veitingahúsum víða í
heiminum og vakti mikla skelf-
íngu.
Síðan aðalframkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna fórst í flug-
elysi í Kongó fyrir tveim árum hef
ur engin dánarfregn haft eins gíf-
urleg áhrif hvarvetna í heimin-
Um.
Páfinn var harmd lostinn við
fréttina um dauða Kennedys. Hann
dró sig þegar í hlé til þess að biðja
fyrir forsetanum.
í Bonn vakti fréttin einnig mikla
sorg. Ludwig Erhard kanzlari sem
var á leið frá París í hraðlest,
þegar Kennedy lézt, var þegar í
stað látinn vita. Útvarps- og sjón-
varpsstöðvar gerðu strax hlé á
útsendingum sínum og léku sorg-
arlög.
Útvarpsstöð bandarískra lier-
manna í V-Þýkalandi (AFN) flutti
fréttina á þennan einfalda hátt:
Herrar og frúr, forseti Banda-
rikjanna er látiun.
Erich Mende varakanzlari fiagði,'
að al'lir eem hefðu haft þá ánægju
að hitta Kennedy persónulega er
hann heimsótti V-Þýzkáland og
Bonn væruiostnirídjúpum harmi. i
Morð Kennedys er bæði mann-
legur og pólitískur sorgarleikur
sagði Heinrich von Brenato, for-
maður Kristilega demókrata-
flokk6ins og óbætanlegt tjón fyrir
hinn frjálsa heim.
Stjórnmálamenn í Bretlandi
sögðu að lát Kennedys væri mfkið
áfall fyrir bandalag vestrænna
ríkja og allan hinn frjálsa heim.
Kennedy var mjög vinsæll í
Bretlandi, þar sem menn töldu að
festa hans, sem kom í ljós í Kúbu-
deilunni, væri samtvinnuð þeirri
diplomatísku lagni, sem nauðsyn-
leg sé til þess að koma í veg fyrir
k j arnorkusty rj öld.
Forsajtisráðlierra Danmerkur,
Jens Otto Krag, sagði að Kennedy
hefði verið hinn ungi og sterki
foringi vestrænna ríkja og að morð
ingi hans hefði sett dökkan blett
á samtíð okkar. Með Kennedy hafa
Bandaríkjamenn misst einn af sín-
um mestu stjómmálamönnum.
Krag sagði einnig, að þegar Kenn-
edy fyrir ári stóð andspænis Kúbu
vandamápnu og valið virtist þýða
annaðhvort stríð eða frið og jafn-
vel tortímingu bandarísku þjóðar-
innar, hafi hann fylgt svo styrkri
stefnu að þáttaskil urðu í alþjóða-
málum og stórveldin sömdu með j
sér um frið og öryggi. I
: Uhro KekKonen, forSætisráð-''
herra Finnlahds, sendi þegar frú
Kennedy samúðarskeyti. - |
Moskvuútvarpið rauf venjulega !
útsendingu til að segja fréttina og
það með, að trúlegt væri að öfl
þau, sem eru lengst tU hægri í
Bandarikjunum, hafi staðið á bak
við inorðið. Því næst var útvarpað
orgeltónlist. Fréttamenn i Moskvu
minna á, að sovétleiðtogarnir hafi
alltaf, þegar til tíðinda hefur dreg
ið með þeim og Bandaríkjamönn-
um, gert skíran greinarmun á
Kennedy forseta og þvi, sem þeir
nefna heimsvaldasinna og etriðs-
æsingamenn, þar í landi. Hinn
ungi forseti hafði ótvírætt notið
vinsælda meðal ráðamanna austur
þar. Sovétstjórnin muni líklega
bíða átekta og forðast árekstra,
þangað til að komið er f ljós hv'er
áhrif morðið á forsetanum hefur á
gang málanna í Bandaríkjunum.
í höíuðborg Efnahagsbandalags-
ins, BrUssel, hafði fréttin um morð
ið óskapleg áhrif. Kennedy var
þar þekktur af skilningi sínum
á nauðsyn þess að sem bezt sam-
vinna tækist niilli Bandaríkjanna
og landa Efnahagsbandalagsins, og
nafn hans var tengt samningum
þeim sem fara eiga fram á næsta
ári í Genf um gagnkvæmar tolla
lækkanjr milli þessara aðUa.
Útvarpið í Búdapest í Ungverja-
landi hætti venjulegri útsendingu
til að segja hinar „skelfilegu frétt
ir“ um dauða Kennedys.
Paul Henri Spaak, utanríkisráð-
herra Belgíu grét þegar fréttamað-
ur Reuters talaði við hann í síma.
„Hvað get ég sagt, annað en að ég
er sem lamaour. Ég get ekkert
sagt í kvöld.“
Sir Alec Douglas Home, forsætis
ráðherra Bretlands yfirgaf Arund-
al höllina, þar sem hann var gest-
ur hertogans yfir Norfolk og snéri
til Lundúna þegar honum barst
fréttin um lát forsetans. Elísabet
drottning fékk fréttina til Luton-
hallarinnar og tók strax tU við
að skrifa samúðarkveðju t<U for-
setafjölskyldunnar í Washington.
