Vísir - 21.06.1962, Síða 8

8
VISIR
Fimmtudagur 21. júní 1962.
Otgefandi Slaðaútgatan VISIK
Ritstjðrar: Hersteini Pálsson Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri Axel rhorsteinsson.
Fréttastjðri Þorsteinn 0 Thorarensen
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingðlfsstræti 3.
Áskriftargjald er 45 krónur á mánuði.
1 lausasölu 3 kr. eint - Slm: 11660 (5 llnur).
Prentsmiðja Vfsis. - Edda h.f.
< /vwwwwwwwwwwvwvww<
Verkföll úrelt vopn
Verkföll þau sem nú standa yfir sýna nauðsyn
þess að við íslendingar tökum upp nýtt fyrirkomulag
um lausn vinnudeilna. Togaraverkfallið hefir dregizt
á langinn mánuðum saman og engar horfur eru á
lausn þess að sinni. Kaupdeila síldarútvegsmanna og
sjómanna varir enn þegar þetta er ritað, þrátt fyrir tíða
og langa sáttafundi. Síldin er komin að landinu og
syndir í stórum torfum um Norðurlandssjó, en við
látum Norðmönnum það eftir að fanga hana og nýta.
Framleiðsluaukning er töfraorð nútíma búskapar
hátta. Vitibornar menningarþjóðir keppast við að auka
framleiðslu sína, því aðeins á þann hátt er unnt að
bæta lífskjörin til frambúðar.
Á sama tíma og þetta gerizt virðumst við íslend-
ingar einir þjóða hafa efni á því að láta höfuðfram-
leiðslutækin liggja óhreyfð undir lás og slá vikum og
mánuðum saman, en engu að síður ætlast stéttir þjóð-
félagsins til þess að kaup sé hækkað verulega á hverju
ári. Það þarf ekki hagspeking til þess að sjá misfell-
urnar á slíkum lifnaðarháttum.
Það er eðlilegt að stéttir þjóðfélagsins, sjómenn
sem aðrir, sæki eftir bættum kjörum og hærra kaupi.
En verkfallsrétturinn er orðinn úreltur. Hann á ekki
lengur heima í kaupgjaldsbaráttu nútímans. Sú skip-
an, sem getur haft langa stöðvun atvinnutækja í för
með sér, á engan rétt á sér lengur. Nágrannaþjóðirnar
hafa átt við þetta sama vandamál að etja og margar
þeirra hafa leyst það á farsælan hátt. Hollendingar
standa hér framarlega, en einnig hafa Bandaríkin og
Bretland ýmis merk nýmæl í löggjöf sinni á þessu
sviði. Verkfallsfrestun um ákveðinn tíma, kjaradómar
o. fl. eru hér úrræði sem vel hafa gefizt til þess að
koma í veg fyrir Iamandi verkföll, þótt vinnudeilur
standi. Sé hér að öllu lýðræðislega farið er engin á-
stæða til þess að óttast að hlutur launþega verið
fyrir borð borinn.
Höfuðnauðsyn er að vinnulöggjöfin verði endur-
skoðuð sem allra fyrst. Við þá endurskoðun verður
að leggja höfuðáherzlúna á að skapa skilyrði fyrir sátt-
um í vinnudeilum, og haga lögum svo að ekki þurfi
að treysta á þrautalendingu verkfallanna.
, Að ganga og ganga
Kommúnistar og nytsamir sakleysingjar hyggjast
ganga frá Hvalfirði til Reykjavíkur „til þess að mót-
mæla kafbátastöðinni í Hvalfirði“.
Gönguferðin sem slík mun vafalaust verða á-
nægjuleg. Það er kominn tími til að kommúnistar
kynnist öðrum löndum en Rússlandi og Austur-Evrópu
löndunum og þeir munu verða margs vísari um dýrð
íslenzkrar sumarnáttúru. Hins vegar mun hin hug-
sjónalega eftirtekja verða rýr. Bandarískir kaf-
bátar hafa ekki haldið til í Hvalfirði og munu ekki
koma þangað. En slík smáatriði skipta ekki máli. Höf-
uðatriðið er að mótmæla. Það er sama hverju.
