Vísir - 20.06.1962, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 20. júní 1962.
VISIR
Umhleðslustöð starfrækt
síldarmiðunum í sumar
Frá fréttaritara Vísis. —
Akureyri í morgun.
Á komandi síldarvertíð verður í
fyrsta skipti starfrækt umhleðslu-
stöð fyrir síld úti á miðunum,
þannig að hún verður flutt úr bát-
unum og yfir í flutningaskip, sem
flytur hana síðan til lands. Þetta
er til stóraukins hagræðis þegar
miklar síldartorfur koma, því það
sparar síldveiðibátunum lengri eða
skemmri ferðir til lands, og auk
þess iengri eða skemmri bið þar
eftir löndun.
Síldin er tekin úr bátunum í
stóran pramma sem búinn er góð-
um tækjum og haganlegum útbún-
aði í hvívetna og á að geta lestað
20 þúsund málum á sólarhring.
Það eru síldarverksmiðjurnar í
Krossanesi og Hjalteyri sem ásamt
ríkinu hafa fest kaup á þessari um-
hleðslustöð og starfrækja hana í
sumar. Búið er að kaupa pramm-
ann erlendis og er hann þegar á
leiðinni til landsins.
Með hliðsjón af þessu verða flutn
ingaskip tekin á Ieigu fyrir síldar-
flutningana og munu þau koma frá
Noregi. Ákveðið er þegar með
leigu á tveim norskum skipum en
líkur til að alls verði fjögur skip
fengin. Eins og lcunnugt er voru
tvö norsk leiguskip í síldarflutn-
ingum miili staða í fyrrasumar.
Unnið er af miklu kappi að und-
irbúningi við síldarmóttöku í
Krossanesi, bæði við verksmiðjuna,
en þó einkum við bryggjuna, sem
verður lengd og stækkuð til muna
frá því sem verið hefur. Þar verð-
ur athafnapláss aukið til muna frá
því sem verið hefur og söltunar-
stöð komið þar upp í fyrsta skipti.
Eins og kunnugt er skeði það ó-
happ á Krossanesbryggjunni fyrir
nokkrum dögum að stór og mikill
löndunarkrani losnaði af einhverj-
um ástæðum upp úr festingum og
féll í sjóinn. Krananum hefur nú
verið náð upp, unnið er að því að
koma honum á sinn stað aftur, og
gert ráð fyrir að því verki verði lok
ið fyrir næstu helgi. Þá hefur
steinkeri 11.5 m. löngu — og jafn-
breiðu — verið sökt við byrggju-
endann á Krossanesi til að lengja
hana og auka viðlegu- og athafna-
pláss hennar. Frá Reykjavík hefur
verið fengin. svokallaður kúlu-
krabbi til að jafna botninn fyrir
framan bryggjuna, en það er eitil-
harður sandbotn og tæki sem feng-
in hafa verið frá Akureyri til þessa
verks hafa ekki skilað þeim ár-
angri sem æskt var.
Á Hjalteyri verður starfrækt
söltunarstöð eins og áð r.
Bjargaði? —
Framh. af 1. síðu.
kotsspítala þar sem nánari rann-
sökn fer fram á meiðslum hans.
Ökumaður bifreiðarinnar sem ók
í veg fyrir Kristin, kvaðst hafa
séð til ferða hans áður en hann
fór út á götuna. Telur hann að
Kristinn hafi þá verið í það mik-
illi fjarlægð að sér hafi verið ó-
hætt að fara út á götuna áður en
hann bæri að, Kristinn hljóti því
að hafa verið á mikilli ferð.
Vespa Kristins er mikið skemmd
eftir áreksturinn, en bíllinn lítið
sem ekki.
samningar •••
Framh. af 1. síðu.
Verzlunarmannaf. Norður-Þing-
eyinga
Verzlunarmannai ' Neskaup-
staðar
Verzlunarmannaf.- Reyðarfjarðar
og Egilsstaðahrepps
Verzlunarmannaf. Eskifjarðar
Verzlunarmannaf. Vestur Skaft-
fellinjga
Verzlunarmannaf. Rangárvalla-
sýslu
Verzlunarmannaf. Vestmanna-
eyja.
