Alþýðublaðið - 24.06.1965, Blaðsíða 7

Mmningarorð:
Arngrímur Ölafsson
prentairi
í DAG fer fram úlför Arngríms
Ólafssonar prentara. Hann var
fæddur 21. september 1889 að
Hallgilsstöðum í Hörgárdal. For
eldrar hans voru Ólafur barna-
kennari og bóndi á Hallgilsstöð
um, er síðar bjó að Völlum í Svarf-
aðardal, og kona hans, Jórunn
Jóhannsdóttir, hreppstjóra að
Ytra Hvarfi í Svarfaðardal.
ARNGRÍMUE ÓLAFSSON
Arngrímur hóf prentnám hjá
Oddi Björnssyni á Akureyri 1.
janúar 1906. Minntist hann jafn-
an Odds lærimeistara síns og
þeirra hjóna beggja með mikilli
virðingu og þakklátssemi. Á náms
árunum hjá Oddi Björnssyni var
spunninn fyrsti þráður í einum
ríkasta þættinum í skapgerð Arn
gríms Ólafssonar, en það var ást
hans á útilífi í íslenzkri náttúru.
Hvarf hann þá oft að heiman árla
á sunnudagsmorgnum og kom
ekki heim fyrr en síðla kvölds,
örþreyttur en hress í anda eftir
göngur um fjöll og firnindi.
Að loknu námi fór Arngrímur
utan með glímuflokki Jóhannesar
Jósefssonar, en Arngrímur var á-
hugasamur íþróttamaður og glímu
maður góður. Ferðaðist hann þá
suður um Mið Evrópu og austur
til Rússlands, og var því í hópi
víðförlustu íslendinga á þeim
tíma. Um fjögurra ára skeið vann
hann í Prentsmiðju Möllers í
Kaupmannahöfn. Kom hann þá
heim og vann nú við iðn sína hér
í Reykjavík. Árið 1918 fór hann
enn utan og var nú ytra í fimm
ár. Stundaði hann þá um liríð
myndlistarnám jafnhliða iðn
sinni, enda gerðist liann ágætur
teiknari; einkum voru dýramyndir
hans taldar afbragðsgóðar.
Árið 1923 kemur Arngrímur svo
alkominn heim. Pyngjan var jafn
létt og þegar hann fór, en víðsýnið
og lífsreynslan langt umfram það,
sem þá var algengast. Frá 1924
vann hann svo að prentiðn hér í
Reykjavík til dauðadags, lengst
af við vélsetningu.
Arngrímur Ólafsson var. fjöl-
hæfur maður og listhneigður.
Hefði hann einbeitt hæfileikum
sínum og starfsorku að einu á-
hugaefni, myndi hann vafalaust
hafa skarað þar fram úr. En radd
ir lífsins kölluðu hann svo sterk-
um rómi úr öllum áttum í senn,
að honum fannst hann verða að
sinna sem flestum. Áhugamálin
voru óþrjótandi, mörg járn í eld-
inum, mörg vopn á lofti. En það
voru friðsamleg vopn: Penninn,
myndavélin, sjónaukinn, pensill-
inn, liamarinn, sögin, rekan. Allt
lék þetta í höndum hans. Að vísu
átti hann skæðari vopn og kunni
vel með að fara. En þau lét
liann hvíla hin síðari árin.
Arngrímur var skarpgreindur
maður, víðlesinn, víðsýnn og fjöl-
fróður. Hann hafði yndi af ljóðum
og var hneigður til heimspeki-
legra hugleiðinga. Á þeim vett-
vangi reikuðum við oft saman
utan alfaraleiða, þá er friðar-
pípan var reykt eftir eril dags-
ins í Laugardal, en þar vorum við
nágrannar meir en tuttugu sum-
ur. Er þaðan margra góðra stunda
að minnast, og finnst okkur fé-
lögum hans, sem vandfyllt muni
skarðið, sem nú er orðið við frá-
fall hans.
Arngrímur var ókvæntur og
barnlaus alla ævi. En barngóður
var liann, enda hændust börn að
honum. Þótt hann væri einbúi
mikinn liluta ævinnar, var hann
lipurmenni í allri umgengni,
mannblendinn og glaðsinna og
gat verið- hrókur alls fagnaðar í
þröngum hópi. Aldrei heyrði ég
hann mæla æðruorð, aldrei for-
mæla í bræði, aldrei hallmæla
nokkrum manni.