Talsmaður spánska utanríkifi-
ráðuneytisins sagði í Madrid að
morðið á Kennedy væri liræðilegt
— villimannlegt. Allir hér eru
sem þrumu lostnir.
Framh. á 5. síðu
TUTT EN GLÆSILEQ ÆVI
John F. Kennedy
JOHN FITZGERALD KENN-
EDY, 35. forseti Bandaríkj-
anna, fæddist 1917, sonur
bandaríska kaupsýslumannsins
og diplómatsins Joseph Kenn-
edy og var því 46 ára gamall,
er hann féll f gær fyrir kúlu
tUræðismanns í Dallas, Texas.
Kennedy ólst upp á vel-
stæðu kaþólsku borgaraheim-
Ui í Nýja Englandi, hlaut
menntun sína i Boston og lauk
prófi frá Harvard-háskóla árið
1940. Á árunum 1941 tíl 1945
starfaði Kennedy í bandaríska
flotanum, þar sem hann gat
sér niikið og gott orð fyrir
hreystilega framgöngu sem
skipstjóri á tundurskeytabátn-
um PT-109. í herþjónustunni
særðist Kennedy alvarlega,
þegar Japanir skutu skip hans
í kaf, en þrátt fyrir það tókst
lionum að bjarga flestum
manna sinna. Eftir bakupp-
skurð 1954 var hann nær dauða
eu lífi, en gekk síðar undir
aðra skurðaðgerð og batnaði
heilsa lians smám saman, þó
að hann næði sér aldrei að
fullu.
Er hann kom úr herþjónustu
starfaði John F. Kennedy um
hríð sem blaðamaður og var
m. a. fréttamaður á mörgum
veigamiklum alþjóðafundum,
þar á meðal á Potsdam-ráð-
stefnunni. Kennedy gekk
ungur í Demókrataflokkinn og
árið 1946 bauð hann sig fram
til fulltrúadeildar Bandaríkja-
þings í Massachusetts. Hann sat
í fulltrúadeildinni til ársins
1952, er hann var kjörinn öld-
ungadeildarmaður fyrir Massa-
chusetts, aðeins 35 ára.
1956 munaði minnstu að
Kennedy yrði varaforsetaefni
Demókrata, og fyrir forseta-
kosningarnar 1960 var Ijóst frá
byrjun, að hann ætlaði sér að
verða forsetaefni þeirra, og var
hann strax ákveðinn í að sýna,
að trú hans gæti ekki aftrað
því. Af einstæðum dugnaði xjnf
hann sig að kosningabaráttunni
mjög snemma og sigraði í þeim
7 prófkosningum, sem hann
var í framboði í. Meðan á und-
irbúningi framboðsins stóð, svo
og í forsetakosningunum sjálf-
um í nóvember 1960, naut hann
ómetanlegs stuðnings frá fjöl-
skyldu sinni. Systkini hans
ferðuðust um landið þvert og
endilangt og tryggðu honum
stuðning, en einnig naut hann
þess, hve faðir hans var vel
stæður. Bróðir hans, Robert
Kennedy, var óþreytandi í bar-
áttunni, en hann varð seinna
dómsmálaráðherra Bandaríkj-
anna, sem kunnugt er. Hafði
Kennedy í raun og veru tryggt
framboð sitt, áður en til þess
kom, að Demókratar útnefndu
forsetaefni sitt endanlega í Los
Augeles, enda sigraði liann þá
þegar.
8. nóvember 1960 var Johu
F. Kennedy kjörinn forseti
Bandarikjanna, hinn 35. í röð-
inni. í þeim kosningum sigraði
hann Richard Nixon, fram-
bjóðanda repúblikana, naum-
lega. Er hann^dó, var liann þeg
ar byrjaður að undirbúa fram-
boð sitt við forsetakosningarn-
ar í nóvember 1964 og var tal-
inn öruggur xmi sigur í þeim
kosningum.
John F. Kennedy var fyrsti
kaþólikkinn, sem kjörinn hefur
verið forseti Bandaríkjanna.
Enginn af trúbræðrum hans
hefur boðið sig fram í forseta-
kosningum síðan A1 Smith tap-
aði fyrir Herbert Hoover 1928.
í ræðunni, sem Kennedy
flutti, þegar haun vann emb-
ættiseið sinn, hvatti hann
bandarísku þjóðina og heiminn
allan til að taka virkan þátt í
baráttunni gegn sameiginlegrum
óvinum mannkynsins: haró-
stjórn, fátækt, sjúkdómum og
styrjöldum. Ilann sagði einnig,
að menn mættu ekki semja af
hræðslu, en heldur ekki vera
hræddir við að semja.
Stefna John F. Kennedys í
utanríkismálum miðaði að því
að styrkja aðstöðu Bandarfkj-
Framh. á 5. síðu
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 23. nóv. 1963 3