Samningar þessir verða nú
sendir félögunum til endanlegra
samþykkta.
Húsafrímerki
gefín út
Póststjórnin gefur þrjú ný frí-
merki út nú í lok mánaðarins. Eru
þetta frímerki sem sýna kunn hús
og opinberar byggingar á landinu.
Þó ekki hafi verið tilkynnt um það
er ekki ólíklegt að síðar verði gef-
in út merki með myndum af fleiri
byggingum.
Frímerkin sem nú koma út eru:
Blátt merki að verðgildi kr. 2,50
með mynd af Iðnskólanum, á
Skólavörðuholti.
Grænt merki með mynd af húsi
rannsóknarstofnunar Sjávarút-
vegsins við Skúlagötuna að verð-
gildi 4 krónur.
Brúnt merki af Bændahöllinni að
verðgildi 6 krónur.
Frímerkin eru prentuð hjá Coúr-
voisier prentsmiðjunni í Svisslandi,
en svo virðist sem Póststjórnin sé
að snúa mestum eða öllum við-
skiptum; sínum þangað frá hinu
fræga Thomas de la Lue fyrirtæki
í London, sem skipt var við áður.
Opinberar byggingar hafa stund-
um áður verið á íslenzkum frí-
merkjum, svo sem 20 aura fri-
merki af Landsbókasafninu 1925,
Alþingishúsið á 3 aúra Alingis-
hátíðarmerkinu og á 25 króna
merkinu 1932 Háskólinn á heilli
seríu 1938 og aftur á einu merki
i sambandi við Háskólaafmælið á
s.l. ári. Skálholtskirkja Brynjólfs
biskup á 1,25 kr. merki árið 1956
og Stjórnarráðshúsið á 2 kr. og 4
kr. merki árið 1958 og 1.50 og 3
kr. merki á S.l. ári.
Hin nýju m’erki verða ekki sér-
lega falleg. Upplag þeirra er ó-
ákveðið.
Tveir drengir sSösuðusf
Slasaðist
Frh. at 16. Uöu:
drengurinn út á ,götuna og lenti
þá fyrir stórri vöruflutningabif-
reið sem var á leið austur Suð-
urlandsbraut. Ökumaðurinn snar-
hemlaði, en það ciugði ekki til,
drengurinn lenti á öðru framhorni
bifreiðarinnar og skall i götuna
Klemmdist vinstri fótur drengs-
ins milli hjóls og götu, en ekki
veit blaðið hversu mikil þau
meiðsl voru. Annars staðar mun
drengurinn ekki hafa meiðzt svo
vitað væri.
TVEIR drengir slösuðust í umferð
inni í gær, en hvorugur alvarlega
að talið er.
Annar þessarra drengja var á
reiðhjóli innarlega á Lindargötu,
er framhjólið sprakk. Við það
missti drengurinn vald á hjólinu
og steyptist í göturia. Hann marð
| ist á læri við fallið, en meiddist
að öðru leyti lítið. Drengurinn
heitir Sigurður Einarsson, Há-
teigsvegi 17.
Hinn drengurinn, 5 ára snáði,
: Helgi Þorleifsson til heimilis að
Framnesvegi 5, varð fyrir bifreið
j ð Vesturgötunni. Hann marðist
: einnig á iæri og skrámaðist eða
j skarst í endliti.
Sviftur réttipdum . . .
LOGlíEGLAN tök gær fastan
ókumann i bifreið sem hafði ekki
leyfi til aksturs og var auk þess
i undir áhriíuni áfengis.
Hafði ökumaður þessi áður ver-
í ið sviftur ökuréttindum og þykir
brot hans þeim mun alvarlegra
fyrir þær sakir. Hann var fluttur
í fangageymsluna.
I
OK, Á LAMB.
I gær kom bifreiðarstjóri í lög-
regluvarðstofuna og gaf til kynna
að hann hafi orðið fyrir því ó-
happi að aka á lamb á Vatrisenda
vegi. Lögreglan fór á staðinn og
gat aflað sér upplýsinga hver væri
eigandi lambsins.
GRIMMUR KÖTTUR.
