Vísir - 22.02.1963, Blaðsíða 10

m
VlSIR . Föstudagur 22. febrúar 1963.
Hugleiðingar —
Frh. af bls. 9.
undan, 6r erfiðasti hjallinn að
baki. Hlutverk íslenzks landbún-
aðar hér eftir verður í fyrsta
lagi að tryggja, að alltaf sé nóp
til af þeim matvælategundum,
sem nú eru framleiddar handa
vaxandi fólksfjölda í landinu. í
öðru lagi að taka upp fram-
leiðslu á nýjum tegundum mat-
væla, sem nú eru fluttar inn,
eftir því sem vísindalegri þekk-
ingu fleygir fram og gerir þetta
kleift. Og í þriðja iagi að skipa
sér stærri sess meðal þeirra at-
vinnuvega, sem framleiða vörur
til útflutnings.
Á þessu nýja tímabili, sem i
hönd fer, er því vel fyllt í stöðu
búnaðarmálastjóra, þegar til þess
starfs er valinn einn færasti vís-
indamaður okkar á sviði búvís-
inda, dr. Halldór Pálsson. Heilla-
drjúg framvinda Iandbúnaðar-
mála veltur að miklu leyti á þvi,
hvernig takast muni að haen^'
hina ört vaxandi tækni nútímp
búvísinda.
Fáum er betur treystandi til
að vera vel á verði í þessum
efnum og gæta þess að við drög-
umst ekki aftur úr en dr. Hall-
dðri Pálssyni.
Árið 1962 voru 25 ár liðin frá
stofnun Atvinnudeildar Háskól-
ans. Innan þeirrar stofnunar
hafa farið fram margskonar
rannsóknir og athuganir í þágu
atvinnuvegana. Það er erfitt að
meta f peningum þau áhrif, sem
rannsóknir Atvinnudeildarinnar
hafa haft á þróun landbúnaðar-
ins. Þó mun óhætt að fuliyrða,
að þaer rannsóknir, ásamt öðru
tiiraunastarfi í landinu og vél-
væðingu landbúnaðarins síðan
stríðinu lauk hafi mest ýtt undir
þróunina í landbúnaðinum á
þessu tímabili.
Þó hefur rannsóknarstarfsemin
átt við mikla erfiðleika og skiln-
ingsleysi að striða, og hafði það
lítið breytzt til batnaðar, þegar
dró að lokum þessa fyrsta aldar-
fjórðungs. Enn er Búnaðardeild
Atvinnudeildarinnar til húsa i
sömu byggingu og nær sömu
herbergjum, þótt starfslið og
starfsemi hennar hafi margfald-
azt. Enn hafa jarðvegs- og gróð-
urrannsóknum ekki verið sköpuð
lágmarksskilyrði til að gera til-
raunir undir beru lofti eða í
gróðurhúsi.
Framhald,
Um anduhyggju —
Framh. at bls. 4
ungar hér á landi taka til sál-
fræðinnar, ekki sízt fyrir þá sök
að þær sálfræðikenningar, sem
Vesturlönd hafa búið við mest
af þeim tíma, sem liðinn er síð
an vestræn menning hófst, eiga
rætur sfnar að rekja til Ágústln
usar kirkjuföður. Það er almennt
viðurkennt að enginn höfundur
fomaldar komst nærri jafn langt
og hann I þeirri grein. — Þegar
menn á síðmiðöldum yfirgáfu
kenningar hans um sálina, þá
hófst galdrabrennuöldin, á svip-
uðum tíma og vakningaöld hinna
nýju vfsinda. Fáir hér á landi
virðast vita þetta eða vilja vita
það.
Nú má auðvitað margt finna
að sálfræði vorrar aldar oghintim
mörgu hreyfingum og greinum,
sem þar era uppi (Individual-sálf.
Gestalt-sálfræði, sálkönnun, be-
haviorisma, psykologisma o.fl.).
Margt hefur þó veraldlegt gildi,
enda eru bækur um þessi efni
og önnur náskyld lesin af fjölda
manns og sálfræði er vlða kennd
I skólum.
