Vísir - 21.05.1965, Blaðsíða 8

V í S IR . Föstudagur 21. maí 1965.
’ZSS
Utgetandi Blaðaútgatan VtSIR
Ritstiðn Gunnar G Schram
AðstoðarntstjOri Axe' Thorstemson
Fréttastjörar Jónas Knstjánsson
Porsteinn C Fhorarenser
Ritstjórnarskrifstotut Laugavegi 17F
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Askriftargjald er 80 kr a mánuði
f lausasölu 7 kr. eint. — Simi 11660 (5 línur'
Prentsmiðja Visis - Edda h.t

ísland og EFTA
Á blaðamannafundi í Osló í vikunm bkýrði Bjarni
Benediktsson frá því, að aðild íslands að Fríverzl-
unarbandalagi Evrópu (EFTA) væri nú til alvarlegr-
ar íhugunar og hefðu þegar farið fram könnunarvið-
ræður um málið. Ekki er furða þótt aðild okkar að
bandalaginu sé aftur komin á dagskrá. í því eru
margar af okkar beztu viðskiptaþjóðum En þar sem
við stöndum utan bandalagsins. fara viðskiptakjör
okkar gagnvart þessum þjóðum versnandi með
hverju misserinu sem líður. Markmið Fríverzlunar-
bandalagsins er sem kunnugt er það að fella niður
tolla innbyrðis. Þróunin hefur þannig orðið sú, að
í Bretlandi er nú aðeins 3% tollur á innflutningi freð-
fisks frá bandalagslöndunum, þar á meðal Noregi
og Danmörku og brátt verður hann enginn. Við ís-
lendingar verðum hins vegar að greiða 10% toll af
okkar fiskinnflutningi til Bretlands. Er augljóst mál,
hve miklu verri viðskiptaaðstaða okkar er þegar
þannig munar senn 10% á innflutningsverði íslenzka
fiskjarins og fiskjar frá öðrúrn löndum bandalagsins.
Og sama sagan endurtekur sig hvað aðra vöruflokka
snertir, ekki aðeins varðandi innflutning til Bretlands
heldur einnig allra annarra bandalagslandanna.
Á síðasta ári kom helmingur innflutnings okkar frá
löndum Fríverzlunarbandalagsins og 44% af útflutn-
ingsvörum okkar var seldur þar. Af þeim tölum sést
hve mikilla verzlunar- og viðskiptahagsmuna við eig-
um að gæta í þessum löndum. Norðurlöndin ljúka
upp einum munni um það„ að þeim sé mikill efna-
hagslegur styrkur af þátttöku í bandalaginu. Unnið
er nú að því að styrkja það og efla, þótt eitt þátt-
tökulandið, Austurríki, leiti samninga við Efnahags-
bandalagið þessa mánuði. Rætt var um hugsanlega
sameiningu Fríverzlunarbandalagsins og Efnahags-
bandalagsins fyrir nokkru, en sýnt er, að af slíkri
sameiningu verður ekki fyrst um sinn. Þes vegna er
vissulega tímabært fyrir okkur íslendinga að gerast
aðilar að tollabandalagi þeirra þjóða, sem okkur eru
skyldastar. Af því er augljós hagur. Ella munum við
einangrazt æ meir frá mörkuðum nágrannalandanna,
því tollsvæði Efnahagsbandalagsins verður okkur æ
lokaðra land.
Osigur Wilsons
Qsigur Verkamannaflokksins brezka hefur vakið
mikla athygli, ekki sízt vegna þess hve hann kom á
óvart. Vann íhaldsflokkurinn meirihluta í 21 borg-
um og fjölda sveitahéraða. Efalaust er talið, að ótti
brezkra kjósenda við þjóðnýtingarstefnu stjórnar
Wilsons hafi hér valdið straumhvörfum. Leið ríkis-
sósíalismans hefur verið hafnað og er nú aðstaða
Verkamannaflokksstjórnarinnar verri en nokkru
sinni fyrr. Er það að vonum. Brezka þjóðin gerir sér
ljóst, að sósíalisminn er ekki töfraorðið.
Ráða tveir Grænfendingar
úrslitum um þjóðaratkvæði?
Þess er nú beðið með
hinum mesta spenningi,
hvort foringi danska
íhaldsflokksins, Poul
Möller, tekst að ná sam-
an 60 undirskriftum til
þess að þröngva fram að
þjóðaratkvæðagreiðsla
verði háð um handrita-
afhendinguna.
Blöð danska íhaldsflokksins
beita nú mjög sterkum áróðri
í þessu máli, forustugreinar
blaðanna Berlingske Tidende,
Berlingske Aftenavis og BT hafa
fjallað um málið og rætt um það
í all æsilegum tón, að nú séu
síðustu forvöð að bjarga hinum
dönsku kjörgripum.
Grænlendingar
Það er til dæmis um aðgangs
hörku andstæðinganna í hand-
ritamáiinu, að nú leita þeir eftir
því að fá tvo grænlenzka þing-
menn til þess að bjarga þessum
„dönsku“ þjóðarverðmætum.
Þingmenn þessir heita Knud
Hertling og Nikolaj Rosing. En
svo illa stendur á, að þeir eru
nú staddir um þesa=- rnundir á
landráðsfundi í Oreenlandi. Hef-
ur Poul Möller verið að reyna
að komast í samband við þá í
Grænlandi og fá til að senda
skeyti um að þeir vilji þjóðar-
atkvæðagreiðslu. Ekki er vitað
um hvaða ákvörðun þeir taka,
en það kom fram við umræður í
þinginu fyrr í vetur, að Græn-
lendingamir voru andvígir af-
hendingu, sérstakl. á Flateyjar-
bók sem inniheldur frásagnir um
fund Grænlands. Tekið skal
fram að annar þessara manna
Nikolaj Rosing undirritaði 1961
áskorunina um að fresta hand
ritamálinu til næsta kjörtíma-
bils.
