Alþýðublaðið - 08.04.1964, Blaðsíða 4

F.U.J
DAGSKRA:
Firamtudaginn
9. apríl flytur
utanríkisráðherra,
Guðm. I GuS-
mundsson erindi
um utanríkismál.
Fimmtudag'inn
1G. apríl ræðir
formaður flokks-
ins, Emil Jónsson
um sfjórnmáiavið-
horfið.
Að erindi Eimils Jónssonar loknu ve rður skólanum slitið með hófi í Alþýðu
húsi Hafnarfjarðar. Öll erindi hefjást klukkan 8,30. Félagsmálaráðhen*a og
menntamáiaráðherra tala í Alþýðuhu sinu Hafnarfirði, en öll önnur erindi
verða flutt í Burst, Stórliolti 1
Fé!ög ungra jafnaðarman na í Rvík og Hafnarfirði.
stundir hafi liðið áður en læknir
h'afi komið til barnsins. En einnig
sagði hann, að sá læknir, er fyrst
var beðinn um að koma til barns-
ins liafi verið sjúkur.
Belgiski innanríkisráðherrann
Gilson skýrði frá því í dag, að
læknarnir héldu áfram að streyma
úr landi. Slægjust þeir í hóp með
mörg þúsund starfsbræðrum sín-
um, er farið hafa í „útlegð” til
Frakklands, Hollands, Þýzkalands
og Luxemborgar. Emstaka læknir
hefur samt snúið til baka og haf-
ið störf, einkum þó í Flandem.
Fara þeir þar í einkaheimsóknir
til sjúklinga sinna. Ráðherrann
sagði einnig að ákvörðunin um að
opna hersjúkrahúsið hefði bjarg-
að mörgiim mannslífum.
IPÍPUORGEL
(I’ramliald af 16. síðu).
Turnar eru gerðar úr zinki, en þær,
43em eru undir 4 fecum á lengd,
*ír sérstöku efni, sem er að mestu
^amansett úr tini og blýi. í orgel-
-«nu eru 42 „registur", sem stjórn-
jað er með höndunum, en ,líka með
ííérstöku kerfi, sem gérir kleift að
■raddsetja allt verkið, sem leika
jskal, fyrirfram. í hljóðfærinu eru
M raádir, sem á venjulegu pipu-
-crgeli mundu gefa 14 raddbreyting
«r, en gefa hér, með nokkuð fleiri
jpípum, 42.
Þá gat Mr. Garner þess, að
ir.ni í hljóðfærinu væri eins kon-
■ar miðstöð, ekki ólíkt simamiðstöð
,|þár sem væru 5000 „kontaktar”,
vír sá, sem notaður væri í hljóð-
Jt'ærið, væri um 8V2 mí!a að lengd
-og ' allt hljóðfærið væri um 3Vz
fonn að þyngd. Tónborð og pedalar
-eru á hreyfanlegum palli, svo að
tfæra má það livert sem er á' kór-
ipallinum.
Loks sagði Mr. Garner, að fyrir
tækið gerði sér vonir um, að þessi
wýjung í gerð pípuorgela ætti
«eftir að ná hylli hér og f'eiri slík
-orgel kæmu hingað á eftir þeim
<\eim, sem þegar liafa verið sett
lEsperantistar
(Framhald af 1G. síðu).
fcækur, leikþáttasafn og ævisögu
-dr. Zammenhofs höfundar Esper-
antos. Hún sagði, að ekki væru til
fáeinar ákveðnar tölur um það,
thve margir töluðu nú Esperanto,
<en nefndar hefðu verið tölur allt
írá 2 upp í 8 milljónir, en segja
fmætti að málinu ykist fylgi jafnt
•og þétt. Einnig hefði mikið verið
fjýtt á málið bæði af klassiskum 1
fcókmenntum og vísindaritum. Þá
væri til mikið af bókmenntum,
*3em samdar hefðu verið á málinu
*jálfu bæði leikrit og skáldsögur,
«en þó líklega mest af Ijóðum.
Nokkur var rætt um notagildi
JGsperanto og sagði Miss Boulton
sað oft væri það auðveldara fyrir
fiana að túlka sumar tilfinnihgar
fiínar á Esperanto heldur en sínu
■eigin móðurmáli. Þá sagði hún,
sað auðvelt væri fyrir hana að
askilja Japana, sem ta’aði esper-
jnnto en Englending sem talaði
cinliverja af hinum erfiðari mál-
lýzkum ætti hún erfitt með að
íVilja.
