Eimreiðin - 01.09.1917, Blaðsíða 25

'47
Fjör er dvínað, þrek er þrotið,
þróttur horfinn afreksmanns,
strengir slitnir, stýrið brotið,
storknað blóð í æðum hans.
Héðan burt hann fór með flýti
fundar til við ísrael,
ætíð sannur Ísraelíti,
ætíð sannur Natanael.
1 sambaudi við þessi minningarorð um séra Guðmund, má nefna
frænda hans, er séra Guðm. var stundum mintur á, að hefði verið
meiri kraftamaður en hann; það var móðurbróðir hans, Guðni prestur
Guðmundsson á Ólafsvöllum. Hann hefur verið mikill kraftamaður,
og er þess getið í Árbókum Espólíns.
Séra Guðni var fæddur 13. des. 1777, vígðist 1812, fékk Mið-
dal í Laugardal 1817 og Ólafsvelli á Skeiðum 1834 og dó þar 1843.
Kona hans var Þórdís, systir Þórðar kansellíráðs í Garði norður, föður
frú Sigríðar, er fyrst átti Tómas prófast Sæmundsson og seinna Ólat
sekretera og justizráð Stephensen í Viðey, og þar dó húsfrú f’órdís.
Séra Guðni var talinn með mestu krafta- og söngmönnum á þeim
dögum. Hann hafði verið stór, þrekinn og höfðinglegur, góður bú-
höldur, en ekki fór orð af því, að hann hefði verið neinn framúr-
skarandi vitsmunamaður eða ræðuskörungur.
Sagt var það, að séra Guðni og Jón dbrm. Daníelsson í Vogum,
forfaðir hinnar alkunnu Vaages-ættar, hefðu sett upp áttróið skip milli
sín. Sú saga gekk líka, að eitt sinn, er séra Guðni reið til Rvíkur
og hann reið ofan í bæinn, þar sem nú er kallað Bankastræti, þá
vildi hesturinn ekki fara út á brúna, er lá yfir lækinn, og slær séra
Guðni í klárinn, þar skamt frá, er stiftamtmaður er á gangi á túr.i
sínu; kallar hann til séra G. og spyr, því hann berji hestinn; séra
Guðni svarar ekki, en fer af baki og heldur á reiðskjótanum yfir
lækinn, og hafði stiftamtmanni þótt það þrekvirki. f’að var einnig
sagt, að séra Guðni hefði borið hestinn sinn kringum skólahúsið á
Bessastöðum.
f’egar séra Guðni var í Miðdal, var bóndi í Miðdalskoti, er þótti
lundstirður og óvæginn nágranni. f’á var það einn sunnudag að
sumrinu, að prestur kom austan frá messugjörð í Úthlíð og reið hesti
sínum, er Skúmur hét, og annálaður var fyrir fjör, flýti og dugnað.
f'egar klerkur nálgaðist Miðdalskot (því þar lá vegurinn hjá), stendur
bóndi á kálgarði sunnan undir bænum; þá minnir mig, að sagt væri,
að bóndinn kallaði til prests, að ríða ekki túnið; en séra Guðni hefur
engin orð, hleypir Skúm að kálgarðinum og grípur bónda, heldur svo
sprettinum út undir f’ríhylsgil, svo kallað, og sleppir þar bónda. Eftir
því sem mig minnir, þá mun vegalengdin vera 2—300 faðmar. f’essi
saga mun vera áreiðanlega sönn, því ég heyrði gamalt fólk í Laugar-
dalnum tala um þetta.
Öllum, er ég heyrði minnast á það, bar saman um það, að
söngrödd séra Guðna hefði verið mikil og fögur. Merkur og sann-
orður maður, Guðni Tómasson bóndi í Haga í Grímsnesi, sagði, svo
ég heyrði, að þó margir hefðu sungið í kirkjunni, hefði verið eins og
allir hefðu þagnað, þegar prestur beitti sér.
Fyrir þennan Guðna Tómasson fóstraði séra Guðni barn, er
ÍÞórdís hét, og fylgdi hún ekkju séra Guðna í Viðey, og þar sá ég