Vísir - 16.11.1965, Blaðsíða 9

VÍSIR . Þriðjudagur ’.O. nóvember 1965.
Eftir
Grétar H.
Oskarsson
íslendingar hafa lítið
verið gefnir fyrir her-
mennsku síðan fornar
anna hjuggu höfuðið af
hetjur fslendingasagn-
hvorum öðrum fyrir
þúsund árum. Sú her-
mennska, sem nú tíðk-
ast á líka lítt sameigin
legt með hermennsku
mmmfá
SAAB 35 „Draken“ á flugi
FULLK0MNA5TÁ HERFLUGVÉL HEIMS
fyrri tíma. Nú er það
vísindamaðurinn og
tæknifræðingurinn, sem
stjóma og standa að
baki þeim ógnarvopn-
um, sem stórveldin
hóta hverju öðm með.
En það eru bara ekki atom-
og vetnissprengjur sem eru
vopn. Mörg stríð eru háð og
verða háð, án þess að gripið
verði til slíkra vopna, sem
sennilega yrði endir lífs á jörðu
hér.
Hlutleysi Svíþjóðar.
Svíar eru ekki stórveldi, né
heldur hafa þeir atomvopn.
Sem kunnugt er, eru Svíar hlut
lausir í deilum stórveldanna og
hafa verið í 150 ár. Deila má
um hlutleysisstefnu Svía, en eitt
er þó víst, að hún hefur stuðl
að að jafnvægi í Evrópu og Sví
þjóð hefur orðið milliliður í
samskiptum austurs og vesturs
líkt og Svis^ Það er einnig
hlutleysi Svía að þakka, hversu
mikið þeim hefur orðið ágengt
sem milligöngumönnum í deil-
um þjóða i milli og starfi fyrir
Sameinuðu þjóðirnar í Kongó,
Kýpur og annars staðar.
Eru því Svíar ekki herskárri
en við íslendingar, en halda þó
uppi öflugum her til vamar
landi sínu og hlutleysi. Er að-
dáunarvert að sjá, hversu langt
svo litið land hefur getað riáð
með því að nota tæknina sem
vopn en ekki hermenn sem fall
byssufóður.
Landvarnir byggðar
á flugher.
Landvarnir Svía byggjast að-
aliega á flughernum, sem telst
einn bezt búni og öflugasti flug
her heims. Kjarni hans í dag
eru þoturnar „Draken“ og „Lan
sen“ báðar sænskar, smíðaðar
hjá Svenska Aeroplan Aktiebo-
laget, SAAB, í Linköping. En
tækninni fleygir fram og upp
úr 1970 fer núverandi flugkost-
ur sænska flughersins að verða
úreltur.
Því var það þegar 1952, að
SAAB fór að leggja drög að al-
gerlega nýrri flugvél fyrir
sænska flugherinn, sem skyldi
verða það fullkomnasta og
bezta, sem völ yrði á 1970.
Unnið hefur verið að rannsókn-
um og smíði hinnar nýju flug-
vélar í 13 ár og er nú árangur
þess að koma í ljós Hefur hin
nýja flugvél hlotið nafnið
SAAB 37 „Viggen'- og verður
gert hernaðarleyndarmál, en nú
hafa verið gefnar vissar upplýs
ingar um hana.
Það athyglisverðasta er, að
„Viggen“ verður alit í senn
orrustuþota, sprengjuþota,
könnunarþota og kennsluvél.
Að vísu verður útbúnaður og
vopn hinna ýmsu gerða mis-
munandi, flugvélin sjálf verður
sú sama. „Viggen“ verður
stjórnað af aðeins einum manni
hreyfli ~af gerðinni JT8D, sem
er amerískur, en framleiddur
nokkuð breyttur hjá Svenska
Fiygmotor f Trollhattan. Drag-
kraftur þessa hreyfils er um
14000 pund, en með eftir-
brunahólfi er hægt að auka
dragkraftinn um nær 300%.
