Vísir - 27.03.1963, Qupperneq 8

V1SIR . Miðvikudagur 27. marz 1963.

VÍSIR
Otgefandi: BlaSaútgáfan VÍSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn ó. Thorarensen.
Ritstjómarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
' Áskrifsargjald er 65 krónur á mánuði.
í Iausasölu 4 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Hjálparbeiðni Þjóðviljans
l
Á sunnudaginn var birtist á forsíðu Þjóðviljans
innrömmuð áskorun til íslenzkrar alþýðu um „mynd-
un allsherjar styrktarmannakerfis Þjóðviljans um land
allt“. Segir þar, að þegar blaðið hafi verið stækkað,
fyrir fimm mánuðum, hafi stækkunin „eingöngu verið
framkvæmajnleg vegna sameiginlegs átaks mikils
f jölda stuðningsmanna blaðsins“.
Þessa fullyrðingu munu nú ýmsir draga í efa, svo
ekki sé meira sagt. Það er að vísu kunnugt, að forráða-
* menn Þjóðviljans hafa stundum áður komið af stað
f jársöfnunum fyrir blaðið og látið mikið yfir því, hvað
þær hafi heppnazt vel og þátttakan verið almenn. En
kunnugir menn í herbúðum kommúnista, sem ef til vill
hafa sagt meira en þeir máttu, hafa gert lítið úr þessu
„sameiginlega átaki fjöldans“ og talið að það hefði
litlu breytt um fjárhagslega getu blaðsins, ef ekki hefði
komið til önnur hjálp, sem þyngri var á metunum. Sú
hjálp mun hins vegar hafa verið frá aðila, „sem ekki
vill láta nafns síns getið“, af því að vitneskja um fjár-
styrk hans til blaðsins kynni að koma ónotalega við
suma, sem lifa í þeirri blekkingu, að Þjóðviljinn sé mál-
gagn íslenzkrar alþýðu.
í fyrmefndum betlidálki er því lýst með átakan-
iegum orðum, að Sósíalistaflokkurinn telji það „óum-
flýjanlegt, að snúa sér til alþýðu manna“ og biðja hjálp
ar, og blaðinu nægi ekkj minna en ÞRJÁR MILLJÓN-
IR KRÓNA Á ÞESSU ÁRI. Og svo er auðvitað á það
minnzt, að Þjóðviljinn hafi verið íslenzkri alþýðu „ó-
metanleg stoð í lífsbaráttu hennar fyrir betri kjörum
og betri heimi!“
Flestir munu vera vantrúaðir á það, að skrif Þjóð-
viljans hafi bætt heiminn, en jafnvel þótt svo einfaldar
sálir væm til, að þær tryðu slíku, má hugga þær með
því, að þær þurfa ekki að ganga nærri pyngju sinni til
þess að tryggja útgáfu blaðsins. Aðrir og sterkari aðil-
ar munu sjá fyrir því — hér eftir sem hingað til.
Hvað á alþýðan þeim að
þakka?
Deilur um myndfíst
%
n
Þeim em kynnu að detta í hug að verða við þess-
ari hjálparbeiðni kommúnista, skal ráðlagt að íhuga
það, áður en þeir Ieggja fram skerfinn, hvað þessi
flokkur hefur gert til þess að bæta lífskjör almennings
og skapa betri heim. Og af því að fylgismönnum komm
únista er nú gjarnt til þess, að líta í austur, ættu þeir
að reyna að afla sér réttra upplýsinga um það, hvort
lífskjörin og heimurinn fyrir austan járntjald séu betri
en hjá lýðræðisþjóðunum á Vesturlöndum, sem íslenzk
ir kommúnistar em alltaf að níða.
Að ængnum þeim upplýsingum mundi íslenzk al-
þýða sjá, að skemmdarverk málgagns kommúnista
skapar henni hvorki betri lífskjör né betri heim.
Tj’inn daginn í síðustu viku birt-
ist hér í blaðinu viðtal við
einn af oddvitum hinna eldri
myndlistarmanna í landinu,
Finn Jónsson. Rakti Finnur þar
raunir þeirra myndlistarmanna,
sem standa að hinu nýja Mynd-
listarfélagi og kvað lítið samráð
haft við það félag um val mál-
verka á sýningar erlendis. Fór
Finnur hörðum orðum um af-
stöðu kollega sinna í hinu eldra
myndlistarfélagi og kvað þá
mjög skara eldi að sinni köku.
