Tölvumál - 01.12.1995, Blaðsíða 15

Desember 1995
endaskil þeirra Indro Indriða
Candi og Marinu Candi hafi
heppnast afar vel. Skjámyndin er
auðskiljanleg, kyrrlát og greini-
leg, notandinn sér alltaf til lands
á siglingu sinni um bókina. Sér-
staka athygli vekur ferilgluggi
þar sem skráðir eru allt upp í 50
síðustu uppflettistaðir og þannig
alltaf hægt að rekja sig til baka,
sem og sá mikli kostur að velja
má um fjórar mismunandi letur-
stærðir á skjánum og beina at-
hygli eftir því sem vill að texta
eða mynd í stórum eða litlum
glugga.
Forritinu fylgja ít-
arlegar leiðbeiningar í
hjálparforriti þar sem
allar aðgerðir eru
skýrðar á einföldu og
ljósu máli, en reyndar
er það skoðun þeirra
sem gerst þekkja til að
hjálpar muni naumast
nokkur þurfa að leita
nema einu sinni. Eftir
það verði allt ljóst.
Hvort heldur hugs-
að er til notkunar ís-
landshandbókarinnar
heima eða í skólum
skiptir miklu að kostur
gefst á að prenta út
texta bókarinnar. Að
sjálfsögðu er þá líka
hægt að klippa hann
yfir á klemmuspjaldið í Windows
og þar með að taka hann yfir í eig-
in ritvinnslu. Má ætla að þama
þyki skólafólki mikill fengur að
tilvitnunum í ritgerðir sínar og
auðveldlega má sjá í huga sér ís-
lenskar fjölskyldur búa til sínar
eigin vegahandbækur með því að
prenta út lýsingar valinna staða í
Islandshandbókinni og undirbúa
þannig sumarleyfið.
Frá bók á skjá
Eins og áður er að vikið urðu
margir til að slá á grín um okkur
ritstjórana sem værum að breyta
bókum í tölvutexta. Að sjálf-
sögðu datt okkur aldrei í hug að
við værum með margmiðlunar-
útgáfu að búa til lestrarútgáfu
efnis sem komið gæti í stað
venjulegrar útgáfu á bók. Slíkar
hugmyndir höfðu að vísu kvikn-
að hjá vélbúnaðarframleiðend-
um vestan hafs, og þaðan rak þá
drauma á okkar fjörur fyrir fá-
einum árum. En þá var líka verið
að tala um tölvur sem litu allt
öðru vísi út en okkar tölvur,
væru miklu meðfærilegri en
kjöltumakkinn, hvað þá stærri
tölvur. Þessi framtíðarsýn virðist
ekki munu verða að veruleika.
Fyrirtækin sem sýndust ætla að
veðja á hana hafa vaknað af
draumi sínum og ætla nú að gera
eitthvað annað.
Ljóst má vera að ef gnægð
væri af tíma og peningum kæmi
vart til álita að taka bók sem
löngu væri komin út og breyta
henni í margmiðlunardisk. Sjálf-
sagt væri að skrifa nýtt verk sem
miðaðist við það að útgáfan ætti
að vera stafræn. Reynslan af
glímunni við íslandshandbókina
sýnir það glöggt. Miklum tíma
varð að eyða í lagfæringar á
texta, val og vinnsla á ljósmynd-
um hefði mátt takast betur og yf-
irleitt varð ritstjómarþáttur
verksins umfangsmeiri en
nokkum grunaði.
Hitt er svo annað mál að á
þessu sviði eigum við ónotuð
ýmis tækifæri. Margmiðlunarefni
á geisladiskum virðist eiga fram-
tíð fyrir sér. Það er blátt áfram lífs-
nauðsyn lítilli þjóð eins og okkar
að eignast fjölbreytilegt efni af því
tagi. Annars stöndum við fyrr en
varir frammi fyrir þeirri staðreynd
að hentugt uppflettiefni í sögu,
bókmenntum, alfræði og fjöl-
mörgum greinum verði einungis
aðgengilegt á erlendum málum og
hvað er þá orðið okkar starf?
Heimir Pálsson og
Tryggvi Jakobsson eru
deildarstjórar hjá
Námsgagnastofnun.
Leitast var við að hafa notendaskil Islandshandbókarinnar auðskiljanleg og að-
gengileg. Verkið er sérlega auðugt af " hyperlinks" þar sem tengt er saman texti,
myndir og kort.
Tölvumál -15