Alþýðublaðið - 03.10.1965, Qupperneq 8

Núna á dögunum var að taka til
Starfa ný og glæsileg niðursuðu
verksmiðja fyrir sild. Hún er stað
sett í Hafnarfirði og heitir aðal
framleiðsla hennar King Oscar
Kipper Snacks. En norður á Siglu
firði hefur Egill Stefánsson kaup
maður, rekið niðursuðuverksmiðju
undanfarin ár, þar sem meðal ann
ars eru framleiddir Egils Kippers.
Með orðinu Kippers er átt við
léttreykt niðursoðin síldarflök, og
kemur öllum saman um, sem bragð
að hafa, að þetta sé indælismat
ur. Ekki skal hér gert upp á milli
Kippers þeirra Óskars konungs og
Egils, því auðvelt er fyrir lesendur
að reyna báðar þessar Kippers—
tegundir, þar sem þær eru nú til
á innanlandsmarkaði.
Ætlunin var hins vegar sú, að
segja nokkuð frá starfsemi þeirri,
sem Egill Stefánsson hefur með
höndum, en blaðamaður frá A1
þýðublaðinu leit inn í verksmiðju
hans á Siglufirði fyrir skömmu.
Það eru liðin þó noklcur ár síð
an Egill hóf niðursuðu og h'ður
Iagningu á síld og hefur hann sí
fellt unnið að því, að bæta fram
leiðsluna og auka fjölbreytni henn
ar. Stærsti markaðurinn fyrir Eg
ils Kippers er í Austur—Þýzka
landi og hafa aðrar framleiðslu
vörur verksmíðjúnnar selzt víða
um heim. ítalir eru til dæmis mjög
hrifnir af Egils Tid Bits, en það
eru gaffalbitan, reyktir, niðurskorn
ir, en ósoðn'r. Það þriðia mætti
nefna af vinsælustu Egils—vör
unum; er það Cod Liver, eða
þorskalifur. Hún er léttreykt al
veg niðursoðin lögð í soviabauna
olíu. Samkvæmt upplýsingum Eg
ils, er þorskalifrin þrungin af
fiörefnum og því mik'lvæg barna
fæða, en bezt er talið að borða
hana sem álegg á brauð, gjarna
með sítrónusneið.
Síðan árið 1929 hefur Egill
Stefánsson framleitt reykt síldar
flök, sem ekki eru lögð í dósir,
og hefur hann varla undan eftir
spurn með þá vörutegund. Fara
Egill Stefánsson
reyktu flökin aðallega á innan
landsmarkað, og eru seld í hverju
þorpi og kaupstað á landinu, en
þau eru sénlega vinsæl sem álegg.
Nýlega fengu Svíar sýnishorn af
reyktu síldarflökunum, og tóku
þeir þeim mjög vel, — sögðu jafn
vel að reykta síldin jafnaðist á við
reyktan lax eða silung.
Egill Stefánsson kaupmaður á
og stjórnar þessari merkilegu verk
smiðju, en sonur hans Jóhannes
sér um daglegan rekstur. Þeir
feðgar hafa smíðað reykofna og
flest annað, sem tilheyrir reyk
ingu síldarinnar og einnig
af því, sem notað er við niðursuð
una og niðurlagninguna. Þessi
ingaraðferð, sem notuð er við flök
in, er þeirra eigin uppfinning, og
efast enginn um ágæti hennar
eftir að hafa bragðað hin
reyktu síldarflök.
Verksmiðja Egils er við Gránu
götu á Siglufirði og er hún rúmir
700 fermetrar að flatarmáli. Þar
eru margir salir, þar sem hin
ýmsu stig framleiðslunnar eru
unnin. í aðalvinnslusalnum er síld
in sett í dósirnar og ganga þær
síðah eftir færibandi inn í dósalok
unarvélina, sem getur lokað um
2000 dósum á klukkustund. Lok
dósanna eru merkt með sérstökum
dagsetningarstimpli, og segir Eg
ill, að þannig sé hægt að fylgiast
með því hvort síldin sé geymd of
lengi í verzlunum, sem selja hana.