Arngrímur hafði verið hraust-
menni alla ævi, en í vor varð
hann að fara á sjúkrahús vegna
innvortis meinsemdar, sem reynd-
ist illkynjuð, og lézt hann 17. júní
síðastliðinn. Það er eiginlega kyn-
leg tilhugsun, að maður jafn-
þrunginn lífsorku og Arngrímur
var, kveðji lífið til fulls, þegar
náttúran, sem liann unni svo mjög,
skartar sínu fegursta. Virðist sú
hugmynd meir í samræmi við alla
hans ævi, að hann riði beint til
Valhallar í litklæðum til fundar
við guðina. En slíkar vangaveltur
munu þýðingarlausar. „Illa heppn-
ast skemmri leitir,” sagði skáldiði
Að lokum vil ég kveðja Arn-
grim vin minn Ólafsson með
stökum tveim, er ég færði honum
sextugum: -
Veit ég að Valhöll
mun veita þér
dásemdir utan enda.
Blika munu bjartar
blómagrundir,
eikur hefjast við himin.
Mun af hátindum
horskum anda !
gefa sólarsýn.
Þá munu dýrstu
draumar rætast. 1
Eilíft er andans vor.
Þorsteinn Halldórsson.
Minningarorð:
Arnlaugur Einarssori
ARNLAUGUR EINARSSON
MÁGUR minn, Arnlaugur Einars-
son Túngötu 9 Sandgerði, sem
lézt 13. júní sl- verður jarðsettur
í dag frá Hvalsneskirkju. Með hon
um er horfinn af vettvangi lífsins
einn af ágætum sonum þessa
lands og öllum kunnugum þykir
sjónarsviptir eftir fráfall hans og
sakna hans sáran. En enginn má
sköpum renna. Arnlaugur heitinn
fæddist í Hólkoti, Miðneshreppi
4. júní 1903, sonur hjónanna Sig-
ríðar Pálsdóttur og Einars Jóns
sonar, sem bæði eru látin fyrir all-
mörgum árum- Systkini Arnlaugs
voru 9 og eru 8 þeirra enn á lífi.
Arnlaugur lætur eftir sig eigin-
konu, Valgerði Jónsdóttur og eina
dóttur þeirra, Ásu, sem nú er 23
ára. Hjónaband þeirra Arnlaugs
og Valgerðar var með miklum
ágætum og voru þau samhent
mjög og heimili þeirra yndislegt.
Kom það fram þar sem annars
staðar, að hann hugsaði öllum
Stundum um heimili sitt og ást-
vini fyrst og fremst- Arnlaugur
heitinn var. einn af þeim mönnum
sem ekki láta mikið yfir sér og
hann gerði lítið af því að trana
sér fram. Hann var alla tíð eftir-
sóttur til starfa enda var sama
að hverju hann gekk. Sami dugn
aðurinn^ vandvirknin og samvizku
semin einkenndu störf hans.
Arnlaugur ólst upp hjá foreldr
um sínum, sem áttu stóran höp
barna, svo ekki veitti af að byrja
að vinna um leið og kraftar
leyfðu. Hann stundaði bæði sjó-
sókn og landbúnað jöfnum hönd
um- Lengi var hann landformaður
á bátum frá Sandgerði og þótti
þar sem annars staðar rækja
störf sín með ágætum. Árið 1951
byrjaði ArnlaUgur að byggja sér
íbúðarhús og vann hann við það
að miklu leyti sjálfur. Þar komu
fram hæfileikar, sem aðrir áttu
eftir að njóta síðar, þar eð hin
síðari ár æfj sinnar stundaði
hann alls konar störf í byggingar-
iðnaði. Árið 1958 veiktist Arnlaug
ur og lá lengi á sjúkrahúsi til
rannsóknar- Upp frá því má segja,
að hann hafi ekki gengið heill *il
skógar. Þó gafst hann ekki upp
heldur hélt ótrauður áfram störf-
um þar til fyrir tveimur árum, er
hann hneig niður, þegar hann var
| á leið til vinnu sinnar. Hafði hann
þá fengið heilablóðfall, þannt
sjúkdóm, er leiddi hann til ba|a.
Það hlýtur að vera ægilegt áfall
fyrir sérhvern þann, sem svo
I skyndilega er sviptur allri getu
og verður að öllu leyti upp á
aðra kominn. Sú var og þrautin
þyngst Arnlaugi síðustu ár æfi
lians, þyngri en allar þær likam-
legu þjáningar, sem hann mátti
búa við 2 síðustu árin. Ég, sem
þessar línur rita, veit að ef Arn-
laugur mætti nú nokkuð mæla urn.
þessi síðustu og erfiðustu ár æíi
sinnar þá mundi hann færa þakk-
læti öllum þeim, sem að einhverju
ley'i reyndu að gera honum lífið
léttara á þvi nmabili. En þó mundl
j hann sér taklega þakka eiginkonu
I sinni, sem bókstaflega hefur fóm
að sér allar stundir fyrir hann
hvor* sem hann v.ar heima eða á
siúkrahúsum. Einnig mundi hann
þakka sinni elskulegu dóttur alla
umhyggjuna.