í gær var lögreglunni tjáð að
undanfarið hafi grimmur köttur
verið á ferli í Gróðrastöð Reykja
víkur, á Fossvogsbletti og drepið
þar fjölda af fuglum ” etta var
köttur af svökölluðu tmgókskyni
og þótti fólkmu peijta va.iestur
hinn mesti 1 gcor tókst hó aö
handsama káttarkvikindið og
læsti það inni í skúr Þangað var
lögreglunni stefnt i gær, þar sem
hún skaut köttinn inni i skúrn-
De.'It um prósent
Framh. af 1. síðu.
hafnarinnar, en samtals munu
rúm 50% hafa farið til skips-
hafnar. Er Iíklegt að sjónianna
samtökin séu með líka prósent
tölu, en að útgerðarmenn krefj-
ist þess að hún verði nokkru
lægri.
Útgerðarmerin telja að með
þeirri breytingu, sem þeir fara
fram á muni hlutur sjömanna
verða líkur að krónutölu og
hann varð í fyrra, þar sem
bræðslusíldai-verðið hefur
hæicitað um 19 aura.
Sturlaugur
Böðvarsson
Blaðið átti tal við Sturlaug Böðv
arsson útgerðarmann á Akranesi
og spurðist fyrir um ástandið þar
upp frá.
Sturlaugur kvað um 20 báta
vera gerða út frá Akranesi, þar af
9 bátar frá honum sjálfum. Allir
hans bátar eru tilbúnir undir síld-
veiðarnar, sumir hafa beðið í 3
vikur eða frá því að vetrarvertíð-
inni lauk. Á þessum bátum vera
100 menn ,sem ganga nú aðgerð-
arlausir um götur bæjarins.
„Þetta ástand er auðvitað hið
ægilegasta bæði fyrir einstaklinga
og þjóðfélagið í heild, og öllum til
hags að samningar takist sem allra
fyrst. Hinsvegar, sagði Sturlaug-
ur „er erfitt fyrir okkur útgerðar-
menn að semja án þess að skipt-
ing teknanna breytist frá því sem
nú er. Allur kostnaður við út-
gerð, sem stafar af aukinni tækni,
er orðinn svo gífurlega hár, að
útgerð stendur ekki lengur undir
sér, þrátt fyrir mikla og góða
veiði.
Þetta er auðvitað útilokað, og
það nær vissulega engri átt að
ríkið þurfi að styðja og styrkja
svona útgerð“.
Samkvæmt upplýsingum Stur-
laugs fóru bátar hans af stað í
fyrra þann 14. júní ,og allir bátarn
ir voru búnir að fá síld 27. júní.
Telur Sturlaugur að það taki allt-
af nokkra daga að koma bátunum
af stað eftir að samningar hafi
tekizt, svo strax nú eru þeir Orðn-
ir 10 daga á eftir áætlun.
GuðitiiiEiicSiir
Jónsson
Guðmundur Jónsson á Rafn-
kelsstöðum í Gerðum gerir út bát-
ana Freyju, Jón Garðar, Mumma
og Víði II. Allir eru þeir tilbúnir
til síldveiða.^ Við spurðum hann í
morgun hvað hann vildi segja um
síldveiðideiluna.
„Ástandið er óviðunandi eins og
það er. Það er voðalegt að það
opinbera skuli ekki geta gert eitt
hvað til a leysa þetta mál, svo
sem að setja bráðabirgðalög um
kjörin ,sem byggð væru á því sem
sáttasemjari teldi sanngjarnt.
Það má segja, að það sé útgerð
i armönnum sjálfum að nokkru
leiti að kenna hvernig hlutaskipt-
in eru orðin. í mörg ár var stöð-
; ugt aflaleysi og aldrei gert upp
I nema tryggingin. Menn gerðu sér
I bvi alls ekki grein fyrir hvað breyt
ingar á hlutaskiptunum myndu
þýða, á meðan aflaleysið var Með
nýju tækjunum ,asdic, kraftblökk
um og stærri nótum ,hefur nú tek-
ist að veiða síld. Óhætí er þó að
fullyrða að þessi síld hetði ekki
veist með gömlu tækjurium og -afla
leysið hefði haldist. ’ ,
Það er r.étt að ,a!;a það fram
að útgerðarmenn fara ekki t'tam á
neinar breytingar hjá þeim bát-
j um, sem ekki hafa nýju tækin. Það
j ei alveg útilokað að gera út á
I sömu kjörum, með öll þessi tæki.
