Skólablaðið - 01.02.1912, Blaðsíða 5

SKÓLABLAÐIÐ
21
þeir báðir Hallmundur. Þó þeir geisi um grundina hart, þá er
einn þeim alt af hraðari,
»og hann var það, hann var það,
sem heljar fáknum reið«.
Alt er það minnistætt og stórfelt, sem fyrir augun ber f
sögu féðra vorra.
Hver man eigi Oretti, sem lesið hefir, þegar hann kafar
Skjálfandafljót ? Og vér getum hugsað oss ímugust úr undir*
helli þeim hinum mikla, er móti hefir blásið kappanum, er hann
réðst í hellinn!* . . gein veltiflug steina.
við hjörgæði hríðar
hlunns úrsvölum munni*.
Þessi staður talinn einn með þeim óáreiðanlegri í Gretlu. En
samt er þetta leggjandi á minnið, og þarf ekki að hafa mikið fyrir.
í sögum vorum er margt eitt »mærðar timbr, máli
Iaufgat*. Óausandi brunnur. Mímislind hrífandi fræða. Sannindin
þau deginum ljósari, að fornsögurnar eru einhver langkostabesti
gripurinn á íslenskum bókamarkaði. Þrungin af sjálfstrausti og
lífsþroska mörg orðin forn helgu.—Gunnlaugur ormstunga orð-
glaðu, enda spilar víðast undir þar ólgandi sjálfstraust.
Þróttur er mikill í orðum og athöfnum. Þeir unna heitt
ástmeyjum sínum, og þeir hata heljar kalt. »Eins og augum í
höfði sjer ann Mörður Valgarðarson konu sinni«, segir Njála.
Allir kannast við kvennblómann Helgu hina fögru, erhún spring-
ur af harmi og trega. »Þraut vas þorna spangar þung . . .«
segir Jón rektor. — Úrsvalar hatursöldur risu í hugarhafi for-
feðranna, þegar svo bar undir. Að tefla um líf og dauða, var
daglegt brauð. Og því ætli það sé ekki teflt um líf og um dauða
dag hvern ennþá. —
Forfeðrunum var lífið vissulega meira keppikefli en mönnum
á vorum tíma, þegar að öllu er gáð. Að lifa lengi í holdinu í
»vellystingum praktulega«, það var ekki þeirra takmark, heldur
að lifa í minningu niðjanna »lofgróinn laufi sæmdár« eða svo
að mikið væri af sjer látið fyrir einhveria hluti. Þó han ingju-
samleg væru eigi öll þeirra stórvirki, þá hugguðu þeir sig þó
við það, að »þess væri þó altaf getið, sem gert væri«, eins og
Grettir sagði. Að vinna stórvirki vakti ríkt fyrir þeim. Setn