Alþýðublaðið - 20.07.1965, Blaðsíða 8

SÁ MAÐUR, sem einna kunnastur
mun vörugæðum og viðtökum út
flutts íslenzks fisks og fiskmark
aðsmálum yfi/rleitt er tvímæla
laust Bergsteinn Á. Bergsteinsson
fiskmatsstjóri, forstöðumaður Fisk
mats ríkisins- Bergsteinn hefur
gegnt embætti fiskmatsstjóra frá
árinu 1950 en vann áður marg
'JiÉítuð etörf að sjjávarúWegsl
málum. Hann hefur í starfi sínu
farið ótal ferðir til íslenzkra mark
aðslanda og kynnt sér þar ástand
og horfur í markaðsmálum. í
dag hittum við Bergstein að máli
og spyrjum hann fyrst:
er semsé ýmist miðuð við ákveðn
ar framleiðsluaðferðir eða ákveð
in umdæmi. Annars starfa yfir-
fiskmatsmennirnir nokkuð mikið
sjálfstætt, þrátt fyrir mitt eftirlit,
og geta ýmist tekið ákvarðanir
sjálfir eða leitað eftir áliti mínu áð
ur en þeir taka þær. Fiskmatsstjóri
hefur úrskurðarvald um aðgerðir
yfirfiskmatsmanna, en Það kemur
sjaldan til beitingar þess, vegna
þess að þeir leita nær ávallt til
mín, áður en þeir taka ákvarðan
ir, sem kunna að orka tvímælis
— Hljóte fiskmatsmenn ekki að
uppfylla einhver ákveðin skilyrði
eftir því, sem þörf krefur, og eru
kennarar auk fiskmatsstjóra, yfir
matsmenn, einn vísindamaður í
fiskiðnaði og fulltrúar með sér
þekkingu frá sölusamtökum fisk
framleiðenda. Skyndinámskeiðin
eru svo haldin fyrir fiskmatsmenn,
sem áður hafa lokið aðalnámskeiði
og taka 1—2 daga, þau eru mið
uð við sérstök matsumdæmi lands
ins og ekki haldin reglulega, held
ur þegar fiskmatsstjóri og yfirmats
menn viðkomandi umdæma álíta
það tímabært. Síðan 1947 hafa
verið haldin 17 aðalnámskeið, flest
vegna mats og framleiðslu á
inu á kostnað gæðanna, en ef vel
á að vera þarf þetta að haldast
sem mest í hendur-
— Hvernig orð fer af íslenzk
um fiski erlendis?
— íslenzkar sjávarafurðir eru
yfirleitt vinsælar erléndis og ekki
taldar standa að baki því, sem
þar er á boðstólum. Hins vegar
verður maður að gera mun á rök-
studdum kvörtunum eða hreinum
útásetningum. í miklu magni eru
útásetningar eðlilegar, og geta
meira að segja orðið að miklu liði
með því að ýta undir vandaðri
framleiðslu- Það er svo okkar :
samráði við útflytjendur að ganga
ur skugga um, hvort þessar útá
setningar eru á rökum reistar eða
aðeins nöldur smámunasamra
kaupenda. Kvartanir þær, sem bor
izt hafa erlendis frá, vegna ís
lénzkra fiskafurða hafa yfirleitt
verið smávægilegar og ég held
að það sé ekki djúpt í árinni tek
ið, að segja að það sé einlægur
ásetningur íslenzkra framleiðenda
að vanda til vöru sinnar. En því
fornkveðna megum við heldur
ekki gleyma: Betur má ef duga
skal. íslenzkur fiskur er yfirleitt
góð vara en gæti verið betri.
— Hver eru helztu fi"kmarkaðs
lönd íslendinga : dag?
— Fyrir frys'an fisk eru það
Bandaríkin, England, Frakkland
og nokkur lönd í Austur—Evrópu
einkum Rússland; fy.rir saltfiskinn
Spánn, ítalía, Portúgal, Grikk
land, og nokkur ríki : Suður—
Ameríku; fyrir herta fiskinn ítal
ía og Afríkulönd og fyrir ferskfisk
England og Þýzkaland. Loks flytj
um við svo út talsvert magn af
frystri s:ld, sem fer til ýmissa
ríkja Austur—Evrópu og Þýzka
lands.
þar sem störf þeirra eru svo á
ríðandi fyrir þjóðarbúið?
