Vísir - 21.08.1963, Qupperneq 9

V í S IR . Miðvikudagur 21. ágúst 1963.
Gunnar Thoroddsen fjármálaráðherra:
BLIKUR í LOFTI
Velmegun
Velmegun er nú meiri og al-
mennari á íslandi en áður hefur
orðið • í sögu landsins. Þjóðar-
tekjur og einstaklinga hafa far-
ið fram úr fyrri metum.
Þessi ágæta afkoma stafar
einkum af þrennu. Fyrst skal
telja góðæri, góð aflabrögð og
hagstætt verð á ýmsum útflutt-
um afurðum. í öðru lagi dugnað,
framtak og vinnusemi fólksins.
í þriðja lagi þá efnahags- og
fjármálastefnu, sem fylgt hefur
verið sfðan 1960: — jafnvægis-
stefnuna, — viðreisnarstefnuna.
Hallinn út á við
jafnaður
Einn helzti ljóður á ráði okk-
ar íslendinga frá styrjaldarlok-
um og fram til febrúar 1960 —
einn alvarlegasti agnúinn á at-
vinnulífi okkar og efnahagslífi,
— var hinn sífelldi halli á við-
skiptum við útlönd, gjaldeyris-
hallinn. íslendingar lifðu um
efni fram, ráku þjóðarbúskap
sinn með sífelldum halla og
söfnuðu skuldum til þess að
jafna metin.
Árin 1961 og ’62 varð sú gjör-
breyting á búskaparháttum okk-
ar, að þessum halla var útrýmt,
jöfnuði náð og nokkrum
greiðsluafgangi gagnvart útlönd
um. Sá afgangur nam um 225
milljónum kr. 1961 og nokkru
hærri upphæð 1962. Álitlegur
gjaldeyrisforði myndaðist, og
nam hann 1150 milljónum
króna um sfðustu áramót.
Að gæta fengins fjár
En, — það þarf sterk bein til
að þola góða daga. Og oft reyn-
ist bæði þjóðum og þjóðfélags-
borgurum erfiðara að gæta feng-
ins fjár en afla þess. Á tfmum
velgengni og velmegunar þarf
að vera vel á verði um að ekki
gangi það úr skorðum, sem
skapað hefur hið blómlega
ástand.
Jafnvægi
Sú efnahagspólitík, sem rekin
hefur verið hér á landi undan-
farin ár, byggist á jafnvægi.
Jafnvægi milli útflutnings og
innflutnings, jafnvægi milli fram
boðs og eftirspumar. Ef jafn-
vægið raskast, er háski fram
undan.
Það sem af er þessu ári hafa
framkvæmdir á flestum svið-
um verið svo miklar, að langt
um meiri eftirspurn hefur verið
eftir vinnuafli en framboð. Þessi
skortur á vinnuafli hefur fært
margri starfandi hönd hærri
krónutekjur, en um leið hafa
framkvæmdir orðið dýrari en áð-
ur og taka lengri tíma. Hér hefur
á orðið jafnvægisröskun, sem er
öllum f óhag, þegar lengra er
litið fram.
Þegar menn athuga innflutn-
ing og útflutning fyrstu 6 mán-
uði ársins kemur einnig ljós, að
myndin hefur breytzt. Útflutn-
ingur hefur að vfsu aukizt eðli-
lega, um 5*4% frá sama tíma
í fyrra. En innflutningurinn hef-
ur tekið risastökk upp á við,
aukizt um 28%. Útkoman er
því sú, að vöruskiptajöfnuður-
inn gagnvart útlöndum er um
400 milljónum verri í janúar til
júní f ár en sömu mánuði f
fyrra.
Þegar það bætist ofan á, að
sumarsíldveiðin mun sýnilega
skila minni gjaldeyri f þjóðar-
búið nú en á síðastliðnu ári,
má það ljóst vera, að engar lík-
ur eru til þess að greiðsluaf-
gangur verði við útlönd á þessu
ári, eins og tvö undanfarin ár,
heldur verður að telja það vfst,
að halli verði á þeim viðskipt-
um.
Tryggjum og
treystum krónuna
Þau verkefni eru nú fram-
undan að tryggja framhald
viðreisnar og jafmvægis í öll-
um búskap þjóðarinnar. í tíma
verður að finna og fram-
kvæma þau úrræði, sem til
þess eru nauðsynleg. Nýtt
uppbóta- og haftakerfi má
ekkl leiða inn á nýjan lelk,
né heldur grfpa til gengisfell-
ingar.
Allar aðgerðir verða að miða
að þvf marki að tryggja og
treysta gildi fslenzku krón-
unnar.
Kaupir S.A.S. þotur sem
fíjúga hraðar en hljóiið?
Stjórn Skandinaviska flugfé-
lagsins SAS situr nú á fundi í
Fredensborg á Sjálandi og ligg-
ur fyrir honum að taka mjög
mikilvæga ákvörðun um það,
hvort féiagið á að fá sér farþega
þotur, sem fljúga hraðar en
hljóðið.
