Tölvumál - 01.12.2000, Blaðsíða 15

Slökkvikerfi
Það má ekki gleyma
þeim mikilvæga þætti
að kynna starfsmönn-
um virkni öryggis-
búnaðar og veita
þeim þjálfun í réttum
viðbrögðum
stöðugt heilleika skynjararása og stýrilagna
slökkvikerfisins og gefur merki ef bilun á sér
stað. Þegar reykskynjarar kerfisins © skynja
reyk eða ýtt hefur verið á handræsiboða 0 set-
ur stöðin af stað slökkviaðgerð, sem hefst með
því að sírenur og leifturljós © eru gangsett,
loftræsting stöðvuð og brunalokur settar á. Þá
ræsir stöðin slökkvikerfið eftir að innstilltum
biðtíma er lokið. Stöðin hefur vararafhlöður
sem sjá kerfinu fyrir raforku í 72 klukkustundir
við straumleysi.
Reykskynjurum er komið fyrir í lofti tölvu-
rýmisins, undir kerftsgólfi og ofan við niður-
tekin loft. Á einfaldari kerfum er skynjurum
skipt niður á tvær skynjararásir og sjálfvirk
slökkviaðgerð hefst ekki fyrr en a.rn.k. einn
skynjari á hvoni rás hefur gefið merki. Nú hafa
verið teknar í notkun nýjar hliðrænar stjórn-
stöðvar til stýringar slökkvikerfa og vöktunar
tölvurýma. Þá eru notaðir hliðrænir reyk-
skynjarar sem hafa eigið vistfang og er stöðin
forrituð á þann hátt að slökkviaðgerð hefst
þegar einhverjir tveir reykskynjarar í rýminu
hafa numið reyk. Hliðrænu stöðvamar geta
einnig vaktað svonefnda „ofurnæma“ View-
Laser reykskynjara. Næmni þeirra er það rnikil
að þeir gefa viðvörun strax og rafkapall byrjar
að ofhitna og sviðna. Stöðin gefur þá forvið-
vörun í tveimur þrepum áður en hún gefur
brunaviðvömn. Slökkviaðferð þessi er rnjög
fullkomin brunavörn og er notuð við starfsemi
sem alls ekki má stöðvast. Má þar nefna mikil-
væga tölvusali, símstöðvar og flugstjórnarmið-
stöðvar.
Inergen slökkvimiðillinn er geymdur í
venjulegum iðnaðargashylkjum © við 300 bara
þrýsting og em hylkin aðeins 22 cm í þvermál
og urn 170 cm á hæð. Hvert hylki inniheldur
nægan slökkvimiðil til að verja 30 rúmmetra
loftrými. Þannig er hægt að verja 90 rúmmetra
tölvusal með þremur hylkjum. Stærsti tölvusal-
ur á íslandi hefur inergen slökkvikerfí með 44
hylkjum.
Stjómstöðin ræsir slökkvikerfið með því að
senda straumboð sem opna stjómloka hylkj-
anna. Slökkvimiðillinn streymir þá út í gegn-
um þrýstiminnkara, sern minnkar þrýstinginn
niður í 25-75 bara þrýsting, í gegnum röralagn-
ir að úðastútum © sem komið er fyrir á völd-
urn stöðum og dreifir efninu út í rýmið. Uða-
stúturn er vanalega komið fyrir í aðalrýminu,
undir kerfisgólfi og yfir keifislofti ef ástæða
þykir til. Einnig má leiða slökkvimiðilinn nteð
slöngu beint inn í skápaeiningar.
Til þess að tryggja fulla virkni sjálfvirkra
slökkvikerfa af þessu tagi, eru þau jafnan tengd
vaktstöð öryggisfyrirtækja og fara þá aðgreind
frá kerfinu til vaktstöðvar. Þannig sér vakthaf-
andi strax á móttakara að um boð frá slökkvi-
kerfinu er að ræða og viðbrögð taka því strax
mið af því. Boðyfirfærslan uppfyllir jafnan
kröfur Brunamálastofnunar um vaktaða boð-
yfirfærslu.
Annar öryggisbúnaður
Til þess að tryggja enn frekar almennt öryggi í
tölvusölum, þarf að gera ráðstafanir til að
skapa yfirsýn yfir umgengni í salinn. Það verð-
ur best gert með sérstöku aðgangsstýrikerfi
sem tryggir að einungis þeir starfsmenn sem
hafa til þess heimild geti farið inn í rýmið og
aðeins á þeim tímum sem heimildin nær til.
Vatnsleki er mikill ógnvaldur í umhverfi
tölvurýma og hátæknibúnaðar og er því brýnt
að uppgötva hann á byrjunarstigi. Þannig er
hægt að koma í veg fyrir tjón vegna útleiðslu á
rafmagni sem getur valdið miklum skemmdunr
á dýrum tæknibúnaði og jafnvel valdið
íkveikju. Almennt eru vinnustaðir eins og hér
um ræðir varðir með innbrotaviðvörunarkerfi
tengdu vaktfyrirtæki. Inn á innbrotaviðvörun-
arkerfið má tengja vatnsnema til að verja
tölvurýmið fyrir vatnsleka.
Helstu boð sem yfirfæra þarf til vaktstöSvar
eru:
• Brunaviðvörun.
• Foi'viðvörun frá ofurnæmum skynjurum.
• Kerfisbilun t.d. í slökkvikerfi (Þrýstingsfall
á geymsluhylkjum slökkvikerfis, bilun í
stjórnbúnaði).
• Innbrotaviðvörun og ýmisskonar tæknivið-
varanir sem rekstraraðili hefur áhuga á að
láta vakta allan sólarhringinn svo sem
vatnsflóð og vöktun hitastigs.
Það má ekki gleyma þeim mikilvæga þætti
að kynna starfsmönnum virkni öryggisbúnaðar
og veita þeim þjálfun í réttum viðbrögðum.
Það getur skipt sköpum við að bjarga verðmæt-
um, verðmætum sem tryggingarfélögin geta í
mörgum tilvikum ekki bætt. Það er því afar
mikilvægt að sýna forsjálni í þessurn efnum og
gera nauðsynlegar öryggisráðstafanir áður en
skaðinn er skeður.
Sigurður Ingvarsson
er sölust/óri hjá Securitas
Tölvumái
15