Má því draga þá ályktun, að
„Viggen" geti flogið með um
tvöföldum hljóðhraða, en ná-
SAAB 37
//
án efa fullkomnasta herflugvél
heims, þegar hún verður tekin
í notkun 1971. Eftir þeim upp-
lýsingum, sem nú eru fáanieg-
ar eiga stórveldin engar her-
flugvélar, sem jafnast á við
þessa nýsköpun Svía.
Til margfaldra nota.
Til skamms tíma hefur allt,
sem að „Viggen“ laut verið al
og, er slíkt einungis mögulegt
með því að í fiugvélinni er
„kalkylator" (rafmagnsheili),
sem sér um útreikninga á stefnu
og flughraða, skotmiðun og
öðru. Er þessi „kalkylator“ í
smæð sinni hreint undraverk
og fyrir bara 7-8 árum síðan,
hefði þurft stórt skrifstofuher-
bergi til að rýma „kaikylator“
með sömu getu
SAAB 37 „Viggen" er búin
kvæmar tölur um það eru hern
aðarleyndarmál.
Delta vængir.
Til þess að flugvélin hafi
góða flugeiginleika við yfir-
hljóðshraða verða vængimir
(delta-vængir) að vera þunnir
og stuttir, en það hefur aftur
á móti í för með sér miður
góða flugeiginleika við undir-
hljóðshraða. Leyfetu þeir hjá
SAAB vandamálið á nýjan og
áður lítt prófaðan hátt með því
að setja litla „aukavængi" fyr-
ir framan aðalvængina og
„blása“ á þá lofti við lendingu
og mjög lágan hraða. Getur því
„Viggen“ jafnt flogið „lúshægt"
sem með tvöföldum hljóðhraða
og jafnt í 15000 metra sem 50
m. hæð. Tilgangurinn með því
að fljúga svo lágt er sá, að þá
getur flugvélin læðzt að skot-
markinu rétt yfir trjátoppunum
og sést alls ekki á radarskermi
óvinarins
Til frábærra flugeiginleika
teist eínnig að „Viggen“ stíg-
ur upp í 11000 m .hæð á\2 mín
útum og lendir og tekur á loft
á 500 m. braut. SAAB 35 „Drak
en“ núverandi orrustuþota
sænska flughersins þarf um
2000 m braut til flugtaks og
lendingar.
Vegagerð til landvarna.
Ef til árásar kæmi á Svia-
veldi, myndu herflugvellirnir
verða fyrstu skotmörk óvinar-
ins og með því væri hægt að
eyðileggja varnarkerfið á stutt-
um tfma. Til þess að fyrir-
byggja það, leggja Svíar vegi
sína víðsvegar um landið, þann
ig að nota megi þá sem vara-
flugvelli og byrgja þá upp með
vopnum og vistum. íslenzkir
ferðamenn hafa ef til vill séð
þessa vegarspotta einhvers
staðar í Svfþjóð.
Kostnaðurinn við SAAB 37
„Viggen“ var áætlaður 1958 til
um 8200 milljónir, sænskra
króna fyrir 800 fiugvélar, en
hefur stigið eitthvað sfðan Eru
það um 2 milljónir doilara fyr
ir hverja flugýél og þykir ekki
mikið. Til samanburðar má
geta þess, að Caravelle farþega-
þota kostar um 3.5 milljónir
doliara.
Að sænski flugherinn skuli
með „Viggen“ fá herflugvél,
sem ein gegnir hlutverki 3 flug
vélagerða, hefur sennilega spar
að sænskum skattgreiðendum
um helming þess kostnaðar,
sem. elia hefði orðið. Mest um
vert er þó fyrir Svía, að með
SAAB 37 „Viggen“ hafa þeir
tryggt flugher sinn í sessi
næstu 10-15 ár sem einn bezt
útbúna og öflugasta í heimi.
SAAB 37 „Viggen“.