Vísir - 17.07.1964, Blaðsíða 9

VÍSIR . Föstudagur 17. júlí 1.964,
9
í
ísland héfur breytzt
úr fútæku fanái
/ velferiarríki
Kai Langvad
Véðfcsl við SCai Langvad sem
hefur verið með annan fótinn
á íslandi í 27 ór
Tvímælalaust
Fyrsta verkefni Kai Langvad hér á landi var vinna við Ljósa-
fossstöðina. Myndin er þaðan.
— Hvenaer komuð þér fyrst
til Islands, Langvad?
— Það var árið 1937, er ég
kom hingað til þess að vinna
við byggingu Ljósafossstöðvar-
innar á vegum Hojgaard og
Schultz.
— Þér voruð þá þegar kvænt-
ur, ekki satt?
— Jú, ég hitti konu mína
fyrst 1917, en hún bjó þá ásamt
foreldrum sínum í Kaupmanna-
Gjöfin
þakklætisvottur
— Þér hafið fært Háskóla
íslands höfðinglega gjöf. Hvað
er það einkum, er þér viljið
stuðla að með gjöfinni?
— Fyrir okkur hjónunum
vakir það, að stuðla að aukn-
um menningarsamskiptum !s-
lands og Danmerkur. Við ger-
um okkur það að vísu ljóst, að
ekki verður unnt að gera mikið
fyrir þá litlu upphæð, er við
höfum látið af hendi rakna. En
ef til vill má með sjóðsstofn-
uninni koma á ferðum íslenzkra
kennara og annarra til Dan-
merkur og nokkurri dvöl þar.
Ég hef orðið þess var á þeim
langa tíma, er ég hef dvalið á
íslandi, að nokkuð skortir á
það, að íslendingar, sem lært
hafa dönsku í skólum árum
saman, geti talað málið vel. Þá
skortir æfingu í að tala málið
og stutt dvöl í Danmörku gæti
þar hjálpað mikið til. En auk
þess sem gjöf okkar hjónanna
á að stuðla að auknum menn-
ingarsamskiptum landanna, á
hún eínnig af okkar hálfu að
verða tákn þakklætis fyrir góða
vináttu og góða samvinnu við
íslendinga á sl. 27 árum.
stóriðju
— Hvar teljið þér að við eig-
um að virkja næst?
— Tvímælalaust Þjórsá og
ég tel, að þið eigið að binda þá
virkjun við stóriðju. Stórvirkj-
anir verða ykkur erfiðar fjár-
hagslega nema þið byggið upp
stóriðjufyrirtæki um leið, sem
kaupa myndu orku frá hinum
nýju virkjunum.
— Þér teljið ekki nóg að
efla þann iðnað, sem fyrir er
í landinu?
— Nei, mér sýnist, að þið
þurfið að hyggja upp nýjan út-
flutningsiðnað. Þið getið ekki
reitt ykkur eingöngu á fiskinn
um alla framtíð. Segja má, að
Um þessar mundir vinnur Efra Fall, amsteypan Pihl & Sön
og Almenna byggingarfélagsins að hafnarframkvæmdum í
Þorlákshöfn, Myndin sýnir steypustöð, sem komið var upp
vegna framkvæmdanna. Maðurinn á myndinni er Benedikt
Jónsson verkstjöri.
Það hefur verið ánægju-
legt að sjá, hvemig ís-
land hefur á skömmum
tíma umbreytzt úr fá-
tæku landi í velferðar-
ríki, sagði Kai Langvad,
verkfræðingur frá Dan-
mörku, er Vísir ræddi
við hann fyrir skömmu.
Langvad hefur verið
með annan fótinn hér á
landi síðustu 27 árin og
unnið við allar helztu
stórvirkjanir landsins
auk þess sem hann vann
við hitaveituna í Reykja-
vík. Hann er kvæntur
íslenzkri konu og mun
það hafa átt stærsta þátt
inn í því, að leiðir hans
hafa svo mjög legið hing
að til lands.
ins, en það hafði verið undir-
búið á íslandi. T. d. hefði ég
talið, að þegar í upphafi hefði
átt að vera um hringrás að
ræða, en vatnið ekki látið renna
út úr húsunum niður í jörðina,
eins og gert var í fyrstu, en
það var ekki talið fært af fjár-
hagsástæðum að fara strax út
í hringrásakerfi.
svipuð iðnvæðing þurfi að eiga
sér stað á íslandi og átt hefur
sér stað í Danmörku. Árið 1937
lifði helmingur allra lands-
manna í Danmörku af landbún-
aði. En í dag lifa aðeins 15%
af landbúnaði í Danmörku. Iðn
væðing hefur aukizt, en auk
þess lifa nú fleiri af ýmiss konar
þjónustustörfum.