Ég held þó að allir velviljaðir
menn hljóti að gleðjast yfir ágæt
um árangri og heillavænlegri
þróun barnasálfræðinnar á s. 1.
tveim áratugum. Þær niðurstöð-
ur að börnum sé nauðsyn á um-
hyggju, ástúð og aga í bernsku
og æsku, hljóta að vekja sam-
hug hugsandi kristinna manna,
því hér er fullt samræmi milli
sálfræðinnar og hinnar beztu arf
leifðar I menningu vorri. Þær era
einnig . samræmi við kenningu
Biblíunnar um kærleikann. Má
hér benda á „anda-gáfurnar“ eða
náðargáfurnar, sem Páll postuli
talar um I 12. kap. fyrra Korintu
bréfs. í niðurlagi kaflans segir
hann: Og nú bendi ég yður á
enn miklu ágætari leið. Þvl næst
tekur við hinn mikli Iofsöngur
um kærleikann. Það er kærleikur
inn, sem er miklu ágætari leið —
og þá leið getum vér öll farið ef
vér viljum hiýða lögmáli Krists.
Engar sérstakar gáfur og enga
dulspeki þarf til að fara þá leið,
sem er ágætust allra. Fagnaðar-
erindið er boðað fátækum —
venjulegum mönnum.
Það sem hin unga barnasál-
fræði heldur fram, er m.a. að
þessa leið beri að fara I sam-
skiptum við börnin, með því sem
þar af leiðir og nauðsynlegt er
á vorri öld. Og það vildi ég
sagt hafa almenningi: Því fé er
vel varið, sem fer til að hjálpa
öllum smælingjum, ekki sízt
þeim bömum, sem bágt eiga, og
gera það ekki of seint. Það fé
sem fer tii þess að bjarga böra-
um og unglingum frá þvi böli
að vera sálsjúk, afrækt, afvega-
leidd, marin eða meidd, er betur
ávaxtað en það, sem fer f Iúxus-
bílakaup, happdrætti, áfengi, bíó-
ferðir, sorprit eða súkkuiaði eða
lélegar iystisemdir. Látið hinu
ungu barnasálfræðinga fá góð
starfsskilyrði til þess að veita
börnunum nauðsynlega þjónustu.
Ágústfn kenndi oss að þrir
þættir skiptu mestu I sálarlífinu:
Skynsemi tilfinning og vilji. í
uppeldi síðári tíma höfum vér
einhliða ræktað skynsemina,
misþyrmt tilfinningunum með
margvíslegum svæsnum ofhleðsi
um og afrækt viljann, hið sið-
gæðilega uppeldi. Þess vegna fer
margt aflaga I uppeldinu. Látum
það ekki bitna lengur á börn-
unum. Heill þeim ungu sálfræð-
ingum, sem vilja vinna að vel-
ferð þeirra og benda oss á van-
rækslu vorar. Hér er tækifæri
til að þjóna Guði: Hver sem tek
ur á móti einu slíku bami I mlnu
nafni, hann tekur á móti mér.
Hið mikla þjóðaruppeldislega
og heilsufræðilega verkefni barna
sálfræðinga er bæði að greina
sjúkt frá heilbrigðu, vinna að
lækningu hins sjúklega og hjálpa
mönnum til að koma I veg fyrir
mistök eða bæta úr mistökum
í sálrænu uppeldi barna.
Þess ber að geta til sæmdar
Jónasi Þorbergssyni að hann var
ar við því að unglingar geri til-
raunir með miðilsstarfsemi og
hann bendir á hættuna f þvi sam
bandi, eflaust ekki að ástæðu-
Iausu. í heiðni kínverskri miðils
starfsemi vora böm höfð að miðl
um, einkum börn sem ekki gátu
skrifað, og voru andarnir látnir
skrifa gegnum þau — Fú-chf-shú.
Mér var tjáð af Kfnverjum að
þetta tækist ekki nema þegar
myrkur væri. í Chiang-hsien-
dung aðferðinni var algengt að
fégráðugir töframenn notuðu
taugaveiklaða drengi til þess að
tala við fræga menn frá fom-
öld Kínverja, líkt og menn tala
við Skarphéðin og Njál hjá oss.