— Jú, þeir þurfa að vera sam
vizkusamir og dómbærir á rétt
og rangt- Auðvitað þurfa þeir þó
ekki að styðjast við brjóstvitið
eitt saman, þegar þeir meta gæði
og annað sem eru aðalatriðin,
heldur hafa þeir og við lög og
reglur við að styðjast. Annars
byggjum við mest á reynslunni í
þessum efnum, og hún er án efa
dýrmætust: Það verður enginn
góður fiskmaÞmaður, sem ekki
hefur langa þjálfun og reynslu að
baki. Fyrir alllöngu var einnig far
ið að efna til námskeiða fyrir
fiskmatsmenn: aðalnámskeiða og
skyndinámskeiða- Námskeiðin
öyggja°t á gildandi lögum um fisk
mat og allmennri nauðsyn á fræðs
lu fyrir fiskmatsmenn og í fisk
iðnaði almennt- Aðalnámskeiðin
taka 3—4 vikur með verklegri
og bóklegri kennslu og prófum
Texti: Guðjón Albertsson
fiski, sem frystur er til útflutn _ Hvað um þann fisk, sem að
ings, en nokkur vegna mats á dómj Fiskmats ríkisins telst ekki
skreið og saltfiski. Skyndinám hæfur til manneldis og því ekki
skeið hafa hins vegar verið hald fiuttur út sem slíkur? Er hann
in sem oftast eða helzt einu sinni kannski talinn nógu góður í okk
á ári a.m-k. þar sem eftirlit er ur ít-]endinga eins og sumir hafa
örðugt vegna samgangna, og hlið viljað vera láta?
stæð námskeið hafa verið hald _ Nei, alls ekki. Hann er ýmist
in um mat á skreið og saltfiski. fiuttur út sem dýrafóffur eða sett
— Hvernig ákveður fiskmatið ur { fiskimjöl. íslendingar flytja
gæðakröfur hinna ýmsu mark mikinn fisk út sem dýrafóður t d.
aóa? afskurð af manneldisfiskinum svo
— Þekking á slíku kemur afar og möluff og fryst bein. Dýra
mikið fram á löngum tíma með fóðrið fer mest til skandinavisku
verzlunina við hin ýmsu mark- landanna og er einkum notað þar'
aðolönd. Það hefur einnig mikið til refaeldis. Það fer mjög í vöxt
að segja, hver gæði keppinautar á fnala og fryðta iný bein í
sömu mörkuðum hafa upp á að eins konar flatar kökur og fyrir
bjóða, og um að gera, að standa það fæst mun meira en þegar bein
þeim ekki að baki, helzt feti fram in eru sett beint í firkimjöl.
ar. Mér finnst persónulega, að — Hvaða fisktegundir eru það
íslendingar eigi að leggja á það sem fara mest í gegnum frysti
kapp aff standa ekki einasta jafn húsin á erlendan markað?
fætis öðrum þjóðum um vöru — Að langmestu leytj þorskur;
vöndun og gæði fiskafurffa held svo ýsa, karfi og flatfiskur. Fryst
ur nokkru framar. Þetta er sá út ur þorskur fer á alla markaði;
flutningsatvinnuvegur okkar, sem ýsan einkum á England og Banda
mest kveður að, en affeins ein ríkin; karfinn til Bandaríkjanna
útflutningsgrein af mörgum hjá . og Rússlandg en flatfiskurinn til
flestum öðrum. Viff íslendingar Englands.
leggjum of mikiff upp úr magn — Hver eru síðustu afskipti
— Hvert er hlutverk fiskmats
stjóra, Bergsteinn?
— Fiskmatsstjóri veitir Fisk
mati ríkisins forstöðu, en starf
semi þeirrar stofnunar má greina
í< tvo meginþætti: í fyrsta lagi
mat eða gæðaflokkun fisksins fyr
ir markaði hinna ýmsu landa og
í öðru lagi fræðslustarfsemi um
vöndun þessarar mikilvægu út
flutningsvöru þjóðarinnar. Bæði
þessi störf framkvæmir eftirlitið
:< samráði við svonefnda yfirfisk
matsmenn og fiskmatsmenn, sem
staðsettir eru víðs vegar um land
iff. Yfirfiskmatsmenn eru 12 á öllu
landinu, þar af 5 búsettir í Reykja
vík. Auk þess eru starfandi um
200 fiskmatsmenn yfir aljt landið.
Mitt sambar.d við yfirfiskmats
mennina er beint, og þeir leita
ráða hjá mér og mér ber að líta
eftir þeirra störfum, en þeirra
starf fer mest eftir þeirra grein
um eða svæðum: starfsskiptingin
Bergsteinn Á. Bergsteinsson,
fiskmatsstjóri,
Fiskmats ríkisins af íslenzka fisk
inum áður en hann er fluttur út
úr landi?
— Þegar útflytjendur hafa í
hyggju að senda fisk úr landi,
senda þeir skrifstofu Fiskmats rík
isins skrá um væntanlega lest
un fiskfarmsins. Skrifstofa Fisk-
matsins símar þá viðkomandi fisk
matsmönnum og trúnaðarmönn
um á þeim landssvæðum, þar sem
lestun verður gerð og þeir gera
sínar ráðitafanir. Þegar lestun
farmsins er lokið byggist tollaf
greiðsla og greiðsla bankaábyrgða
til seljenda fiskúns á heildarvott
orði yrir farminn, undirrituðu af
fiskmatsstjóra eða einhverjum
þeirra yfirfiskmatsmanna, sem bú
settir eru í Reykjavík, eftir því
sem við á. En áður en slík undir
skrift geti átt sér stað, þarf að
bera sarnan á skrifstofu Fiskmats
ríkisins ýmis undirvottorð frá fisk
matsmönnum víðsvegar af land
Framhald á 15. síðu.
g 20. júlí 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