Eimreiðin - 01.09.1917, Blaðsíða 58

i8o

skýrt frá stéttaskipun Rómverja, meðal annars frá stöðu riddarastéttar-
innar í þjóðfélaginu. sambandi hennar við ráðið og yfirleitt meir um
skiftinguna eftir efnahag. A bls. 114 hefur höf. tekið upp hina röngu
íslenzku þýðingu á orðum Hanníbals, þegar hann frétti fall bróður
síns. »Nú sé ég fyrir forlög Karþagóborgar«. — Livíus, sem segir
frá* þessu, tilfærir orð hans: »Hannibal.. . agnoscere se fortunam Cartha-
ginis fertur dixisset (Liv. XXVII, 51, 12), en það ber heldur að þýða,
að hann hafi sagst kannast við (ó-)hamingju Karþagóborgar, o:
hún væri altaf eins, (sbr. »íslands óhamingju verður alt að vopni«). —
Á bls. 115 er getið um >talentur«, og hefði átt vel við, að áður
hefði eitthvað verið sagt frá peningafyrirkomulagi fornþjóðanna. Frá-
sögnin um rómverska keisaratímann er ágæt á köflum og tekið fram
alt hið helzta. Á bls. 215 hefði átt að geta þess, að Englar aldrei
munu hafa getað brotið nyrzta hluta Skotlands undir sig, — það gátu
Rómveijar raunar aldrei heldur.
En þó þannig megi benda á þessi og máske fleiri smáatriði,
rýrir þetta alls ekki gildi bókarinnar sem heild. Hún er yfirleitt
ágæt kenslubók, mæta vel samin, og ber vott um, að höfundur hennar
er reyndur kennari, ágætlega að sér í sinni grein. Vonandi er, að
við eignumst, áður en langt um líður, líkar kenslubækur í miðalda-
og nýju sögunni. SIGFÚS BLÖNDAL.
GUÐM. FINNBOGASON: VINNAN. Rvík 1917.
f’etta er í fám orðum sagt ágæt bók. Efni hennár er skift
í 10 kafla, um erfiði og þreytu, vinnuhug, eftirlíking og kapp, vinnu-
laun, tímabrigði og aðstæður, vinnugleði, vinnunám og andlega vinnu.
Og á sérstöku blaði fylgja 8 myndir til skýringar.
Þegar vér fyrst heyrðum, að Alþingi hefði veitt dr. G. F. fé til
að stunda og kenna vinnuvísindi, þá höfðum vér litla trú á, að það
mundi koma að miklu gagni. Vér vorum vantrúaðir á, að slíkt mundi
liggja svo vel fyrir heimspekingi. En þessi bók hefur sannfært oss
um hið gagnstæða. Ef dr. G. F. hefði ekki áður verið búinn að afla
sér þeirrar heimspekimentunar, sem hann hefir gert, þá hefði hann
tæpast verið fær um að rita hana. En auðvitað hefði sú mentun ein
ekki verið nægileg til að gera bókina eins góða og hún í sannleika
er. f’ví heimspekirit eru oft svo óaðgengileg og þung fyrir allan al-
menning, að hann getur lítil eða engin not af þeim haft, nema hann
vilji lesa þau í rúminu á kvöldin og brúka þau sem svefnmeðul. Til
þess reynast þau oft fyrirtak. En hér er engu slíku til að dreifa.
Dr. G. F. hefir með sínum góðu rithæfileikum hér tekist að gera
framsetninguna svo ljósa, létta og alþýðlega, að hver maður getur
lesið bókina ekki einungis sér til fróðleiks, heldur beinlínis til skemt-
unar. En á fróðleikinn og gagnið, sem af henni má hafa, leggjum
vér þó mesta áherzlu. Og í því efni á hún erindi til hvers manns,
hverskonar starf sem hann hefir með höndum. Að fara að reyna að
skýra þetta með nokkrum línum, er ekki til neins. Menn verða að
kaupa bókina sjálfa og lesa hana og læra af henni. Þá munu menn
sannfærast um, að hér er verið að sá fræi, sem með tíð og tíma
getur borið margfalda ávexti, þar sem það hittir fyrir góðan jarðveg.