í stuttu máli var hér um að
ræða arðrán á börnum og ung-
lingum, bæði fjárhagslega og
heilsufarslega. Það er þvl ástæða
til að taka aðvörun Jónasar alvar
lega, þótt mér sé ekki persónu
lega kunnugt um heilsutjón á
börnum og unglingum af þess-
um tilraunun, hér á landi.
Ef velja skal milli boðskapar
ess, er kemur gegnum miðla og
'iinga bamasálfræðinga nú á
gum, er ég ekki í vafa um
nvort málefnið er betra og gagn
legra. Barnasálfræðin hjálpar oss
til að gegna hlutverki voru sem
foreldrar, kennarar og barnavin-
ir almennt. Hún er þáttur f upp
eldisfræðum er miða að uppeldi
til þess frelsis, sem börnunum
er ætlað að njóta og til þeirrar
ábyrgðar, sem þeim er ætlað að
bera þegar þau vaxa upp og taka
við hlutverki sínu sem þjóðfé-
iag framtíðarinnar.
Ath. Auk þeirra bóka, sem
nefndur er í textanum, er stuðzt
við fjölda annarra verka, sem of
langt yrði hér upp að telja, og
við beinar athuganir á kínversk
um shamanisma. Geta ber þó
tveggja nýrra og um marga hluti
forvitnislegra: Sense and Nons-
ense in Psychology eftir H. J.
Eysenck, frægan brezkan sálfræð
ing, útg. Penguin-Pelican 1961,
er þar m.a. allmikið um kenning
ar Freuds og einnig um parasál-
fræðilegar rannsóknir. Önnur er
Myths, Dreams and Mysteries
eftir Mircea Eliade, ensk útg.
Harvill Press, London 1960.
Jóhann Hannesson.
Að utan —
Framhald af bls. 8.
er) er ekki þjóðaríþrótt eins og á
Bretlandi, né heldur er „cricket"
útbreidd Iþrótt eða leikur — en
sömu íþróttimar eru iðkaðar og
I Bandarikjunum.
Vamir.
Kanadamenn hafa oft á orði,
að I tveimur heimsstyrjöldum
hafi þeir farið sem þátttakend-
ur löngu á undan Bandarlkja-
mönnum, en nú er Kanada I
NATO og varnir Kanada sam-
ræmdar nærri algerlega loftvöm
um Bandaríkjanna, Kanada hefir
hætt við að framleiða sínar eig-
in orastuflugvélar, cg tekið við
bandarískum flugvélum, eins og
þurfandi þiggjandi efnahagsað-
stoðar.
Réttmætar
kvartanir.
En Kanadamenn geta með
réttu yfir ýmsu kvartað, —
bandarískir innflutningstollar
hafa bitnað óþægilega á þeim til
dæmis. — Kanadiskir stjórn-
málamenn hafa oft hamrað á
þessu öllu, eikum undir kosning
ar, reynt að vekja þjóðarmetnað,
krafist kanadiskra yfirráða um
vamir, strangara eftirlits með
fyrirtækjum f eigu bandarískra
auðhringa o. m. fl. Það er I raun
inni engin furða, þótt stjórnmála
menn Kanada hafi iðulega deilt
furðulítið innbyrðis, heldur deilt
á Bandarlkjamenn, en þess sjást
merki nú upp á síðkastið, að
vafasamt sé þó hver hagur það
verður að því, að reyna þetta í
kosningunum, sem fram fara I
apríl næstkomandi.
Föstudagsgreinin
Frh. af 7. síðu:
flutningur milli Iandanna geti
gengið sem greiðast. Allt er
þetta gagnlegt en skiptir þó
ekki svo miklu I samanburði
við það að þessar þjóðir finna
ekki sameiginlegan grundvöll
til að standa á I meginmálun-
um.
Ráðherrar
hverfa.