Á íslandi
öll stríðsárin
— Þér voruð hér á stríðs-
árunum?
— Já, ég dvaldist á íslandi
öll stríðsárin og vann við ýms-
ar smærri virkjanir og að ýms-
um verkfræðilegum störfum.
— Þér stofnuðuð eftir stríð
eigið verkfræðifyrirtæki?
— Já, ég keypti gamalt og
gróið fyrirtæki Pihl & Sön og
hef rekið það síðan og verið
framkvæmdastjóri þess.
— Pihl & Sön hafa komið
mikið við sögu hér á landi.
— Já, við höfum í samvinnu
við Almenna byggingafélagið
jinnið að_ virkjupar-
ffamkvæmqujTi .* á' íslandi éftir
stríð., ..Æteingrímsstöðin (Efra
fall) var byggð af þessum aðil-
um í sameiningu. En írafoss-
virkjunin var byggð af Phil &
Sön ásamt öðrum fyrirtækjum
í Svíþjóð og Danmörku.
— Þið hafið stofnað sam-
eiginlegt fyrirtæki meðAlmenna
byggingafélaginu, ekki satt?
— Jú, Pihl & Sön og Al-
menna byggingafélagið hafa
stofnað firma, er nefnist Efra
fall og það fyrirtæki hefur stað
ið fyrir margvíslegum fram-
kvæmdum hér.
— Hver eru helztu verkefni
ykkar nú?
— Það eru hafnarframkvæmd
ir í Þorlákshöfn og Njarðvík-
um.
— Hvernig ganga þessar fram
kvæmdir?
— Þær ganga vel nú. En í
fyrstu var við ýmsa erfiðleika
að etja í Þorlákshöfn. Nú
standa vonir til þess að ytri
hafnargarðurinn í Þorlákshöfn
verði tilbúinn næsta haust og
innri garðurinn á næsta ári.
Sömuleiðis er ráðgert að höfnin
í Njarðvíkum verði að verulegu
leyti tilbúin á næsta ári.
Mikil starfsemi
í Grænlandi
— Hefur fyrirtæki yðar ekki
mikil umsvif í Danmörku og í
öðrum löndum?
— Jú, við höfum með hönd-
um margvíslegar byggingarfram
kvæmdir í Danmörku, en einnig
vinnum við nú að verkefnum í
Færeyjum og á Grænlandi.
— Já, þið hafið haft mikla
starfsemi í Thule á Grænlandi,
ekki satt?
— Ja, það eru fimm dönsk
fyrirtæki í sameiningu, sem
annast allar framkvæmdir fyrir
Bandaríkjamenn í flugstöðinni í
Thule og Pihl & Sön er eitt
þeirra.
— En að hvérjú vinnið þið
i Færeyjum?
— Við erum að byggja þar
mikla geyma fyrir vatnsveitu
Þórshafnar og einn íslenzkur
verkfræðingur er meðal starfs-
manna við þær framkvæmdir.
höfn og við vorum gefin sam-
an 1923.
— Ljósafossvirkjunin varð
upphafið að miklu starfi yðar
hér á landi?
— Já, það má orða það svo.
Næsta verkefni mitt hér Var
vinna við Hitaveitu Reykjavík-
ur 1939.
— Þótti yður ekki skemmti-
legt að vinna við hitaveituna?
— Jú, það var sérstaklega
ánægjulegt verkefni. Hitaveitan
í Reykjavík mun hafa verið
fyrsta framkvæmd' sinnar teg-
undar. Ég veit ekki um neina
borg, sem hituð var upp með
vatni úr iðrum jarðar á undan
Reykjavík. Að vísu var ég ósam
mála ýmsu í framkvæmd verks-
>jrni-di 'im ij;:c.