Tölvumál - 01.12.1995, Blaðsíða 26

Desember 1995
removable disk, mountable
disk lausadiskur
sheet feeder arkamatari, arka-
skammtari
stack stafli, hlaði
subtotal millisamtala
undo afturkalla, ógilda
Internet
Nokkur blaðaskrif hafa orðið
að undanförnu varðandi nafnið
Internet og hugsanlega íslensk-
un þess. Orðið Internet hefur
reyndar verið notað sem íslenskt
orð, því að svo vill til að síðari
hluti orðsins hefur sömu merk-
ingu á ensku og íslensku, net, og
hefur orðið Internet því tekið ís-
lenskri nafnorðsbeygingu og ver-
ið notað með viðskeyttum greini.
Morgunblaðið hefur beitt sér fyr-
ir því að notað yrði orðið alnet í
staðinn fyrir orðið Internet en
það hefur hlotið misjafnar undir-
tektir. Orðanefnd tekur undir þær
röksemdir sem birst hafa gegn
notkun orðsins alnet (eða Alnet) í
þessari merkingu og hallasl að
því að skást sé, að svo stöddu, að
nota orðið Internet með íslensk-
um beygingarendingum. I dag-
legu tali er reyndar algengt að
menn stytti heitið og tali einfald-
lega um netið þegar ekki er hætta
á misskilningi.
tölvupóstfang, netfang
Nokkur umræða hefur verið
um nákvæma merkingu orðsins
netfang. Það hefur verið notað
bæði um tölvupóstföng manna og
til að staðgreina tölvur (og önnur
tæki) á neti, t.d. Internetinu.
Orðanefnd telur tölvupóstfang
vera nákvæmari þýðingu á elect-
ronic mailing address en að notk-
un orðsins netfang í þessari
merkingu sé orðin svo útbreidd
að það hafi fest sig í sessi. Senni-
lega er lítil hætta á misskilningi
þó að netfang geti einnig merkt
staðgreini véla á neti (á ensku
network address). Tillaga orða-
nefndar er því:
electronic mailing address
tölvupóstfang, netfang
universal resource locator,
URL
I Tölvumálum, júní 1995, var
kynnt orðið veffang sem þýðing
á URL. Ekki eru allir ánægðir
með veffang, þykir það Ifkjast of
mikið vetfangi eða jafnvel vett-
vangi. Stungið hefur verið upp á
vefslóð eða einfaldlega slóð.
Einnig hefur brugðið fyrir orðinu
alheimsslóð. I orðanefnd kom
einnig upp orðið staðgreinir sem
hefur sést á blöðum um fast-
eignagjöld þar sem átt er við
númer er segir til um staðsetn-
ingu fasteignar. Orðið slóð hefur
þann ókost í þessu samhengi að
það gefur til kynna leið sem farin
er að tilteknum stað, en þegar
ferðast er um vefinn (veraldar-
vefinn) þá er hægt að rekja sig
eftir mörgum mismunandi leið-
um að sama staðnum. Tillaga
orðanefndar er því:
universal resource locator,
URL veffang, staðgreinir (á
vefnum)
browser
í Tölvumálum, júní 1995,
kynnti orðanefnd þýðingar á
ensku orðunum browse, brows-
ing, browser sem skoða, skoðun,
skoðari. Síðan hefur mikið vatn
runnið til sjávar og aðrar tillögur
um þýðingar skotið upp kollin-
um. Þessi orð eru meðal annars
notuð um það þegar menn ferðast
með hjálp þar til gerðra forrita í
tölvu sinni um vefinn, skoða
hvað er á boðstólum og staldra
við hér og þar. Browser er enska
heitið fyrir slíkt skoðunarforrit.
Agúst Ulfar Sigurðsson lagði
fyrir orðanefnd tillögur um að
nota orðið vefsjá fyrir web
browser (og netsjá fyrir net
browser) með tilvísun til hlið-
stæðra orða: smásjá og sveiflu-
sjá. Upp komu m.a. orðin nýsa,
nýsing, nýsir, spranga um,
sprang, og vefsprangari. Ágúst
benti orðanefnd réttilega á að
sprangari gæti ekki síður átt við
þann mann sem sprangar en for-
ritið sem til þess væri notað. Því
má skjóta hér inn til gamans að
orðinu spranga í þessari merk-
ingu virðist hafa skotið upp nær
samtímis á tveimur stöðum, ann-
ars vegar í orðanefndinni og hins
vegar á síðum Morgunblaðsins í
dálkheitinu ‘Sprangað um vef-
inn’.
Að loknum miklum vanga-
veltum og eftir að hafa rekist á
orðið rápforrit í auglýsingu hafn-
aði orðanefnd á eftirfarandi orða-
syrpu, en ef til vill þykir mönnum
vera of neikvæður blær á orðinu
ráp.
browse rápa (um)
browsing vefráp, ráp
browser rápstjóri, rápforrit, ráp-
þór, rápsjá
[ekki raðað í forgangsröð]
Orðanefnd taldi hins vegar að
vefsjá bæri í sér of almenna
merkingu, vefsjá gæti átt við for-
rit af hvaða gerð sem vera skal
ætlað til skoðunar á vefnum.
Orðanefnd óskar nú eftir áliti
rnanna á þessum orðum.
Stefán Briem er rit-
stjóri Tölvuorðasafns
og staifsmaður orða-
nefndar Skýrslutœkni-
félags Islands.
Netfang:
stefan@ismal.hi.is
26 - Tölvumál