JMstamenn hafa lengi deilt og
það er engin ný bóla að
þeir fari hörðum orðum hver
um annan, lýsi því jafnvel yfir
að andstæðingar þeirra innan
listarinnar séu „óbilgjörn of-
beldisklika" og viðhafi aðrar á-
móta svívirðingar um bræður
sfna I listinni. Óg enginn skyldi
halda að einungis íslenzkir
myndlistarmenn séu með þessu
marki brenndir. Slíkar rimmur
þekkjast ekki síður annars stað-
ar, þótt tungutak hinna Islenzku
myndlistarmanna sé að vísu
æði miklu kjarnyrtara en hinna
erlendu starfsbræðra þeirra.
Listamenn munu halda áfram að
deila. Þeir eru menn tilfinning-
anna og stundum andans, og
slíkir menn rita alla jafnan ekki
í þurrum rökvísisstíl. Þetta vita
lesendur og því er vömmunum
tekið með hæfilega mikilli var-
kárni. I slíkum deilum er Vísir
ekki kallaður til. dómarahlut-
verks og þótt einhverjir lesend-
ur hafi ef til vill fengið þá hug-
mynd að svo sé við Iestur fyrr-
greinds viðtals þá er það mis-
skilningur.
Jj^n það er annað atriði þessa
máls, sem er kannski öllu
alvarlegra. Þessi skrif hafa leitt
það í ljós, að enn eru þeir menn
til hér á landi, sem haldnir eru
þeirri þröngsýni og skorti á list-
rænni dómgreind að þeir telja
flest það sem ekki er málað í
forníslenzkum raunsæisstíl
hina forkastanlegustu afskræm-
ingu, sem eigi ekkert skylt við
list. Til slíkra manna heyrðist
alloft á prenti fyrir tíu til
fimmtán árum, en maður skyldi
halda að slíkar raddir væru nú
þagnaðar. Svo er þó ekki til
fulls. Grafarraustin heyrist enn.
Það má reyndar nokkurri undr-
an sæta, að sumir þeirra manna,
sem skrifa í blöð, skuli ekki
ennþá hafa skilið þá einföldu
staðreynd, að það er ekki form-
'.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V
ið, sem skiptir hér meginmáli,
heldur hæfileikar listamannsins.
Það varðar litlu hvort mynd er
máluð í abstraktstíl eða I hefð-
bundnum raunsæisstíl. Abstrakt
mynd getur verið mikið lista-
verk, en hún getur einnig verið
óhæft verk, nákvæmlega eins
og myndir Ásgríms eru gagn-
ólíkar þeirri póstkortafram-
leiðslu, sem daglega er til sölu
í reykvískum búðum. Ljóðið
verður ekki góður skáldskapur,
eða vondur eingöngu af því að
það er kveðið í atómstíl. Kjarni
listarinnar er sjaldnast undir
forminu kominn.
Tjess vegna eru fullyrðingar
um það að meirihluti Is-
lenzkra listamanna, þeir sem I
óhlutlægum stíl mála, séu þröng
sýn og rangsleitin klíka, sem að
ófyrirsynju skreyti sig með lista
mannsnafnbótinni, fullkomin
vindhögg. Þeir menn, sem hafa
ekki annað betra við tíma sinn
að gera en skrifa skammir um
fslenzka listamenn í götustráka-
stíl f dagblöðin, jafnvel þótt í
nafni gamalla og góðkunnra
listamanna sé, ættu að snúa
geiri sínum í skynsamlegri áttir.
Gunnar G. Schram.

.V.V
Ísleiakúr tækniskóli
Fram er komið frum-
varp á Alþingi, sem
kveður á um stofnun
Tækniskóla íslands. Höf
uðtilgangurinn með
stofnun slíks skóla er að
bæta úr skorti tækni-
menntaðra manna hér á
landi og brúa það bil,
sem er á milli iðn-
fræðslustigs annars veg
ar og verkfræðináms í
háskóla hins vegar. —
Skólagangan tekur 3 ár,
og er skilyrði inngöngu
að menn hafi iðnskóla-
próf og hafi setið eitt ár
í undirbúningsdeild.
