Vísir - 30.11.1964, Blaðsíða 4

4
V1SIR . Mánudagur 30. nóvember 1964
^
Styr um MLF-flotann
20. október rann tundurspill-
irinn C.V. Ricketts úr nöfn
með sérkennilega áhöfn innan-
borðs, samsetta af sjö þjóð-
emum. Þetta var fyrsta tilraun-
in tfl þess að koma upp hinum
svooefnda „fjölhliða kjamorku-
flota“ Atlantshafsbandalagsins,
en þessi floti hefur verið mjðg
umdefldur undanfarið.
Polaris-kafbátar væra miklu
betri en skipin. Þeir era bæði
hreyfanlegri og erfiðara er að
finna þá, en skotkraftur þeirra
er hinn sami og skipanna.
Þótt Bandaríkjamenn vildu
ekki sjálfir nýta hugmyndina,
reyndu þeir að fá bandamenn
sína til að fallast á hana, og
sögðu, að ofansjávarfloti myndi
verða bæði ódýrari og skemmri
tfma myndi þurfa til að kon.a
honum upp en kafbátaflota. 1
rauninni höfðu Bandaríkjamenn
ekki fyrst og fremst áhuga á
hemaðarmætti hins fjölhliða
kjamorkuflota, heldur á stjóm-
málaáhrifum hans. Þeir vonuð-
ust til, að MLF mundi færa
NATO-þjóðirnar nær hver ann-
arri Og eyða spennunni milli
þeirra. Þeir vonuðust til, að
geta fengið Frakka til að hætta
I þessari tilraunaferð eru 336
menn um borð, þar af 174
Bandaríkjamenn, en hinir era
ítalir, Tyrkir, Grikkir, Hollend-
ingar, Bretar og Vestur-Þjóð-
verjar. Fyrsta reynsla af þess-
um blandaða her er nú fengin.
Engir erfiðleikar virðast stafa af
mismunandi mataræði þessara
spaghetti., súrkáls-, og steikur-
þjóða, því tekið er tillit til þessa
mismunar um borð. Erfiðar
gengur þó Evrópubúunum að
sætta sig við áfengisbannið um
borð, en þar er farið eftir banda
rískum venjum, og sækir þorst-
inn ákaft á þá. Nokkrir erfiðleik
ar hafa einnig skapazt af mis-
munandi liðsforingjagráðum i
þessum löndum og mismun.
andi aga, en þessi atriði virð-
ast þó yfirstiganleg. Yfir-
leitt er bezta samlyndi um
borð.
Aætlunin gerir ráð fyrir, að
hinn marghliða kjarnorkufloti
verði í framtíðinni nokkurs kon
ar hlutafélag, og taki hinar
ýmsu þjóðir þátt í kostnaði í
sama hlutfalli og þær hafi þátt
tökurétt f öllum þeim ákvörð-
unum, sem teknar eru í flota-
ráðinu. Og vopnin eru nýtizku-
leg: langdrægar eldflaugar með
kjamorkusprengjum. Þannig er
ætlazt til, að þátttökuþjóðimar
fái aðild að kjarnorkumætti
stærsta bróðursins, Bandarikj-
a'n’na.
Þessi floti hefur ekki sama
verkefni og sjóher hefur haft
hingað til, að hafa eftirlit með
og ráða yfir höfunum. MLF-
skipin eru eiginlega aðeins fljót
andi eldflaugaskotstöðvar, al-
veg á sama hátt og neðanjarð-
arbyrgin í Bandarikjunum, þar
sem langdrægar eldflaugar biða
reiðubúnar eftir skotinu, sem á
að hefja ferð þeirra autsur fyrir
jámtjald.
Engin áætlun NATO er jafn
umdeild og þessi. Walter Lipp-
mann kallar hana bamalega og
heimskulega, og Montgomery
hershöfðingi kallar hana hástig
heimskunnar.
Áætlað er, að 25 skip verði
I flotanum, og þau eiga að sigla
fram og aftur á helztu siglinga-
leiðum verzlunarflotans. Or
fjarlægð séð munu þau líkjast
venjulegum 12 þúsund tonna
flutningaskipum, alveg eins og
þau hefðu jútu, döðlur eða Volks
wagenbíla innanborðs. Það er
þó engin slfk vara, sem þau
bera, heldur átta Polaris-A3
eldflaugar, sem hver hefur
sprengiafl á borð við 35 Hiros-
hima-kjarnorkusprengjur, og
draga urn 4500 km. eða vega-
Iengdina frá íslandi til Moskvu.
Eini munurinn á þessum skip-
um og venjulegum flutningaskip
um verður NATO-fáninn, sem
þau bera við hún.
Hugmyndinni um slíkan flota
skaut fyrst upp 1960 og síðan
hefur hún komið fram i ýmsum
myndum, en endanlega fékk á-
ætlunin núverandi form í febrú-
ar 1963. Þessa hugmynd hafði
hermálaráðgjafinn og prófess-
orinn Bowie fyrst komið fram
með og þá fyrir bandariska sjó-
herinn. Bandarfkjamenn fram-
kvæmdu þessar hugmyndir ekki
því þeir vora á þeirri skoðun. að

3x11 = 33
Þetta er einfalt reikningsdæmi
út af fyrir sig, en ókaflega
athyglisvert þegar skyrta á í
hlut. Nýja nælonskyrtan fró
okkur, Terella de luxe, sem
kemur nú ó markaðinn, fæst
í þrem ermalengdum innan
hvers númers, sem eru ellefu
,i alls. Skyrtan er því í rauninni
fóanleg í 33 mismunandi
stærðum, en það þýðir ein-
faldlega að þetta er skyrta,
sem passar ó alla. Terella
skyrtan er hvít, úr mjög vönd-
uðu ensku efni. Og svo ættuð
þér bara að sjó hve falleg
hún er — gerið það í náestu
búðarferð. VÍR
tenella.

