Vísir - 21.09.1962, Blaðsíða 7

Föstudagur 21. september 1962.
7
VISIR ____
siálfum sér
Það var engan mann að sjá,
en útidyrnar stóðu opnar og ó-
réjjlulegt ritvélarhljóð barst
innan úr húsinu þegar ég
þrýsti á dyrabjölluna, hætti
hljóðið í ritvélinni strax, en
enginn kom út. Svo birtist
William Faulkner allt í einu
fyrir framan mig svo skyndi-
lega, að ég hrökk við, og svo
spurði hann stillilega: Já?
Hvern ætluðuð þér að hitta,
herra?
Hann var lágur vexti og
næstum hvíthærður með köld,
svört augu, sem þrengja sé.r
gegnum mann. Ég vissi, að
hann vildi engan hitta og svar-
aði ekki einu sinni í símann, en
ég hafði komið samt. Honum
gazt ekki að komu minni, en
hann bauð mér samt inn. í
setustofunni settist hann and-
varpandi í sófann, tók upp
pípu sína og tróð í hana.
„Ég þoli ekki ákveðna tegund
viðtala, það er að segja þá teg-
und þegar menn koma til mín
og biðja mig að segja eitthvað,
sem muni vekja áhuga lesanda
hans. Það er bein ókurteisi, það
hljótið þið að skilja. Ástæða
þess að ég er á móti viðtölum
er sú, að ég virðist bregðast
illa við persónulegum spurning-
um. Ef spurningarnar eru um
starf mitt, þá reyni ég að svara
þeim.
Það er erfitt starf að vera
rithöfundur, en það ætti að
vera skemmtilegt starf, það
hefur mér alltaf fundizt. Ég
skrifa mér til hugarhægðar, ég
er ekki bókmenntamaður. Þeg-
ar ég er að semja, skrifa ég
60 — 65 orð á mínútu, pn þegar
ég er að endurskrifa, þá vinn
ég miklu hægar, skrifa kannski
40 — 45 orð á mínútu. Ef þér
finnst þú þurfa að skrifa 10 síð-
ur á dag, þá hverfur öll ánægja
af starfinu, og það kemur niður
á verkinu. Nú ^ tímum er alltof
kostnaðarsamt að hafa fastan
einkaritara, svo ég vélrita allt
sjálfur. En þegar ég er kominn
í á heljarþröm. eins og þegar út-
gefandinn kemur og segir mér,
að hann hefði orðið að fá hand-
ritið í gær, þá ræð ég einkarit-
ara til að vélrita fyrir mig.
Ég hef ekki trú á því, að fjár
hagsleg velgengni spilli rithöf-
William Faulkner,
einhver mesti rithöfundru
Bandaríkjanna.
undi, sem er ráunverulegur rit-
höfundur, af því hann skapar
aldrei þá fullkomnu sögu, sem
hann dreymir um.; Rithöfundur
getur fullnægt öðru fólki, en
Síðasta
viðtal
Williams
Paulkners
aldrei sjálfum séri Og á hverj-
um morgni hefur ha'nn eitthvað
til að vakna til, sérhvern morg-
jn ævi sinnar gefst honum nýtt
ækifæri til að reyna að skapa
rina fullkomnu sögu. Húsa -
miður getur reist gallalaust
lús og múrarinn getur hlaðið ó-
ðfinnanlegan múr, en slík
emur aldrei fyrir rithöfund, o
'ó verður hann stöðugt ;
eyna.
öllum rithöfundum • mistek
i láta rætast draum okkar ur
tllkomnun. Þess vegna flokk;
okkur eftir mistökum okka
t' ég gæti skrifað öll verk mj'
tur, þá er ég sannfærður un
5 ég gæti bætt þau. Það er a
essum ástæðum, sem lista
maðurinn heldur áfram viðleitn,
sinni: hann heldur í hvert
skipti, að nú muni honum tak-
ast það. Vitanlega tekst honum
það ekki, og það er þess vegna,
sem heilbrigt ástand ríkir. Ef
honum tækist að skapa draum
sinn, ætti hann ekkert annað
úrræði en skera sig á háls,
breyta fullkomnun sinni í
sjálfsmorð.
Ég er misheppnað ljóðskáld.
Kannski er það svo, að allir
skáldsagnahöfundar hafi i
fyrstu löngun til að skapa ljóð-
list, komast að því, að þeir geta
það ekki, reyna svo smásöguna,
sem er erfiðasta formið að Ijóð
inu frágengnu. Það er ekki fyrr
en þeim hefir mistekizt þar
líka, að þeir snúa sér að skáld-
söguforminu.
Skáldsagnahöfundur þarf að
hafa 99 prósent hæfileika, 99
prósent sjálfsögun, 99 prósent
vinnu. Plann má aldrei vera á-
nægðut_nt£ð það, sem hann hef-
ur gert.'.Þaðier aldrei eins gott
og það gæti verið. Þú átt alltaf
að láta þig dreyma Iengra og
setja markið hærra en þú getur
komizt. Þú átt ekki bara að
reyná að skara fram úr sam-
tíðarmönnum þínum eða eftir-
komendum. Þú átt að reyna að
skara fram úr sjálfum þér.
