Alþýðublaðið - 14.10.1964, Blaðsíða 7

UTGEFANÐÍ:
SAMBAND
UNGKA
ÍAFNADARW
20. ÞING Sambands ungra jafnaðarmanna,
sem haldið var á Akureyri um síðustu mánaða-
mót gerði langa og ítarlega stjórnmálaályktun.
Fyrsti hluti' hennar hirtist hér á æskulýðssíð-
unni í dag og fjallar um atvinnumál, stóriðju og
fleira. Framhald stjórnmálaályktunarinnar birt-
ist síðar.
★ Inngangur að
stjórnmálaályktun.
Ungir jafnaðarmenn aðhyllast
hugsjónir jafnaðarstefnunnar (sós
íalismans) um frelsi, jafnrétti og
hræðralag og vinna að framkvaémd
þeirra.
Jafnaðarstefnan varð í upphafi
til vegna hins mikla og óþolandi
ranglætis auðvaldsskipulagsins
(kapitalismans). Fylgi hennar hef-
ur síðan aukizt mjög um allan
heim óg hún á meginþátt í ;því,
hve hagur margra þjóða hefur stór
batnað. Bezt hefur þeim þjóðum
vegnað, sem haft hafa hana að
leiðarljósi. Jafnaðarstefnan er því
augsýnilega sú þjóðfélagsskipan,
sem þjóðum heims er hentugust.
Þótt jafnaðarmenn um allan
heim eigi þegar mikið verk að
baki, er þó framtíöin fyrst og
fremst þeirra. Komandi þjóðfélag
tækni- og atómaldar verður að
Vera þjóðfélag Jafnaðarstefnunn-
ar, er býr þegnum öllum farsæld
og öryggi.
Islenzkir jafnaðarmenn hafa
lagt sinn m:kla skerf til velferð-
arríkis nútímans með störfum lið-
inna áratuga, en meginverkefnið
er þó enn framundan: Þjóðfélag
Jafnaðarstefnunnar.
20. þing SUJ skorar því á allt
ungt fólk að taka höndum saman
um byggingu þess.
★ Atvinnumál.
Þjóðfélaginu ber skylda til að
veita öllum þegnum sínum atvinnu
öryggi, og þess vegna er það eitt
meginverkefni hverrar ríkisstjórn
ar að skapa og tryggja næga at-
vinnu í landi sínu. Þetta er höfuð-
forsenda fyrir öryggi, frelsi og
I sjálfsvirðingu hvers einstaks þjóð-
félagsþegns.
Þess vegna verður rikísvaldið
að hafa fullkomna yfirstjórn á at-
vinnulífinu og aðstöðu til þess að
tryggja, að framleiðslutækin séu
hagnýtt tíl hins ýtrasta í þágu
þjóðarheildarinnar. Ríkisvaldið
verður að hafa öruggt eftirlit með
öllum fyrirtækjasamt'fkum og
banna samtök fyrirtækja, sem á
einhvern hátt skaða þjóðarheild-
ina. Einnig verður að gæta þess
vandiVga, að þau samtök, sem
byggja afkomu sína á starfi óg
viðskiptum við allart þorra lands-
manna, séu ekki notuð til hags-
bóta ákveðinna stjórnmálaflokka,
eins og því miður dæmin sanna
bæði með hin ýmsp samvinnufé-
lög svo og sölusamtök útflytjenda
og fleira. Til þess að tryggja, að
starfsemi þessara samsteypa verði
eingöngu miðuð við hagsmuni al-
þjóðar, verður rikisvaldið að hafa
sterk ítök í stjórn þeirra. Áhrifa-
ríkt dæmi um þetta ter sú ákvörð-
un Sölumiðstöðvar hraðfrýstihús-
anna að reisa nýja öskjugerð, enda
þótt fyrir sé í landinu fullkomin
öskjugerð, sem annað getur eftir-
spurn alis hins íslenzka fiskiðnað-
ar. Ákvörðun þessi er rétílætt með
ofsagróða Kassagerðarinnar á þess
ari framleiðslu. Hér hefði ríkis-
valdið þurft að hafa úrslitavaldið
til að koma í veg fyrir ákvörðun
stjórnar S.H., þar sem framleiðslu
kóstnaðurinn hlýtur að aukast um
leið og fleiri og minni aðilar koma
inn í framlerðsluna, en til þess’
að koma til móts -við fiskiðnaðinn,
liefði ríkisvaldið annað hvort átt
að þjóðnýta Kassagerðina eða setja
á hana sterkar-verðlagshömlur.