Þegar hér var komið sáu for-
sætisráðherramir heldur ekki
ástæðu til að sitja lengur yfir
þessum smámálum. Kragh for-
sætisráðherra Dana sneri jafn-
vel heim samdægurs. Heima I
Kaupmannahöfn þurfti hann að
sinna þýðingarmeiri málum, þar
sem voru víðtækar launadeilur
og verkfallshótun Alþýðusam-
bandsins I Danmörku, en
verkalýðsmál eru auðvitað að-
eins einn angi af efnahagsmál-
unum, sem Norðurlandaráð get
ur ekkert skipt sér af.
Um leið og Kragh forsætis-
ráðherra var að yfirgefa Osló
voru að hefjast umræður um
það í Norðurlandaráði, hvort
banna skyldi hnefaleika á öll-
um Norðurlöndum. Mátti þó
segja að það framfaramál væri
skjótlega kveðið niður þegar
sænskur fulltrúi spurði hvort
ekki væri nær að banna knatt-
spyrnu, sem ylli fleiri slysum
á íþróttamönnum á Norður-
löndum en hnefaleikamir.
Þorsteinn Thorarensen.
TRÉSMIÐIR -
IÐNVERKAMENN
Óskum eftir að ráða nokkra smiði og iðn-
verkamenn vana verkstæðisvinnu. Uppl.
ekki gefnar í síma.
GAMLA KOMPANÚÐ H.F.
Síðumúla 23, Reykjavík.
TILKYNNING frá
BYGGINGARFULLTRÚANUM
í REYKJAVÍK.
Að gefnu tilefni skal tekið fram, að sam-
kvæmt 18. gr. 3. lið Byggingarsamþykktar
fyrir Reykjavík er bannað að nota járn í
steypu með lausu ryði á, og verða þeir bygg-
ingarmeistarar er iiugsa sér að nota slíkt
járn, að sjá svo um að allt laust ryð verði
fjarlægt af járninu.
Byggingarfulltrúinn í Reykjavík.
Það c-r sagt að þegar ritari
de Gauile, de Bonneval ofursti
kom inn á skrifstofu hans með
úrslit úr síðustu kosningum,
hafi hann hrópað hrifins;
— Þetta kalla ég sigur,
Hinn 88 ára gamli Somerset
Maugham hefur merkilegt
„hobbý“: Honum finnst afskap
lega gainan að láta mála mynd
ir af sér:
— Það er ekki vegna þess,
að ég sé hégómlegur, segir
hann, heldur vegna þess að
það er svo skemmtilegt að
ræða við listamennina meðan
maður situr hjá þeim.
Mestar mætur hefur hann á
83 ára Sir Gerald Kelly,
sem hingað til hefur málað af
honum 19 myndir. Þeír kynnt-
ust sem ungir menn á Signu-
bökkum i París. Og nú er Sir
Gerald að mála fjórar myndir
til vlðbótar af Maugham:
Saman, segir Sir Kelly, eiga
þær að gefa fullkomna mynd
af Somerset Maugham, eins og
Hfíð hefur gert hann.
23 myndir af sama manni
málaðar af sama málara —
líklega heimsmet.
Einn af þekktustu kaupsýslu
mönnum Los Angeles, Homer
Rhodas, var að skilja við konu
sína Judith, fyrrverandl flug-
freyju. Þau höfðu aðeins verið
gift í tvö ár og nú átti dómar-
inn að fara að ákveða fram-
færslueyrinn sem Rhodas átti
að greiða.
— Eigið þér einhverjar eign
ir, Mr. Rhodas? spurði dómar
inn, Raymond Roberts.
— Ó, já, ég álít að ég sé
10.000.000 dollara virði, svar-
aði Rhodas.
— Afsakið forvitni mína,
sagði dómarinn, en hve langan
tíma tekur að vinna fyrir
10.000.000 dollurum?
— Það tekur níu daga i viku
með 28 stunda vinnu á dag —
og svo öðlast maður hatur
allra. Ég ráðlegg yður að reyna
það ekki.
— Hm, sagði dómarinn. Ég
mun fara að yðar ráðum og
láta alveg vera að verða rik-
ur.
Og síðan sneri hann sér aft-
ur að skilnaðarmálinu.
herro forseti.
— Gott, þá getið þér 1 fram
tíðinni kallað mip general.