Dósalokunarvélin er algerlega sjálf
v’rk, og sama er að segja um næstu
vél, sem dósirnar fara inn í. Það
er ein merkileg þvottavél. Ber
ast niðursuðudósirnar frá lokun
arvélinni á færibahdi og fara inn
í bessa bvottavél, sem skilar þeim
tandurhreinum í grind, sem bíð
ur be'rra við hinn enda hennar. Að
lokum fara dósirnar inn í svonefnd
an Autoklaf, 5000 í einu, en þang
að fara einungis dósir, sem eiga
að innihalda niðursoðna síld. Er
tæki be'ta algerlega sjálfvirkt, og
er hitinn bar inn; um 100 stig á
Celsíus. Eft.ir bessa meðferð á síld
in að eeta gevmst í nokkur ár, ef
hún er ekki geymd í meiri hita
en 10 stig’C.
Um þessar mundir leggur Egill
mesta áherzlu á Kippers framleiðsl
una og vinna nú þarna milli 8 og
10 manns, en þegar gaffalbitarnir
eru framleiddir þarf mun meira
Jóhannes Egilsson við dósalokunarvélina.
starfslið, og hefur flest verið 25því að flökin eru það eina sem
manns. Egill segir, að mjög erf
itt sé að fá nægilega gott hrá
efni, en nauðsynlegt sé að halda
stanzlausum rekstri verksmiðjunn
ar til að fá fólk til vinnu. Yfir
leitt mun síldin vera orðin of
gömul, þegar hún er sett í fryst
ingu, en bezt er, að flaka hana
áður en hún er fryst. Núna í sum
ar hefur Egill þurft að kaupa síld
frá Austfjörðum til framleiðslunn
ar. Reynt hefur verið að fá síld
ina eins nýja og mögulegt er fyr
ir austan, en til Siglufjarðar hef
ur hún verið flutt í frystibílum
og hefur það oft verið erfiðleikum
háð, — sérstaklega núna þegar
líða fór á haustið, þá hefur bíl
TEXTI OG MYNDIR:
Ólafur Raparsson.
Þrjár vinsælustu framleiðsluvörur Egils, gaffalbitarnir, reykta þorskalifrin og Kippers.
unum oft gengið illa að komast
yfir Siglufjarðarskarð.
Annað er það, sem gerir þessa
flutninga dýra, en það er sú stað
reynd, að flökunarvélar vantar fyr
ir austan, og hefur Egill því orðið
að láta flytja síldina heila til
Siglufjarðar. Þar af leiðir, að af
þeim 10 tonnum, sem bíllinn kem
ur með hverju sinni fara nálægt
6 tonn í úrgang, haus og annað,
Egill notar til framleiðslunnar. Seg
ir Egill, að bezta síldin til reyk
ingar, niðursuðu og niðurlagning
ar sé síldin, sem veiðist í júní og
júlí. Septembersíldin sé átulausi
og verði aldrei eins vinsæl.
Komið hefur til tals að hefja
niðursuðu á einliverjum öðrum
fisktegundum en síldinni, vegna
þess, hve erfiðlega gengur að fá
hana. Verður þá sennilega farið að
sjóða niður ýsu og þorsk, og er
ekki að efa, að Agli tekst að fram
leiða góða vöru úr þeim fiskteg-
undum, ekki síður en síldinni,
sem verður hreinasta sælgæti eftir
meðhöndlun hans.
Þegar Egill Stefánsson er spurð
ur um framtíð þessa iðnaðar, svar
ar hann því til, að hann sé bjart
sýnn, en sú bjartsýni sé þó háð
tvennu; annars vegar því, að nægi-
legt magn af góðu hráefni fáist,
og hins vegar lánsfé, ef með þarf,
og hann bætir því við, að svo virð-
ist, sem bankarnir láni aðeins
þeim, sem næga peninga eiga fyr-
ir.
— Magn framleiðslunnar er það
sem máli skiptir, segir Egill, ■ því
að með aukinni framleiðslu lækk
ar verð vörunnar. Það virðist alls
staðar vanta matvæli í heimíniim,
svo að eflaust er hægt að kpma
allri framleiðslunni á markað.
8 3. okt. 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