Dælið upp úr mér
Fyrir nokkru lézt ungverskur
flóttamaður á sjúkrahúsi f Vfn-
arborg. Þa8 var f fyrstu talið
að hann hefði látizt vegna bólgu
og fgerðar f kirtlum, en ná-
kvæm líkskoðun leiddi til þeirr-
ar endanlegu niðurstöðu, að
manninum hefði verið byrlað
inn eitur.
Atburður þessi hefur vakið
mikinn óhug - Austurríki, þvi
að hann sýnir að flugumenn
kommúnista eru stöðugt á ferð-
inni í þessu hlutlausa landi og
virðast jafnvel sitja f ábyrgðar-
stöðum. Með drápi þessa unga
manns var leyniþjónusta ung-
verskra kommúnista að ná sér
niðri á honum. Komst hinn
langi armur kommúnistanna að
honum þrátt fyrir það, að hann
ætti að heita í öruggri vörzlu
austurrísku rfkislögreglunnar.
★
Dauði þessa ungverska manns
sem hét Bela Lapusnyk hefur
vakið svo mikla athygli, að
harðar umræður urðu um málið
á austurríska þinginu, og var
ríkislögreglan sökuð um skeyt-
ingarieysi, þar sem hún hefði
ekki tekið alvarlega þá miklu
hættu, sem vofði yfir mannin-
um. Grunur leikur á þvf að
leynikommúnistar innan lög-
reglunnar sjálfrar eigi þátt í
dauða hans.
Bela Lapusnyk var áður starfs
maður ungversku leynilögregl-
unnar. En þann 9. maí s.l. komst
hann gegnum gaddavírsgirðing-
ar á landamærunum inn f Aust-
urríki og gaf sig fram sem pólft-
fskan flóttamann.
Innan f fóðri á frakka sfnum
hafði hann falið mikilvæg skjöl,
sem greindu frá fyrirætlun ung-
versku lögreglunnar um að
ræna Mindszenty kardínála úr
bandarísku sendiráðsbygging-
unni f Búdapest. En Minds-
zenty hefur orðið að hafast þar
við í fimm ár frá því ungverska
byltingin var bæld niður 1956.
Er dvöl hans í sendiráðinu
kommúnistum mikill þyrnir í
augum og þó þeir vilji ekki
brjóta hinn diplomatfska rétt
sendiráðsins beinlínis sönnuðu
þessar upplýsingar að þeir áttu
flugumenn innan veggja sendi-
ráðsins og höfðu gert mjög ná-
kvæma áætlun um mannránið.
Hafa bandarfsku sendiráðsmenn
irnir siðar gert sfnar gagnráð-
stafanir, svo að fyrirætlunini
hefur farið út um þúfur. i
Lapusnyk hafði fieiri skjöl)
meðferðis og var merkast þeirraf
ýtarleg skýrsla um njósnastarfv
kommúnista í Ungverjalandi/
Svisslandi og vfðar f Vestur-j
Evrópu. Hafa þessar upplýsing-<
ar sfðan gert stóra njósnahringiy
kommúnista í Vestur-Evrópu ó-t
virka.
★
Lapusnyk hafði flúið á mót-
orhjóli frá Búdapest og nam<
ekki staðar fyrr en hann kom,
að landamærunum. Hann var!
vopnaður lítilli vélbyssu ogj
skaut sér beinlínis leið yfir<
landamærin. Er þetta ein djarf-J
asta flóttatilraun, sem um er<
vitað og kom landamæravörð-
unum svo á óvart, að honum
tókst að afvopna þá og brjótast
í gegn.
Sfðan tók austurríska ríkis-
lögreglan Lapusnyk í sfna gæzlu
og hafði hann hjá sér í þrjár
vikur. Auðvitað mátti ganga að
því vísu, að gæta yrði manns-
ins mjög vandlega því að lík-
legt væri að kommúnfska leyni-
þjónustan, sem einskis svifist,
myndi reyna að hefna sín á hon-
um.
Lapusnyk klifaði stöðugt á
Bela Laupusnyk, ungverski
flóttamaðurinn sem lézt á
sjúkrahúsi í Vínarborg.