41 8, apríl 1954. — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
upp. 15 ára ábyrgð er á hljóðfær-
unum. Hljóðft^rið í Kóp|fvojh-
kirkju verður væntanlega tekið í
notkun eftir tvær vikur, en nú
er verið að vinna að þvi að stilla
það.
SMDBSTðOIB
Ssetúni 4 - Sími 16-2-27
Billinn er smnrffor fljóti og vri.
Srijmn ailar tegunúlr af jamnwJin
(Framliald af 3. síðu).
læknunum tveimur var gefin út í
kjölfar þess, að 18 mánaða gamalt
barn lézt í sjúkrahúsi á sunnu-
daginn. Læknarnir voru hand-
teknir á mánudaginn. Einn af leið
togum verkfallsins, dr. Afídre
Wynen, viðurkenndi á blaða- i
mannafundi í gær, að sex klukku-
Ferðamálamenn
(Framhald af 16. síðu).
myndir frá íslandi. Hefur Þjóð-
verjunum verið boðið þangað á-
samt allmörgum íslendingum.
Næstu daga munu þýzku ferða-
skrifstofumennirnir fara til Þing-
valla, Sogs og Hveragerðis, þar
sem þeir skoða m. a. gróðurhús
og fleira. Þá fara þeir til Hafn-
arfjarðar og Krýsuvíkur. — Á
fimmtudaginn sitja þeir boð þýzka
sendiherrans á heimili hans á
samt mörgum íslendingum, en
heimleiðis halda þeir á föstudag.
Köflóttur
drengjsskyrtur
kr. 98.00
MIKLATORGI
Áskriffasíminn er 14900
minnsta kosti flestum. Piecalóar
þjóta á reiðhjólum um borgina f
snatti fyrir íbúa hallarinnar . . .
þetta er bara eins og í kvikmynd.
Þarna kemur maður út úr hótel-
inu og ber sig að eins og heims-
borgari. jHáske er hann líka heims
borgari, að minnsta kosti er hann
ekki ótiginmannlegur.
Hann er með sólgleraugu, þrátt
fyrir að sólin hafi ekki látið sjá
sig í morgun og golan blæs í stíf-
pressaðar brækurnar hans. Þegar
"við förum framhjá þvottaplaninu,
sem stendur norðan við Bænda-
liöllina, er aðeins einn maður að
þvo bílinn sinn þar og handleikur
kústinn kunnáttusamlega.
Og nú er klukkan að verða tól£
og mál til komið að fara í mat.
Ætli þetta verði ekki að duga í
eina opnu.
HmWWMWWWWmWWWWMMMMWMWWWWWMWWWWWVKMWMMMWWWyiMMWWMMMWWWWWWWMWWMWWI
HORFUR Á VAXAN
NOTKUN KÍSILGÚ
Reykjavík, 7. apríl — EG.
JÓHANN Hafstein iðnaðar-
málaráðherra (S) mælti í dag
fyrir frumvarpi til faga um
kísilgúrverksmiðju við Mývatn,
sem skýrt var frá í blaðinu í
gær. Rakti ráðherra þróun
málsins fram til þessa og drap
á fjölmörg atriði úr fylgisskjöl-
um frumvarpsins.
Eysteinn Jónsson (F) kvaddi
sér hljóðs er ráðherra hafði
lokiff má!i sínu. Tal'di hann það
sölufyrirkomulag sem frum-
varpið gerði ráð fyrir okkur
ekki nógu hagstæ t, en var
annars hlynntur framgangi
málsins.
Jóhann Hafstein (S), sagði
að mönnum hefði um alllangt
skeið Verið kunnugt, að botn-
leðju í Mývatni mætti nýta til
framleiðslu á kísiigúr. Hann
rakti þátt Baldurs Líndals,
efnafræðings í þróun málsins.
Hann hefði verið frumherji í
þessum rannsóknum frá önd-
verðu. Vestur-þýzkir sérfræð-

ingar hefðu rannsakað málið
um skeið og álitsgerð komið
frá þeim 1961, þá hefði málið
farið til stóriðjunefndar, og
hefði komið í ljós áhugi Holl-
endinga á þessu fyrirtæki og
hefði síðan verið unnið að því
í samráði við hollenzka fyrir-
tækið AIME.