Framkvæmdaáætlunin, sem rík-
isstjórnin lét gera 1063, var spor
í rétta átt, sem ber að fagna. En
rikisstjórninni ber að halda áfram
og lengra á braut áætlunarbúskap
arins, því að áætlunarbúskapur er
mjög brýn nauðsyn í hinu litla
og fámenna þjóðfélagi okkar. Erf-
iðleikar þeir, sem lengstum hafa
ríkt í efnahagsmálum íslendinga,
eigá að verulegu leyti rætur sín-
ar að rekja til skipulagsleysis í
þjóðarbúskapnum.
Það er óhagkvæmt og óeðlilegt,
að mörg olíufélög séu starfandi í,
okkar fámenna þjóðfélagi, hafi
samtök um álagningu olíunnar og
fái álitlegan gróða. Þess vegna ber
rikinu að taka olíusöluna í sínar
hendur, svo að lækka megi veru-
lega verðið á þessari mikilvægu
vörutegund, án þess þó að skerða
nokkuð þjónustuna við kaupend-
urna.
★ Sjávarútvegur.
Enn um hríð hlýtur sjávarút-
vegurinn að verða aðalatvinnu-
vegur landsmanna. Það er því
mikið í húfi fyrir islenzku þjóð-
ina, að hann sé rekinn á sem hag-
kvæmastan hátt. Þess vegna þari
að fara fram allsherjar rannsókn
á skipulagi og hagkvæmni á sviði
sjávarútvegsins. Hér er rétt að
geta þess, hversu kostnaðarsamt
og óhagkvæmt það er fyrir þjóð-
ina, hversu mörg og smá trygg-
ingarfélög eru hér starfandi. Eins
og vitað er, greiða atvinnuvogirn-
ir mikið fé í tryggingariðgjöld,
og hversu há þau eru stafar meðal
annars af því skipulagsleysi, sem
hér ríkir í tryggingarmálum. Méð
því að eitt stórt * trýggingaffélág
tæki við af hinum rrtörgu: smáii,
ætti að vera hægt að lækka veru-
lega þennan kostnað hjá atvinnu-
vegunum. Því ber hinu opinbera
að taka að sér tryggingastarfsem-
ina hér á landi. Eðlilegt er að
efla og auka síldarverksmiðjur rík
isins eftir þörfum, og fráleitt að
ríkið ábyrgist stór lán til einstakl-
inga til samskonar reksturs á sömu
stöðum og Síldarverksmiðjur rík-
isins eru þegar starfandi.
Þá ber að athuga gaumgæfilega,
hvort ekki sé hagkvaemara að
kaupa hentug skip til síldarflutn-
inga til þeirra verksmiðja, sem fyr
ir eru í landinu, og-tryggja þann-
ig jafnari nýtingu þeirra og jafn-
framt aukið atvinnuöryggi á þeim
stöðum, þar sem síldarverksmiðj-
ur eru. Fiskiskip og fiskvinnslu-
stöðvar þarf að reka sem víðast
saman, eins og bæjarútgerðirnar,
sem eiga frysithús, gera nú. Bæjar
útgerðir hafa fyrir löngu sannað
tilverurétt sinn og hafa orðið mikil
lyftistöng fyrir atvirtnulifið í bæj-
arfélögurtum á eriiðum tímum.
Það er ekki dómur um rekstrar-
fotth, þótt grundvellinum virðist
hafa verið kippt undan íslenzkri
togaraútgerð, a. m. k. nú um sinn.
Bæjarútgerðir þarf þvi að laga að
breyttum aðstæðum og breyttum
tímum, þannig t. d. ættu þær að
hefja vélbátaútgerð í stórum stíl.
