Skólablaðið - 01.02.1912, Blaðsíða 11

_ _ _ SJSÓLABLAÐIÐ 27
réttritun, og í málfræðisbókum er um þau ræða, að hafa þ al-
staðar í þátíð veikra sagna (og í afleiðsluendingum kvenkyns-
orða) á eftir óhljómkvæðum stöfum (og þar er t nýrra málsins
full leiðbeining) en ð aðeins á eftir hinum hljómkvæðu, t. d.
hleypþa (af hleypa) en leyfða (af leyfa). Annars hefi eg eigi
nema lof að segja, að öllu leyti, um þenna kafia ritsins. Síð-
asta og fimtánda greinin er um atviksorð og fleira, og er ekkert
sérlegt um hana að segja.
Þá er litið er á bókina í heild hennar, verður eigi annað
sagt, en að hún sé ágætt ritverk, sem auðgi mjög bókmentir
vorar, þar beint, sem öllu mest var þörfin á, og því hljóta allir
að vera höf. þakklátir fyrir hana. Þótt einhverjir kunni að
finnast (sem víst eru fáir), sem vita nálega alt sem í bókinni er
sagt, þá mega þeir einnig kunna höf. þökk fyrir hana, því að
hún rifjar alt svo glögglega upp fyrir þeim, en hinum er hún
mikil lind torfengins fróðleiks. Eigi er höf. með hina röngu
skiltingu málsins í forníslensku og nýíslensku, heldur skoðar
hann það alt sem eina áframhaldandi og óslitna lífsheild, er
auðvitað svo sem hver önnur lífsheild brcytist jafnan dálítið við
árafjöldann. Enda eru engin snögg umskifti í sögu tungu vorrar
síðan ísland Lygðist, heldur er þar ósundurslitin eining, en þó
með sífeldum smábreytingum, sem ávalt eru einkenni alls sem
lifir. Höf. er líka laus við þann galla, að amast við öllum ný-
myndunum í málinu, frá síðari tímum, því hann veit að hver
sú lífvera, er kemst í frlla kyrrstöðu, verður að steingervingi,
eða með öðrum orðum, er eiginlega dauður hlutur úr því.
Það er eigi mörgum vel lagið, þótt öll atriðin kynni vel að
vita, að koma svöna miklum fróðleik, um oft flókið efni, fim-
lega fyrir í tiltölulega stuttu riti, en þó í skýru og ljósu máli,
greinilegu og lipru. Þetta hefir höf. tekist í bókinni. Það er
enginn efi á því, að honum hefir á síðari árum stórum farið
fram með að rita gott mál íslenskt og nú náð því stigi í fullum
mæli. —
Kvennabrekku í maí 1911.
Jóhannes L. L. Jóhannsson.