Umræður urðu um frum-
varp þetta eftir að Gylfi Þ.
Gíslason menntamálaráðherra
hafði fylgt þvf úr hlaði. Flestir
tóku undir nauðsyn þess ao hér
yrði bætt tæknifræðsla sett á
fót, sem bætti úr þörf þjóðfé-
lagsins fyrir tæknimenntaða
menn. Nefnd sú, er undirbjó
málið, svo og ráðherrann, telja
tvær grundvallarstefnur liggja
fyrir þvf að stofna verði skóla
þennan. önnur er sú, að at-
vinnuvegina vantar í sívaxandi
mæli tæknimenntað fólk, hin er
sú, að þörf unglinga á aukinni
menntun fer stöðugt vaxandi.
í skólanum verða m. a. véla-
deild, rafmagnsdeild, fiskideild
og deild er samsvarar vélstjóra
skólanum. Ráðgert er að skól-
inn hefji kennslu næsta haust,
þá eingöngu í fyrsta bekk. Sú
kennsla hefur verið undirbúin í
vetur, þar sem um 30 nemend-
ur hafa sótt undirbúningsdeild.
Námið í skólanum mun taka 3
ár, auk eins undirbúningsárs, þ.
e. í rauninni 4 ár. Eins og fyrr
segir, verður viðkomandi að
hafa iðnskóla- eða miðskóla-
próf og gangast í gegnum inn-
tökupróf.
Ráðherra gat þess, að nú
væru hér á lándi 1,4% verk-
fræðingar, en aðeins 0,5%
tæknifræðingar. Þau hlutföll
væru algerlega öfug, því eðli-
legt væri að þeir síðarnefndu
væru allt að þrisvar sinnum
fleiri. Allir hefðu viðurkennt
nauðsynina á fleiri tæknifræð-
ingum, en margir væru hins
vegar tortryggnir á að setja upp
skóla fyrir þá hér á landi. Rík-
isstjórnin liti þó svo á, að úti-
lokað sé að sækja sífellt til
annarra landa, og hefði hún því
lagt frumvarp þetta fram. Ailir
þyrftu þó að skilja að það tekur
tíma að koma slíkum skóla
upp og ýmis vandkvæði væru
þar á. Gat ráðherrann síðan
þess, að á næsta hausti væri
von á nokkrum fulltrúum frá
Danmörku, sem myndu aðstoða
við undirbúning allan.
Athyglisvert er í frumvarpi
þessu, að skólastjóri tækniskól-
ans nefnist rektor.
Kommúnistor gegn því nð
kirkjnn fúi SKÁLHOLT
Einar Olgeirsson, for-
ingi íslenzkra kommún-
ista, hélt eina af sínum
frægu ræðum á Alþingi.
Umræðuefnið var af-
hending Skálholtsstað-
ar í hendur íslenzku
þjóðkirkjunni. — Lýsti
Einar sig andvígan þeirri
ráðstöfun, með þeim
orðum, að hann ,vildi
ekki taka þátt í því að
henda Skálholti í þjóð-
kirkjuna“ Hélt hann
langa ræðu, máli sínu til
stuðnings, og hefur sjald
an komið skýrar fram
andúð hans og virðing-
arleysi fyrir hinni
lúthersku þjóðkirkju.
I upphafi máls síns lýsti Einai
þeirri skoðun að þessi ráðstöf-
un á Skálholtsstað væri ekk’
gerð af kirkjulegum hug. Yfir-
völdin hefðu látið flækja sig inr
í alls konar vitleysu, farið ó-
hönduglega með staðinn, og nú
væri gripið til örþrifaráða til
að losna við vandann.
„Það er fyrirhyggjuleysi og
tildur", sagði Einar, „að henda
staðnum í þjóðkirkjuna, svc
ekki sé talaí um þau helgispjöll
sem framin eru með því að af-
henda lúthersku kirkjunni þann
stað sem hún iét hálshöggva
Jón Arason, manninn sem barð'
Framh. i bls. 5.
r * r