því við stjórnendur austurrísku
lögreglunnar að hann væri í
mikilli lífshættu. — Þeir vilja
drepa mig, sagði hann. En lög-
regluforingjarnir brostu yfirlæt-
islega og sögðu að hann væri
öruggur í þeirra höndum.
Þeim þótti það líka skrítið
uppátæki hjá honum að hann
neitaði með öllu að neyta mat-
ar eða drykkjar fyrr en lög-
reglumenn hefðu að honum á-
sjáandi smakkað fyrst á matn-
um.
/ ★
Vegna þess hve hinn ung-
verski flóttamaður var : mikilli
hættu höfðu bandarísk yfirvöld
heimilað honum að flytjast vest
ur um haf hvenær áem austur-
rísk yfirvöld leyfðu það. En mál
ið dróst stöðugt á langinn, því
að austurríska Iögreglan þóttist
þurfa að yfirheyra hann nánar.
Loks fékkst heimildin til að
hann flygi til Amerfku.
★
En sólarhring áður en Lapu-
snyk skyldi fljúga vestur veikt-
ist hann. Hann var þegar í stað
fluttur á sjúkrahús, en í öllum
asanum gleymdist að fá túlk
til að fylgja honum.
Þegar á sjúkrahúsið kom hróp
aði hann í sífellu einhver ung-
versk orð, sem enginn skildi.
Það kom síðar í ljós að hann
hafði hrópað í sifellu: — Dælið
upp úr maganum á mér. En
enginn skildi hann og því var
ekki gert sem hann bað.
Það alvarlegasta við eitrun og
dauða Lapusnyk er að grunur
hefur enn einu sinni komið upp
um það að kommúnískir flugu-
menn starfi f austurrísku lög-
reglunni.
★
Meðan Rússar hersátu hluta
Austurríkis var yfirmaður rík-
islögreglunnar kommúnisti að
nafni Burmeyer. Þegar Rússar
yfirgáfu landið var honum vikið
frá störfum og reynt að hreinsa
alla kommúnista úr liðinu. Hætt
er þó við þvf, að einhver óhrein-
indi leynist þar enn þá.
Hinn nýi yfirmaður rikislög-
reglunnar, dr. Peterlunger, er
tryggur andnazisti og andkomm
únisti. En menn óttast að hann
geti ekki einu sinni treyst á alla
nánustu samstarfsmenn sína og
vekja þessir atburðir upp sterk-
an grun um að leynilegir stuðn-
ingsmenn hins kommúníska
valds gangi verka þeirra innan
sjálfrar lögreglunnar.
Þetta er nú eitt mesta örygg-
isvandamál Austurrfkis og hafa
verið settar fram kröfur um að
hreinsað verði rækilega til inn-
an lögreglunnar,. svo að þar fái
enginn að starfa sem minnsti
vafi getur leikið á að sé trúr
hagsmunum þjóðarinnar.
í skemmtisnekkju 17. júní
HATÍÐAHÖLDIN 17. júní fóru
fram með nokkuð nýstárlegum
hæíti meðal íslendinga í London
að þessu sinni. Leigði Islendinga-
élagið skemmtiskip og var siglt
á ánni Thames meðan hátíðin fór
fram.
i
Síðari hluta dags höfðu sendi-
herrahjónin, Hendrik Sv. Björns-
son og frú móttöku fyrir íslend-
inga og fjölskyldur þeirra á heim-
ili sínu, Redington 'House. Kom
þangað mikill fjöldi manna. Þaðan
var haldið að Westminster Pier
um kl. 7 um kvöldið og stigið um
borð í skemmtisnekkjuna „Visc-
ountéss“ og lagt frá landi. Var
þar góður gleðskapur, þriggja
manna hljómsveit lék og dansað
var á þiljum snekkjunnar, en veð
ur var hið bezta og blíðasta. Alls
munu um 160 manns hafa tekið
þátt í förinni. Til London var aft-
ur komið um kl. 11 um kvöldið.
fyrir skemmtuninni stóð
skemmtinefnd félagsins en ritari
hentiar er Björn Björnsson stór-
kaupmaður f London. Formaður
félagsins er Jóhann Sigurðsson,
umboðsmaður Flugfélags íslands.
I: i I 1.1
ijj.i'i'i
1 l' \ l.'V.VitH
l.n'-i iiil’i í .1