Listamaðurinn er vera, sem er
knúin áfram af duldum öflum.
Rithöfundalíf og einkalíf rit-
höfundar eru jaðskildir hlutir
og ættu ávallt að vera aðskildir,
vegna þess að skáldskapurinn
er sprottinn úr heimi hugar-
flugsins og bundinn hugarflug-
inu að mestu leyti. Vitanlega
verður rithöfundurinn að skrifa,
það er sjálfsagt mál, og hið
eina sem hann getur gert til að
frelsa sjálfan sig, þegar öflin
knýja á, er að skrifa sig undan
þeim.
Ég hef enga trú á þeitri
kenningu, að rit-höfundur eigi
betra með að skrifa, ef hann
fer eitthvað burt út í eyðilega
skóga og útilokar sig frá um-
Framhald á bls 10
, William Faulkner
í fyrra stríðinu.
innislausi mað-
urinn í NOREGi
Norska lögreglan er
nú í standandi vandræð-
um með ókunnugan
mann, um 25 ára gaml-
an, sem fannst á götu
í bænum Drammen,
skamint fyrir sunnan
Osló. Maður þessi hefur
misst minnið og veit eng
inn hvaðan hann er, eða
hvað hann hefur verið
að gera í Drammen. Það
þykir víst, að maðurinn
sé útlendingur en ekki
hægt að gera sér grein
fyrir af hvaða þjóðerni
hann er, því að hann tal-
ar nokkur tungumál reip
rennandi. — Hann talar
bæði frönsku, ensku og
pólsku reiprennandi og
sænsku talar hann vel.
— Einstaka orð reynir
hann að bera fram með
norskum framburði.
Særður á höndum.
Maðurinn fannst sitjandi á
bekk í Drammen og var mjög
illa á sig kominn. Virtist
hann hvergi hafa fengið inni
og var svefnlaus. Var lög-
reglunni gert aðvart vegna
undarlegs háttalags manns-
ins, og tók hún hann undir
vernd sína.
Þegar það kom í ljós, að
hann gat enga grein gert
fyrir sér og engin auðkenn-
ingarskjöl fundust á honum,
lét lögreglan flytja hann á
sjúkrahús í Drammen, en síð
ar hefur hann verið fluttur
á sálkönnunarstöð í Osló.
Maðurinn hafði mörg sár
eða meiðsli á höndum og lík-
ama, eins og hann hefði lent
í hörðum átökum. Hafa eng-
ar upplýsingar fengizt um
hann enn, þótt lögreglan hafi
leitað ýmissa ráða.
Interpol veit ekkert.
Meðal annars hefur norska
ríkislögreglan sent fingraför
hans .til alþjóðalögreglunnar,
Interpol, ef ske kynni að hún
hefði áður haft með hann að
gera, en það hefur enn sem
komið er orðið árangurslaust.
Einu sinni virtist hann
kalla sig Henrik, en ekki hef
ur hann fengizt til að stað-
festa það síðar, að það sé
hið rétta fornafn hans.
í gráum fötum,
Maðurinn var klæddur I
gráar síðbuxur. gráan jakka
úr öðru efni. skyrtu með
manséttum og ódýrum man-
séttuhnöppum, blágrátt ullar
vesti. Þá var hann með blátt
slifsi og í gráum, stuttum
sokkum. Hann var aðeins
með vinstri skó ú fæti. Það
var skór með þykkum gúm-
sóla af stærðinni 41.
í vasa hans fannst tóbaks-
veski, sem hann geymdi í
nokkrar norskar krónur,
naglaklippur og lyklahring
með ferðatöskulyklum. — Við
lyklahringinn var merki, sem
á stóð: „Suomi Finnland".
Annað fannst 'ekki í vösum
hans. Hann virtist hafa á-
huga á ljósmyndum og
þekkti, að ljósmyndavélin,
sem lögreglumaður einn var
með, var af tegundinni Con-
Minnislausi maðurinn er um
25 ára gamall.
inn að hann sé Pólverji, en
veit það þó ekki með vissu.
Er þetta uppgerð?
Fréttin um þennan ókunn-
uga, minnislausa mann hefur
vakið talsverða athygli í Nor-
egi og menn spyrja hvort
þetta geti raunverulega verið
rétt, hvort þetta sé ekki bara
tóm uppgerð, maðurinn sé að
spila sig minnislausan.
En sálfræðingar segja að
það sé staðreynd, að menn
geti misst minnið ef minn-
isstöðvamar í heilanum
skaddast, og getur það minn
isleysi verið með ýmsum
hætti.
Það er t. d. algengt, að
menn gleymi öllu um sjálfa
sig, nafni og fyrra umhverfi,
en kunni áfram að tala þau
tungumál, sem þeir hafa lært.
Sálfræðingar hafa tekið
málið að sér og rannsaka
þetta tilfelli ýtarlega. Þeir
kunna ýmis ráð til að komast
að því, hvort um uppgerð sé
að ræða, en á meðan sendir
norska lögreglan út tilkynn-
ingu til ýmissa landa um
það, hvort menn geti veitt
nokkrar upplýingar um þenn-
an dularfulla náunga.
i ......■lllíf*