• •
Orninn —
Framh. af bls. 9
vísu sett lög um friðun hans,
en jafnhliða gefið út aðra lög-
gjöf, sei hjákvæmilega hlýtur
að granda honu og stuðla að
útrýmingu hans að fullu og öllu.
Nú hefur að vfsu verið ákveðið
að fresta eitrun um nokkur ár
f þeirri von að það myndi hjálpa
nokkuð, en þat þarf örugglega
meira til.
„Amarstapar“ verða
sýndir almenningi
í vetur.
— Hefurðu ákveðið að sýna
kviki ynd þína „Arnarstapa" á
opinberum vettvangi, þar sem
almenningi gæfist kostur á að
sjá hana?
— Já, það hefur komið ti!
mála, að ég sýndi hana seinna
í vetur, ásamt nokkrum fleiri
stuttum kvikmynaum, sem ég
íef gert, f einhve !u kvikmynda
húsi borgarinnar.
— Hvaða kvikmyndir era
það?
— Það er mynd af laxaklaki
og mynd af fuglalífi, sem voru
meðal þess fyrsta, sem ég hef
fengizt við á sviði kvikmynda-
töku. Loks getur verið að jafn-
hliða verði sýnd kvikmynd af
björgum skíðaflugvélarinnar af
Vatnajökli og stuttur þáttur úr
Kerlingafjöllum. En samanlagð-
ur sýningartfmi þessara mynda
myndi verða um hálf önnur
klukkustund.
við eigin kjarnorkuvarnir, er
þeir fengju þátttöku í þessum
kjarnorkuflota. Þeir vonuðust
líka til, að MLF-flotinn myndi
draga úr kröfum ..nnarra NATO
ríkja, sérstaklega Vestur-Þýzka
lands, til eigin kjarnorkuvopna.
VJðbrögð bandamannanna
voru hins vegar mjög kuldaleg.
Aðeins Þjóðverjar voru fúsir til
þátttöku. í stað þess að treysta
bönd NATO-þjóðanna varð
hugmyndin til að grafa undan
samvinnunni. Bandamennirnir
f NATO fundu, að MLF-ílotinn
færði kjarnorkuvopnin aðeins
nær þeim, en Bandaríkjamenn
héldu eftir sem áður gikknum
f sfnum höndum, því æðsti sjó
liðsforinginn um borð, Banda
ríkjamaður, var sá eini, sem gat
tekið við skipunum um kjarn
orkuárás og framkvæmt hana.
Enginn efi virðist á því, að
mjög erfitt yrði fyrir óvinaþjóð
að eyða MLF-flotanum í styrj.
öld. Skipin era svo hreyfanleg
og einnig er svo erfitt að
þekkja þau frá venjulegum skip
um. Þau þurfa ekki að taka
land nema 3-4 sinnum á ári. 1
þessum efnum minnast menn, að
það tók 400 skip 4 daga að
finna „Santa Maria“, 21 þús.
tonna farþegaskipið, sem Galv-
ao, uppreisnarforingi frá Portú
gal, rændi á sfnum tíma og
frægt varð í fréttum.
Ef Rússar vildu hafa fullkom
ið eftirlit með MLF-flotanum
mundu þeir þurfa 230-260 lang-
fleygar sprengjuflugvélar eða
50 kjarnorkukafbáta og það
myndi verða miklu kostnaðar-
samara fyrir þá, heldur en flot
inn myndi vera fyrir Vestur-
veldin. Þetta hafa Bandaríkja-
menn sagt bandamönnum sín-
um, en þeir hafa svarað: Heild-
arstyrkur Vesturveldanna eykst
sama sem ekkert við tilkomu
MLF-flotans. Það eru til reiðu-
búnar kjarnorkusprengjur með
60 þús. megatonna sprengiafli
og hin 140 megatonn kjamorku-
, flotans myndu aðeins auka afl
ið um 0.25%. Auk þess era 60
þús. megatonninn margfalt
meira en þörf er á.
Þar sem það er ekki fyrst
og fremst hemaðargildið, sem
kallar á MLF-flotann, hafa
Bandaríkjamenn Ijáð eyra til-
lögum Breta um mikla breyt-
ingu á skipulagi flotans og jafn
framt rýmun hans. Ef Bretar
fallast á þynnta útgáfu MLF-
flotans, verður það álitið jafn-
gilda miklum sigri fyrir einingu
NATO, því að mörg smærri
ríki þess myndu fylgja Bretum.
Þetta hefur de Gaulle séð fram
á, og þess vegna mótmælir
hann kjarnorkuflotanum um
þessar mundir af mikilli óbil-
gimi.
ie Bandaríska sendiráðið hefur
tilkynnt bandariskum rikisborg
urum í Indonesiu, að hafa konur
sinar og böra reiðubúin til brott
flutnings með stuttum fyrir-
vara. Mun þetta vera vegna
aukins fjandskapar i garð Banda
ríkjanna seinustu daga. 1 Indo
nesiu munu vera um 4000 banda
riskir borgarar.
★ Óhug hefur slegið á fólk
London enn at nýju, er kunn
ugt varð i fyrri viku, að enn
hefði fundizt lík myrtrar konv.
og var líkið nakið eins og fimrn
annarra, sem myrtar hafa verið
á undangengnum 12 mánuðum
— Scotland Yord hefur haft mii
ið lið uti til þess að reyna a<
hafa uppi á morðingjanum.
Sennilega hefur sjötta konan jei
ið myrt fyrir um misseri, en þé
varð kunnugt um flest þessara
morða