Bæjarútgerðirnar eru atvinnu-
trygging fyrir fólkið í lartdinu,
reknar með hagsmuni fjöldáns fyr
ir augum, en ekki gróðahyggju og
hagsmunastefnu einstaklingsins,
og þess vegna er hver atlaga og
áróður gegn þeim tilræði við fólk-
ið i landinu. Þá ber einnig að
hvetja einstaka útgerðarmenn til
fiskiðjuverum bæjarútgerðanna.
Vinna verður að þvi að fullnýta
sjávaraflann og hagnýta alla tækni
á þessu sviði. Ráðstafanir verður
að gera til þess, aðrirystihús, nið-
ursuðuverksmiðjur og annar fisk-
iðnaður sé rekinn þannig. að hann
standist samkeppni við erlenda að-
ila, bæði hvað gæði og verð snert-
ir. Jafnframt þurfa íslendingar að
gera stórátak varðandi markaðs-
leit erlendis og er mjög mikils-
vert að þar sé unnið vel og skipu-
lega, því að iðnaður sjávarútvegs-
ins er algerlega undir því kominn,
hvernig til tekst í þvi efni. Þá
þurfa íslendingar að eignast til-
rauna- og rannsóknaskip til þess-
að treysta öryggi íslenzka sjávar-
útvægsins.
Míða skal að því að tryggja >:enr
mesta og stöðugasta atvinnu um
allt land. Iðnað þarf að stórauka,
fyrst og fremst iðnað, sem grund-
vallast á sjávarútvegi og landbún-
aði landsmanna. Sérstaklega fcer
að koma á fót nýjum atvinnugrein
-um í þeim landshlutum, þar sem
atvinna er nú stopul og ónóg, og
efla þaer greinar, sem fyrir ertt.
Rétt væri að athuga, hvort ekkl
væri rétt að koma á fót vissum
byggðakjörnum í landsfjórðung-
um, þar sem við það mundu skap-
ázt mögulelkar fyrir margar nýjar
atvinnugreinar.
★ Stóriðja.
Stóriðju verður að byggja upj>
i landinu. Til þess er eðlilegt a£f
leita eftir eriendu fjármagni, en
það verður að tryggja að hin ev-
lendu fjármagnsítök verði ekki -
sterk og að íslenzka ríkið eigsi^t
að fullu hin pýju fyrirtæki,
ákveðnum tíma liðnum. Áherzhv
ber að leggja á það, að þegar á
næsta Alþingi verði gerð gang-
skör að því með lagasetningu, áð
tryggja það, að engin vafi ‘ léíki-
lengur á þvi að íslenzlca ríkið eigi-
eitt Áburðarverksmiðju ríkisirs.
Reynslan sannar að þetta er nayð-
synlegt á sama tíma sem Seirtéiits
verksmiðja ríkisins lækkaði vérð
á sementi vegna góðrar afköþnt
eitt árið, þá kom stjórnendvm
Áburðarverksmiðjunnar h.f„ senv
er eins.konar almenn>ngshlutafé-
lag, ekki til hugar að lækka verff
á áburði ;ti-1 bænda, þrátt fyrir
góða afkomu fyrirtækisins, heldur
var gróðinn látinn renna beint tiV--
hluthafa Áburðarverksmiðjunrar
li.f. Hér sést greinilega munurinn
á ríkisfyrirtæki annars vegar osf—
hins vegar á stóru hlutafélagi eða
almenningshlutafélagi hins vegar.
Eftir að verksmiðjan væri komin
algerlega í ríkiseign ætti að vera
hægt að bæta afkomu bænda með
lækkuðu verði á áburði.
Landbúnaðurinn er nauðsyrtleg-
ur fyrir þjóðína. Hann þarf fýr.st
og fremst að tryggja landsiþönn-
um matvæli, en einnig framjeiðálu
til útflutnings- á þeim svaeðum,
sem hagkvæmt getur talizt. Sfeina
verður markvisst að því að staekka
i búin og aúka tekjur hinna íægsb
1 launuðu bænda.
Framhald síðár
ALÞÝÐUBLAÐiÐ — 14. október 1964 J