Færeyingar
Færeyingar eiga líka tvo þing
menn á danska þjóðþinginu.
Annar þeirra Peter Mohr Dam
er Jafnaðarmaður og stendur
hann með dönsku stjórninni með
afhendingu. Hinn Færeyingur-
inn Poul A. Andreasen hefur til-
kynnt að hann muni ekki undir
skrifa tilmælin um þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Minna má á í
þessu sambandi að Flateyjarbók
er Færeyingasaga, mikilvægasta
heimildin sem til er um fornsög
ur Færeyja.
Allur íhaldsflokkurinn er fylgj
andi þjóðaratkvæðagreiðslu, líka
þeir tveir flokksmenn sem
greiddu atkvæði með afhend-
ingu handritanna, þau K. Thest-
rup og Hanne Budts. Þá hafa
þeir undirritað áskorun um þjóð
aratkvæðagreiðslu Börge Dider-
ichsen og Niels Vesterby, sem
klufu sig út úr Vinstri flokkn-
um á dögunum.
Móti þjóðaratkvæðagreiðslu
standa þrír flokkar í heild Jafn
aðarmenn, Larsen kommúnistar
og Radikali flokkurinn. Enginn
úr þessum flokkum mun undir-
rita plaggið.
Hvað gera Vinstri
menn?
Er nú allt undir því komið,
hverjar undirtektirnar verða í
Grænlendingurinn Knud
Hertling
Vinstri flokknum sem var klof-
inn í afstöðu sinni til handritaaf
hendingar.
Við skulum líta aðeins betur
á þennan hóp, sem getur haft
úrslit málsins í hendi sér.
Árið 1961 undirrituðu 23 þing
Grænlendingurinn Nikolaj
Rosing
menn úr Vinstri flokknum á-
skorun um að fresta handrita-
málinu eitt kjörtimabil. Af þess
um 23 sitja 15 enn á þingi. Það
eru þeir sem ráða nú málinu.
Þeir greiddu nú flestir atkvæði
á móti afhendingu. Þessir 15
eru:
Anders Andersen
Sören Andersen
Peter E. Eriksen
Per Federspiel
Jens Foged
Holger Hansen
Gustav Holmberg
Sören Jensen
Thisted Knudsen
Ejner Kristensen
Peter Larsen
Johan Philipsen
Finn Poulsen
Ib Thyregod
Kristian Östergaard
Thyregod skrifar
ekki undir
Fremstur í þeim hópi Vinstri
manna sem er mótfallinn afhend
ingu hefur verið Ib Thyregod.
Hann hefur nú lýst því ákveðið
yfir, að hann muni ekki undir-
rita áskorun um þjóðaratkvæða
greiðslu. Hann byggir þetta á
því að árið 1961 hafi málinu ver
ið frestað á þeim grundvelli að
um eignarnám væri að ræða.
Þess vegna sé það fjarstætt að
fara nú að bera málið undir
þjóðaratkvæðagreiðslu. Ýmsir
aðrir Vinstri menn eru sömu
skoðunar í þessu og hann. Svo
kannski geta þessir Vinstri menn
staðizt þröngvanimar, þó þeir
eigi ekki sjö dagana sæla um
þessar mundir með menn eins
og Bröndum Nielsen yfir sér.
Áskorun um þjóðaratkvæða-
greiðslu frá 60 þingmönnum þarf
að hafa borizt forseta þingsins
fyrir laugardagskvöld, annars
er þjóðaratkvæðagreiðslan úr
sögunni. Takist að ná tilskyld-
um fjölda skal þjóðaratkvæða-
greiðsla fara fram eftir 12 til
18 vikur.
Túlkunartöfrar
Tónlistarfélagið og Norræna-
félagið tóku höndum saman með
að bjóða Reykvíkingum upp á
finnskt Ijóðakvöld s.l. tvö kvöld
í Austurbæjarbíói. Flytjendur
finnsku ljóðlaganna voru söng
konan Margit Tuure, sem söng
af miklum myndarleik og áhrifa
mikilli túlkunargáfu, og Mar-
garet Kilpinen, sem lék á píanó
ið af nærfærni og stillingu.
Rödd söngkonunnar er djúp
og styrk, en jaðrar við dálítinn
ósveigjanleika. Efnisskráin skipt
ist milli þeirra Yrjö Kilpinen
og Jean Sibeliusar. Lög Kilpin-
ens hljómuðu öll nokkuð keim-
líkt, með „gráleitu“ hljómavali
og þungum orgelpunktum. Þau
stóðu óneitanlega all höllum
fæti gagnvart lögum Sibeliusar,
þótt ekki væri nema vegna þess,
að þau voru öll sungin á óskilj
anlegu máli. Það er alveg nauð-
synlegt að hafa texta prentaðan i
viðunandi þýðingu handa ókunn
ugum, svo að áheyrandi geti tek
ið sem virkastan þátt í hínum
margslungnu túlkunartöfrum
strax við fyrstu kynni.
Hinum góðu gestum var vel
fagnað (af ótrúlega fáliðuðum
áheyrendahópi) og þeir marg-
faldlega beðnir um aukalög.
Þær óskir voru prýðilega upp-
fylltar.
Þorkell Sigurbjömsson.