Vísir - 19.08.1965, Blaðsíða 9

Vísir - 19.08.1965, Blaðsíða 9
VÍSIR 'f'mwamm Fimmtudagur 19. ágúst 1965. SKANSINHIVCSTMANNACYJUM Hér sjást hinar steinhlöðnu traðir inn á Skansinn, hægra megin er ttm, áður hús dönsku verzlunar í Garði, nú beitingahús. og sjálfsögð, hvar sem þéttbýli myndaðist eða þau verðmæti voru saman komin að líklegt væri að sjóræningjar ágimtust þa,u. Danir gerðu þá víðar varn arvirki hér á landi, þótt þeirra sjáist hú lítil merki. t Vestmannaeyjum standa enn miklar leifar miðaldavirkis, sem danska konungsvaldið reisti þar tii að verja þennan mikilvæga verzl unarstað gegn ásókn sjó ræningja og annarra á- rásarmanna, sem þá voru á sveimi á úthaf- inu. Virki þetta er kallað frá fomu fari, Skansinn. Því var valinn hinn bezti staður sem vænlegastur var til vama, sunn' anvert við innsiglinguna inn á höfnina. Þar í var komið fyrir fallbyssum svo hægt væri að meina fjandmönnum innsigl- inguna. Á þeim ófriðvænlegu tímum þóttu slík varnarvirki eðlileg 'p’itt hinna dönsku virkja stóð m. a. við innsiglinguna inn á Reykjavíkurhöfn, á þeim slðð um þar sem sænska frystihús- ið er nú. Var það ýmist kallað Skansinn eða Batteríið en bæði þessi erlendu orð tákna fall- byssuvirki. Síðast var batteríið notað sem birgðarstöð m. a. fyr ir olíu og varð þar mikill olíu- bruni upp úr aldamótunum, þeg Þannig stendur á því að höf uðborgin á nú ekki lengur til þessar sögulegu menjar sínar, en í Vestmannaeyjum standa þær enn. Ckansinn í Eyjum var löngum talinn í hópi merkustu mannvirkja á íslandi og er hann m. a. nefndur sem slíkur í gömlum íslandslýsingum enda hefur hann verið mikið mann virki á þeirra tíma mælikvarða. Og í dag verður hann að teljast meðal hinn merkustu sögulegra minja hér á landi. Að vísu hefur farið líkt fyrir honum og Batt eríinu í Reykjavík, að honum er nú lítill sómi sýndur. Þar í Þorsteinn Þ. Víglundsson fyrrv. skólastjóri og líkanið af Skansin- um, sem hann lét gera. un sína og viðskipti að mun og fram að þeim tíma ráða Hansakaupmenn og Englending gerðarinnar. Og í kringum alda mótin 1600 voru virki komin þarna upp. Þau gátu þó ekki / hópi merkustu söguminju lundsins ar strákar kveiktu I olíunni, en loks var það jafnað við jörðu þegar hafnargerðin stóð sem hæst um 1915 og grjótið úr því notað í hafnargarð og upp- fyllingu. Einn fiskurinn úr fiskasafni Þorsteins, og sá fágætasti. Hann kall- ast silfurbrami. Hann veiddist í þorskanet og er meðal sjaldséð- ustu fiska í heimi. Skansinum hefur verið komið fyrir olíugeymum og sjóvatns- geymum og ennfremur má sjá þar mikinn umbúnað rafveitunn ar, þar sem háspennuleiðslan liggur ofan úr Heimakletti yfir hafnarmynnið og í Skansinn. Hjá grjóthlöðnum tröðum inn á Skansinn standa svo elztu hús- in í Vestmannaeyjum, þau eru hluti af gömlu kaupmannahús- unum í Garðinum, bækistöð dönsku kaupmannanna í Eyjum. En þótt þau séu gamlar og sögu legar Lyggingar er þeim ekki sýndur meiri sómi en svo að þau standa þar í niðumíðslu og eru notuð sem beitningahús. Vafa- laust eiga Vestmannáeyingar eftir að sýna þessum sögulegu minjum sínum meiri sóma, þeg ar tíma líða. Það er aðeins að nálægðin gerir þær svo hvers- dagslegar, en það er siður margra Vestmannaeyinga að ganga á góðviðrisdögum út á Skansinn og horfa á skipin sem sigla inn á höfnina. IVTiklar og margs konar upp- 1 lýsingar eru til í skráðum heimildum um Skansinn í Vestmannaeyjum, hans er jafn- vel getið I gömlum konungs- bréfum og tilskipunum. Vest- mannaeyjar voru jafnan einn allra bezti og afurðamesti verzlunarstaður Dana hér á landi. Það er samt vitað að það er ekki fyrr en á 16. öld sem Danir fara að auka verzl- ar miklu í verzluninni, og gerðu þeir sér þá jafnvel einhver smávirki í Eyjum. En það fer saman að Danir fara að taka verzlunina í sínar hendur og þeir fara að hugsa til virkis- hindrað það að á næstu árum voru framin tvö stórfelld rán í Eyjum, annað þeirra rán Englendinga, undir forustu Jóns gentilmanns, hitt Tyrkjaránið Framh. bls. 13 - ' » ‘ Nafnskilti og skipsklukka fyrsta varðskipsins Þórs. . J3S&íJK!3fa -Æagtæm',

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.