Vitað er, að stærstu flugfélög
heimslns munu taka slíkar flug-
vélar í notkun innan fárra ára
og er hætt við, að þau félög
verði undir í samkeppninni, sem
fresta því að fá sér þessar fram
tíðarvélar.
TAPREKSTUR.
En vélarnar verða mjög dýrar
Teikningar af Concorde-þotunni, sem sýna útlit hennar frá öllum
hliðum. SAS verður nú að taka ákvörðun um, hvort það kaupir
slfkar flugvélar. Þær verða teknar f notkun 1966 og kosta yfir
milljarð króna hver.
og er hætt við að fyrstu árin
sem þær eru í notkun verði tap-
rekstur á þeim, alveg með sama
hætti og tap hefur verið á hin-
um dýru farþegaþotum fyrstu
árin.
Það er vitað að ráðamenn
SAS hafa að undanförnu verið
mjög að ræða um möguleikana
á að fá flugvél þá sem brezkar
og franskar flugvélaverksmiðjur
eru nú að komast áleiðis með
að smíða og kallast Concordfl.
Hún mun geta flogið með tvö-
földum hraða hljóðsins eða yfir
2 þúsund km. á klukkustund.
Undirbúningur undir framleiðslu
þessarar vélar mun kosta um
25 milljarða króna og leiðir af
því að kostnaðarverð hverrar
vélar verður sennilega yfir
milljarð króna.
Þessar Concorde-vélar verða
teknar f notkun hjá franska flug
félaginu Air France og brezka
félaginu BOAC 1966—67. Það er
að sjálfsögðu mjög erfitt fyrir
lítið félag eins og SAS að afla
fjármagns til kaupa á slíkum
vélum, en margir eru þeirrar
skoðunar, að nú sé annaðhvort
að duga eða drepast. Gefist fé-
lagið upp við þetta, muni það
verða undir í samkeppninni við
risafélögin.
Ef SAS ætlar að fá sér Con-
corde-flugvélar, þá verður að
Bann við kjarnorkuvopnatiSraunum
ísland var meðal þeirra ríkja, sem undirrituðu samninginn um I
bann við kjarnorkuvopnatilraunum. Undirrituðu sendiherrarnir í j
London, Moskvu og Washington samninginn fyrir íslaiids hönd. i
Hér birtist mynd af undirrituninni f Washington, Thor Thors (
sendiherra undirritar samninginn. Með honum á myndrnni er Mr.
Jacob Bean aðstoðarframkvstj. afvopnunarnefndar Bandarfkjanna.'
100 ára afmæSis Skútu-
staðakirkju minnzt
Akureyri í fyrradag.
Sunnudaginn þann 18. ágúst
var 100 ára afmælis Skútustaða-
kirkju við Mývatn minnzt með
hátíðlegri minningarguðsþjónustu.
Meðal viðstaddra voru sex prest-
ar úr sýslunni, sem mættu í fullum
skrúða. Annars var fjölmenni mik-
ið við þessa athöfn og miklu meira
en kirkjan rúmaði. Það vildi til
að veður var hið fegursta allan
daginn, logn og sólskin svo ekki
væsti um þá sem ekki rúmuðust
í kirkjunni.
Síra Friðrik Friðriksson fyrrver-
andi prófastur á Húsavík þjónaði
fyrir altari á undan prédikun, en
sóknarpresturinn • á Skútustöðum,
síra Örn Friðriksson prédikaði. Á
eftir prédikun þjónaði síra Sigurð-

gefa svar í haust. Hafa forustu-
menn félagsins í huga að kaupa
tvær slikar vélar, sem myndu
kosta um 2,5 milljarða króna. Til
þess að taka þátt f slíku kapp-
hlaupi, verður SAS að fá ríflega
ríkisstyrki.
ur Guðmundsson á Grenjaðarstað
fyrir altari. Kirkjukór Skútustaða-
sóknar söng. Var athöfn þessi öll
hin hátíðlegasta.
Eftir guðsþjónustuna voru
rausnarlegar veitingar bornar fram
í félagsheimili Mývetninga, Skjól-
brekku, og þar margar ræður flutt-
ar. M. a. las formaður sóknar-
nefndar, Jónas Sigurgeirsson á
Helluvaði ágrip af sögu Skútu-
staðakirkju. Var bygging hennar
hafin 1861, en lokið 1864. Tekin
var kirkjan f notkun áður en hún
var fullgerð eða árið 1863. Yfir-
smiður við kirkjubygginguna var
Þórarinn Benjamínsson á Efrihólum
í Núpasveit.
Skútustaðakirkju bárust góðar
gjafir við þetta tækifæri. Syrúr
Steinþórs bónda á Litlu-Strönd
gáfu ljósprentaða Guðbrandsbiblíu
til minningar um móður þeirra,
Sigrúnu Jónsdóttur. Þá gáfu börn
síra Árna á Skútustöðum 24 altaris
bikara ’til minningar um móður
þeirra, Auði Gísladóttur, og af-
henti eitt þeirra, frú Ólöf Árna-
dóttir, gjöfina með ræðu.