Ráðherrann benti á, að mik-
il samvinna við erlenda aðila
hefði frá upphafi verið talin
nauðsynleg í þessu máli, bæði
vegna tækniupplýsinga og með
tillici til sölu framleiðslunnar
síðar meir. Markaðurinn fyrir
gúrinn væri mjög sérstaks eðl
is, salan erfið og kröfur um
gæði og afhendingu misjafnar.
1961 hefðu Hollendingar fyr-
ir eigin reikning látið gera
rannsóknir á Stóru sýnishorni
af leir úr Mývatni. 1962 hefðu
komið upp efasemdir hja þeim
um, að gúrinn mundi cf til
vill lúta í lægra haldi í sam-
kenoni við bikstein. Þá hélt
Baldur Líndal hins vegar áfram
rannsóknúm upp á eigin spýt-
ur og tókst honum að sann-
færa liina erlendu aðila um, að
ekki þyrfti að óttast samkeppni
biksteinsins. Varð þetta til þess
að nýtt samkomulag var gert
milli íslendinga og Hollendinga
á sl. ári og fól það í sér að holl
enzka fyrirtækið - AIME skyldi
láta gera mairkaðsrannsóknir
fyrir eigin reikning, og lauk
þeim með jákvæðum árangri.
Ráðherrann sagði, að fram-
leiðsla kísilgúrverksmiðju við
Mývatn mundi verða seld á
markaði í Evrópu. Náman í
Mývatni væri tiliölulega mjög
auðug, en um stærð hennar seg
ir í greinargerð Baldurs Lín-
dals, að’ örugglega sé þarna
fyrir hendi hráefni, fyrir 50
þús. tonna verksmiðju í 30-45
ár, en reiknað er með að reisa
vcýksmiðju, sem framleiða
muni 11500 tonn á ári. Sölu-
horfur á gúrnum eru góðar og
gert er ráð fyrir að notkun
hans fari vaxandi á næstu ár-
um.
Vék ráðherrann siðan að
greinargerð, sem prófessor Ól-
afur Jóhannesson hefur sam-
Ið um hvernig liátiað sé eign-
arrétti á botnleðju vatnsins.
Kemst hann að þeirri niður-
stöðu, að kísilgúr í netlögum
fy^gi þeirri jörð er netlög
fylgja, en kísilgúr á vatnsbotni
utan netlaga sé eign þjóðar-
heildarinnar.
Jóhann Hafstein sagði, að
Magnús Jónsson hefði reifað
þetta mál við Mývetninga nú í
vetur og væru viðhorf þeirra
til málsin= mjög jákvæð. Ræddi
hann síðan einstök ákvæði
frumvarpsins og sagði í sam-
bandi við hlutafjáreignina, að
ríkið mundi eiga 51%, og svo
gæti þannig farið að sveitarfé-
lög og einstaklingar hérlendis
mundu eiga allt að 40% hluta-
fjárins að auki.
Ráðherran kvaðst að lokum
vona, að þetta mál* næði fram
að ganga á þessu þingi og lagði
til að því yrði vísað til 2. um-
ræðu og iðnaðarnefndar.
Eysteinn Jónsson (F) minnti
á að þetta hefði verið orðið
fyrst að þingmáli 1958 er einn
af þingmönnum Framsóknar
hefði flutt tillögu í þá átt að
rannsókn yrði látin fara fram
á botnleðjunni. Kvaðst hann
vonast til að þær björtu vonir
sem tengdar væru þessu máli
mundu rætast. Eysteinn sagði
það sérstaklega ánægjulegt að
tækniforustan í þessu máli
skyldi hafa verið íslenzk, og
ætti sú staðreynd að auka okk-
ur kjark. Gagnrýndi hann það,
að Framsóknarmenn skyldu
ekki hafa verið hafðir með í
ráðum um þetta mál. Sagði
hann, að sér sýndist sölufyrir-
komulagið ekki heppilegt, og
þyrfti að athuga allt það mál
vel.
Er Eysteinn hafði lokið máli
sínu, var fundartíma lokið og
umræðu frestað.
JARÐKÆKTARLÖG
Jarðræktarlagafrumvarpið
var afgreitt, sem lög frá 'Al-
þingi í dag. í efri deild var
einnig til umræðu frumvarpið
um stofnlánadeild landbúnað-
arins. Var það 2. umræða og
tóku margir til máls.