Alli minn! Það eru margir, sem
sakna þ:'n en þó er söknuður eig-
inkonu og dóttur þyngstur sem
eðlilegt er. Ég votta þeim mína
innilegustu hluttekningu og bið
guð að styrkja þær í raunum sín-
um- Persónulega vil ég, er leiðir
skilja, þakka þér fyrir margra
ára kynningu og vináttu.
Ég bið guð að blessa minningu
þína.
Ögmundur Jónsson.
Valdimar Stefánsson:
YFIRLV
Mér þykir hlýða, að gera þeim, j
sem láta sig einhverju skipta j
stofnun minningarsafns Daviðs
heitins Stefánssonar skálds, bróð-
ur míns, nokkra grein fyrir meg-
inþáttum þess máls, svo sem það
liorfir við frá mínu sjónarmiði,
en nú hefur það mál væntanlega
verið til lykta leitt, svo sem fram
kom í fregn í Morgunblaðinu í
gær.
Nokkru eflir fráfall Davíðs
heitins komu fram raddir um, að
tilhlýðilegt væri að varðveita sem
safn, til minningar um hann,
bókasafn hans og helztu persónu-
lega muni. Bæjarstjórn Akureyrar
— en þar var Davíð heitinn heið-
ursborgari — leitaði eftir því við
okkur, nánustu ættingja hans,
hvort við værum þessu samþykk
og var svar okkar einróma á þá
leið, að okkur og án efa öllum
aðstandendum og velunnurum
hans væri ánægja að því, að minn-
ingu hans yrði sómi sýndur með
einhvers konar minningarsafni,
sem yrði stofnað og starfrækt af
opinberri hálfu. Framan af virtist
nokkuð óljóst hvernig menn hugs-
uðu sér, að þessu yrði fyrir kom-
ið, en þegar fram í sótti virtust
einkum tvær hugmyndir koma
fram. Önnur var sú, að hús Dav-
íðs heitins, Bjarkarstígur 6 á
Akureyri, yrði varðveitt með öll-
um munum hans og bókasafni og
þá væntanlega þannig, að Akur-
eyrarbær eignaðist það og stæði
undir rekstri þess. Hin var sú, að
bókasafninu og nánustu munum
og listaverkum hins látna yrði
komið fyrir í einum sal hinnar
nýju Amtsbókasafnsbyggingar á
Akureyri, en í henni er salur,
sem mundi mjög vel hæfa þess-
um tilgangi. Er það ljóst þeim,
sem til þekkja, að í þessum sal
mundi hið mikla og ágæta bóka-
safn njóta sín að fullu og að þar
mundu verða skilyrði til þess, að
það kæmi að notum, þar sem það
væri í mjög nánum tengslum við
Amtsbókasafnið. Var það ætlun
þeirra, sem þessari hugmynd
fylgdu, að þessi rúmgóði, bjarti
og glæsilegi salur yrði verðugur
minningarstaður um hið látna
skáld. Þarna yrðu starfandi bóka-
verðir Amtsbókasafnsins og allur
kostnaður við rekstur þessa minn-
ingarsalar yrði innan hóflegra
marka. Þeir, sem þessari leið
fylgdu og þekktu til á Bjarkarstíg
16, töldu, að bókasafnið nyti sía
I ekki þar, en þar er það í mörgum
vistarverum og sumt af því lokað
inni i skápum. Ennfremur að það
kæmi þar ekki að notum, þar sem
mjög léleg skilyrði eru þar til
j lestrar ef halda á stofunum þar
j eins og þær voru í tíð Davíðs
! heitins. Auk þessa er svo það, að
þarna þyrfti að halda húsvörð og
bókavörð og húsið þarf viðgerðar
og viðhalds fyrir utan annan
rekstrarkostnað slíks safns í fram
tíðinni, sem fyrirsjáanlega verð-
ur talverður. Mjög hlýtur. jafnan
að vera tvisýnt um aðsókn að
slíkum húsum og liætt við að þau
verði, a.m.k. þegar fram í sækir,
hálfgerðir eyðistaðir, sem verði
minningu þeirri, sem þeir eiga
að geyma, engu síður til óþurft-
ar en sóma.
Að fenginni rausnarlegri að-
stoð ríkissjóðs til að kaupa bóka-
safnið í því skyni að það yrði í
tengslum við AmtsbókasafniÖ,
óskaði Akureyrarbær eftir. því 1
nóvemberlok s.l. að kaupa bóká-
safnið, en- falaðist ekki eftir hús-
inu, Voru þá samningar gerðir um
að bærinn keypti bókasafnið og
1 Frh. á 10. síðu.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 24. júní 1965 J