Tölvumál - 01.10.2000, Blaðsíða 23

Rafrænir viÖskiptahættir
E-business
- Rafrænir viðskiptahættir
Jón Sigurðsson og Per Christiansen
Rafrænir viðskipta-
hættir, er nokkuð sem
fyrirtæki munu ekki
komast hjá þvl að
taka upp
Lausnir fyrir rafræna
viðskiptahætti taka
hins vegar á öllum
þáttum fyrirtækja-
reksturs
Intemetið er nýr og áhrifamikill vett-
vangur viðskipta, samvinnu og sam-
skipta. Á næstu tíu árum mun intemet-
ið breyta því hvemig við lifum, vinnum,
læmm og stundum viðskipti. Intemetið er
þegar byrjað að hafa umtalsverð áhrif.
Fyrirtæki og almenningur nota intemetið
til samskipta og öflunar og miðlunar
upplýsinga. Verslun á intemetinu
(e. ,,e-commerce“) er komin vel á veg en
viðskiptalausnir sem keyra alfarið á inter-
netinu, svokallaðar „e-business“ lausnir,
þar sem verslun á netinu er eingöngu hluti
af heildarlausninni, em það sem koma
skal. E-business, sem þýtt hefur verið yfir
á íslensku sem rafrænir viðskiptahættir, er
nokkuð sem fyrirtæki munu ekki komast
hjá því að taka upp, spurningin er verða
þau fyrst á sínu sviði eða síðust.
Internetið - lykilinn velgengni
í árslok 1998 gerði PriceWaterhouse
Coopers rannsókn sem náði til stórs hóps
forstjóra stórfyrirtækja í 19 löndum.1 í
þessari rannsókn taldi helmingur að-
spurðra sig sjá ógnun frá óhefðbundnum
keppinautum sem notuðu internetið og
rafræna viðskiptahætti sem lykil að mark-
aði þeirra. Fimmtungur aðspurðra bjóst
við að velta þeirra tengd rafrænum við-
skiptaháttum ykist a.m.k. 20% næstu
fimm árin. Næstum allir voru sannfærðir
um að rafrænir viðskiptahættir væru orðn-
ir eða myndu verða fyrirtækjum þeirra
afar mikilvægir.
í annarri úttekt PWC kemur fram að
áætlaðar fjárfestingar í internettækni í
Evrópu - bæði vél- og hugbúnaði - muni
nema nálægt 30.000 milljörðum króna
árið 2000. Ráðgjafafyrirtækið Gartner
Group telur að 25% af markaði fyrir
tölvubúnað til neytenda muni snúast um
internet, en 70% af fyrirtækjamarkaðnum
árið 2005.2
Rafrænir viðskiptahættir eru bylting í
fyrirtækjarekstri
Segja má að það sé einkum tvennt sem
einkenni fyrirtæki sem stunda hina
svokölluðu rafrænu viðskiptahætti; annars
vegar hvernig þau nýta sér kosti intemets-
ins við rekstur með þeirri auknu skilvirkni
sem því fylgir og hins vegar hvemig þau
greina og nýta sér þau viðskiptatækifæri
sem skapast sökum þess að allir viðskipta-
vinir, samstarfsaðilar, birgjar og starfs-
menn eru tengdir saman í gegnum inter-
netið.
Hefðbundin fyrirtæki hafa flest hver
mörg ólík kerfi eins og fjármála-, starfs-
manna-, innkaupa og sölukerfi. Oft koma
þessi kerfi frá ólíkum aðilum og þá getur
verið tímafrekt og kostnaðarsamt að keyra
saman upplýsingar úr þessum ólíku kerf-
um ef það er þá á annað borð mögulegt.
Lausnir fyrir rafræna viðskiptahætti taka
hins vegar á öllum þáttum fyrirtækjarekst-
urs; þáttum eins og innkaupum, fram-
leiðslu, netverslun, gagnasöfnun og mark-
aðs-, sölu-, dreifingar-, starfsmanna- og
fjármálum. Allar upplýsingar fara í einn
upplýsingabrunn og auðvelt er að nálgast
upplýsingar í rauntíma sama hvaða þætti
eða þáttum fyrirtækjarekstursins þær
tengjast. Upplýsingarnar eru aðgengilegar
öllum þeim sem fyrirtækið hefur hag af að
veita aðgang að þeim hvenær og hvar sem
er í gegnum internetið, hvort sem það eru
starfsmenn, birgjar eða viðskiptavinir.
Fullkomnar lausnir fyrir rafræna við-
skiptahætti nýta krafta internetsins og því
er komist hjá notkun á flóknum og oft
kostnaðarsömum biðlara/miðlara hug-
búnaði.
Rafrænir viðskiptahættir eru fyrir stóra
sem smóa
Sé rétt haldið á málum felur internetið í
sér möguleika fyrir smá fyrirtæki á að ná
sömu athygli og stórfyrirtæki jafnvel þó
um heimsmarkað sé að ræða. Það er af-
leiðing þessara nýju viðskiptahátta að smá
fyrirtæki geta á stuttum tíma náð mikilli
markaðshlutdeild sýni þau sveigjanleika
og viðbragðsflýti á markaði sem breytist
nánast dag frá degi.
Einkafyrirtæki verða að móta nýja
stefnu til þess að lifa þessa byltingartíma
Tölvumál
23