Það er alger dauði fyrir þjóðina
að, síldarflotinn skuli liggja um
hásildveiðitímann. Það virðist
vera síld við allt Suð-Vesturland.
Það er meira að segja svo að hum
arbátarnir fá hálfa vörpu af síld.
Auk þess berast svo stöðugt frétt
ir um ágæta veiði hjá Norðmönn-
um, út af Norðurlandi. Það verð-
ur á einhvern hátt að kippa þess-
um hlutum í lag. Það er ekki hægt
að gera út þessa dýru báta án
þess að t'á einhverja lagfæringu á
kjörunum, og án nýju tækjanna
er ekki hægt að veiða síldina nema
hún vaði, sem hún hefur ekki gert
í mörg undanfarin ár“.
Baldur
Guðmundsson
Blaðið hafði í morgun tal af
Baldri Guðmundssyni, sem gerir út
mb. Óuðmund Þórðarson, sem nú
bíður þess fullbúinn að komast á
síld. Við spurðum hann um álit
hans á síldveiðideilunni.
„Ástæðan fyrir því að útgerðar-
menn fara út í þetta er sú, að það
hefur sýnt sig, að hjá bát sem
hefur meðalveiði ná endarnir ekki
saman, útgjöldin eru meiri en tekj-
urnar.
Á meðan bátarnir voru á snurpi
nótaveiðum, með tvo báta, höfðu
þeir hærri hluta af aflanum en
þeir hafa núna. Síðan hafa bátun-
um bæst mjög fullkomin tæki, svo
sem asdictækin, kraftblakkirnar og
miklu fujlkomnari nætur og eru
öll þessi tæki mjög dýr. Þessi tæki
hafa beinlínis gert það mögulegt að
veiða síld sem ekki hefði verið
hægt án þeirra. Það er því ekki
eðlilegt að bátarnir hafi minna í
sinn hlut núna, en þeir höfðu á
árunum 1957 og 1958, þar sem nú
eru notuð miklu dýrari tæki.
Á árunum 1957—-58 voru háseta
kjör þau að skipt var 36,9 prósent-
um af pflaverðmætinu, milli 18
manna. Eins og samningamir voru
fyrir stöðvunina, var 40 prósent-
um skipt milli 12 manna. Með auka
hlutum fóru fyrir stöðvunina um
52 prósent til mannskaparins. 12
menn fengu því 52 prósent fyrir
það sem 18 menn fengu 49 prósnet,
fyrir nokkrum árum síðan“.
Að lokum sagði Baldur: „Það
skaðar báða aðila að bátarnir skuli
ekki fara á stað. Við teljum að nú
sé hægt að veiða síld bæði fyrir
norðan og hér við Suð-Vesturland“.
ijörn
Guðmundsson
Björn Guðmundsson, útgerðar-
maður í Vestmannaeyjum sagði
Vísi í morgun, að þaðan myndu
19 bátar fara til síldveiða eftir að
samningar tækjust. Hann kvaðst
halda að um helmingur bátanna
væri nú þegar tilbúnir að fara á
síldveiðarnar. Þátttaka Vestmanna
eyinga í síldveiðunum hefur
minnkað vegna þess að skipin eru
á dragnótaveiðum og humarveið-
um við Suðurland allt sumarið og
taldi hann að um 60 bátar réru
frá Vestmannaeyjum í sumar.
Það vita allir sagði Björn að
aflavon bátanna hefur aukizt mik-
ið vegna hinna nýju veiðitækja.
Að meðaltali yoru tekjurnar í
fyrra1 1400 þúsund krónur á þá
báta sem höfðu tækin, en 700 þús.
krónur á þá sem ekki höfðu þau.
Er því ekki nema eðlilegt, sagði
Björn, að við viljum að mannskap-
urinn taki þátt í hinum aukna
kostnaði við tækin.
. ' \