Tölvumál - 01.10.2000, Blaðsíða 6

Ný lög um persónuupplýsingar
Ný lög um persónuupplýsingar
Tilkynningar í stað umsókna
Sigrún Jóhannesdóttir
A/leð nýjum lögum
verður dregið úr
leyfisveitingum en
þess í stað lögð
aukin áhersla á önnur
úrræði
Nærri lætur að
ákvæði nýrra laga
um tilkynningarskyldu
muni með einum eða
öðrum hætti snerta öll
fyrirtæki og stofnanir í
landinu
Ný lög um persónuupplýsingar með
lögum nr. 77/2000 sem samþykkt
hafa verið frá Alþingi og koma
munu að fullu til framkvæmda um næstu
áramót verður lögtekin tilskipun ESB um
vernd einstaklinga við meðferð persónu-
upplýsinga og um frjálst flæði slíkra upp-
lýsinga, nr. 95/46.
Samhliða gildistöku þessara laga falla
úr gildi lög nr. 121/1989 um skráningu og
meðferð persónuupplýsinga. Tölvunefnd
hefur haft eftirlit með framkvæmd þeirra
laga. Hefur eftirlit tölvunefndar einkum
átt sér stað með fyrirbyggjandi ráðstöfun-
um, þ.e. leyfisveitingum. Hefur skráning
persónuupplýsinga verið heimiluð með
skilmálum sem nefndin hefur metið nauð-
synlega hverju sinni. Samkvæmt hinum
nýju lögum verður nýrri stofnun komið á
laggirnar. Mun hún bera heitið Persónu-
vernd og taka við hlutverki Tölvunefndar.
Með nýjum lögum verður dregið úr leyfis-
veitingum en þess í stað lögð aukin
áhersla á önnur úrræði.
Helstu nýmæli
í hinum nýju lögum er að finna ýmis ný-
mæli um vernd einstaklinga í tengslum
við meðferð persónuupplýsinga. Þau eru
þessi helst:
í fyrsta lagi er mælt fyrir um að þeir
sem vinna með og nota persónuupplýsing-
ar eigi sjálfir að tryggja öryggi við vinnsl-
una og gæði upplýsinganna. Mikilvægur
þáttur í því er skylda þeirra til að fram-
kvæma áhættumat, ákveða öryggisráðstaf-
anir og viðhafa innra eftirlit með því að
unnið sé í samræmi við þær ráðstafanir.
I öðru lagi er Persónuvernd veitt heim-
ild til að stöðva ólögmæta vinnslu eða
mæla fyrir um önnur úrræði til að tryggja
að vinnsla fullnægi skilyrðum laga. Meðal
nýmæla í þeim efnum er ákvæði sem
heimilar stofnuninni að leggja dagsektir á
þá sem ekki hlíta fyrirmælum hennar.
í þriðja lagi er mælt fyrir um skyldu til
að tilkynna til hinnar nýju stofnunar alla
vinnslu persónuupplýsinga. I tilkynningu
skulu ákveðnar grunnupplýsingar koma
fram og skal stofnunin halda sérstaka skrá
um allar innsendar tilkynningar. Skal skrá
þessi vera aðgengileg almenningi með
þeirri aðferð sem Persónuvernd ákveður.
Þær upplýsingar sem fram eiga að koma í
tilkynningum þjóna m.a. þeim tilgangi að
Persónuvernd geti metið hvort og þá
hvernig hún hefur frekari afskipti af þeirri
vinnslu sem tilkynnt hefur verið.
Nónar um skyldu til að tilkynna um
vinnslu persónuupplýsinga
Nærri lætur að ákvæði nýrra laga um til-
kynningarskyldu muni með einum eða
öðrum hætti snerta öll fyrirtæki og stofn-
anir í landinu. I stað þess að eldri lög hafa
mælt fyrir um það að vinnsla viðkvæmra
persónuupplýsinga sé leyfisskyld mæla
hin nýju lög fyrir um skyldu til að tilkynna
alla vinnslu persónuupplýsinga. Hér er
mikilvægt að hafa í huga að ekki er með
persónuupplýsingum lengur aðeins átt við
upplýsingar um svokölluð einkamálefni,
þ.e. upplýsingar sem sanngjarnt er og eðli-
legt að leynt fari, heldur allar upplýsingar
sem að hægt er að persónugreina þ.e. að
tengja við tiltekinn einstakling. Sam-
kvæmt nýju lögunum skal hver sá sem
hyggst nota og skrá persónuupplýsingar
tilkynna Persónuvemd um það áður en
hann hefst handa.
Viðbrögð Persónuverndar þegar
tilkynning berst
Þegar Persónuvemd hefur veitt tilkynn-
ingu viðtöku hefur hún færi á að grípa inn
í atburðarásina telji hún þess þörf, eftir at-
vikum með því að ákveða skilmála eða
mæla fyrir um aðrar aðgerðir. Hversu
langt hún gengur hverju sinni verður að
ráðast af atvikum. Er rétt að hafa í huga að
tilkynningin skyldar Persónuvernd ekki til
að grípa inn í. Slíkt gerir stofnunin ein-
ó
Tölvumól