Skólablaðið - 01.05.1916, Blaðsíða 5

SKÓLABLAÐIÐ
69
Meira eftirlit.
Nú eru fræöslulögin aö komast á þann rekspöl hjá oss, aö
mönnum er að veröa það æ augljósara, að sökum strjálbygðar,
fátæktar og ýmsra annara ástæðna getur barnaskólamentunin
eigi oröiö einhlit. Þeim mönnum fjölgar, þó hægt fari, sem
viöurkenna nauðsyn unglingafræðslunnar, og hvar sem góður
skóli rís upp, einkum i sveitum, vantar sjaldan nemendur til
lengdar.
En þeir eru alt of fáir enn, -— skólarnir þeir. Veldur því
meöal annars aö þingið veitir engan styrk til slíkra skóla-
bygginga, jíó undarlegt sé.
Margir barnaskólarnir hafa á seinustu árum verið bygðir
með styrk af opinberu fé, en hvers eiga unglingaskólarnir aö
gjalda ?
Nú sem stendur hafa efnilegir en félitlir menn, sem vinna
vilja að unglingafræöslu, eigi i önnur hús að venda en að
setjast niður i einhverju kauptúninu. Þeir leigja stofu t. d. i
barnaskólanum, fá leikskála hans til líkamsæfinga, auglýsa
svo kensluna og þá koma nemendurnir og landssjóðsstyrkurinn.
Öðru máli gegnir, ef jjessi maður vill heldur hafa skólann
sinn i sveit. Þar Jjarf hann á miklu meira húsrúmi aö halda,
af jiví að hann verður að sjá nemendum sínum fyrir íbúð að
öllu leyti. Og til slikra bygginga fær hann engan styrk.
Því er ekki furða þó að sumstaðar kynni að vera lítið öln-
bogarúm í unglingaskólunum og ekki alstaðar fullnægt kröf-
um nútímans um tiltekið loftrými á mann, né aðra hollustu-
hætti.
Hugsum oss skóla, j^ar sem alt er af vanefnum gert og við
neglur skorið. Svefnrými lítið, loftræsting ófullkomin, mat-
reiðsla í ólagi, leikskálinn illa hirtur. gólfið óhreint og ryk
jjyrlast upp við hverja hreyfingu. Slíkt umhverfi getur spilt
heilsu nemendanna og saurgað sálir þeirra líká. Slíkir skólar
geta verið gróðrarstíur berklaveiki og annara næmra og skæðra
sótta. En jætta má ekki svo til ganga. Fyrst og fremst þarf
hið opinbera að styrkja unglingaskólana, bæði til bygginga og
reksturs, betur en það hefir gert. Um leið og þeim er meira
léð, á að mega heimta meira af þeim, heimta sæmilegt húsrúm,