Vísir - 02.03.1968, Blaðsíða 8

V í S I R . Laugardagur 2. marz 1968.
s
I—
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Símar 15610 og 15099
Afgreiðsla : Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuöi innanlands
í lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Hagfræðileg sfaðreynd
Ekki verður annað séð á Þjóðviljanum en ritstjórar
hans þrái af öllu hjarta að verkföll skelli á eftir nokkra
daga. Blaðið talar mikið um „einhug alþýðusamtak-
anna“ og hótar öllu illu í krafti þess einhugar. Vel
má vera að samstaða hafi verið um „kröfurnar og
hinar sameiginlegu aðgerðir“ á þingum Alþýðusam-
bands íslands og Verkamannasambandsins, en það
segir ekki allt um vilja almennings í félögunum inn-
an þessara samtaka. Það.er öldungis víst, að fjöldi
fólks í þessum stéttum hefur svo mikla ábyrgðartil-
finningu, að því hrýs hugur við að fara nú að steypa
þjóðinni út í langvinn verkföll, ofan á allt annað, sem
yfir hana hefur gengið að undanförnu.
Það er hagfræðileg staðreynd, sem flestir eru nú
farnir að skilja, að laun einstaklinganna verða að
miðast við getu þjóðarbúsins.Framleiðslugreinarnar
verða að geta borið útgjöldin. Þjóðarframleiðslan
að geta staðið undir þeim; að öðrum kosti er voðinn
vís. Kauphækkanir, sem ekki eru byggðar á þessum
grunni, eru því óraunhæfar og stórhættulegar fyrir
þjóðina.
Raunar má það furðulegt heita, að þjóðinni allri
skuli ekki hafa lærzt það síðustu 25 árin, að óraun-
hæfar kauphækkanir magna dýrtíðarskrúfuna og
verðbólguna og grafa undan öllu efnahagskerfinu.
Allir stjórnmálamenn vita þetta, forsprakkar komm-
únista engu síður en aðrir. Þeir eru því vísvitandi að
vinna gegn hagsmunum allrar þjóðarinnar, þegar þeir
þykjast vera að gera hið gagnstæða. Hugsun þeirra
og annarra stjórnarandstæðinga, sem nú taka þátt
í þessum ljóta leik, snýst um það eitt, að valda ríkis-
stjórninni sem mestum erfiðleikum og koma henni
frá, ef unnt er, og fá nýjar kosningar. Að þessu er
stefnt með öllum tiltækum ráðum, hvað sem slíkt
kann að kosta þjóðina. En mesta undrun hlýtur þó
afstaða Tímans og Framsóknarflokksins að vekja hjá
þeim, sem muna þá daga er sá flokkur var í ríkis-
stjórn. Það hefði einhvern tíma þótt ótrúleg spá, að
Eysteinn Jónsson yrði einn helzti kaupkröfufor-
sprakki landsins, en svo átakanlega geta sumir menn
umsnúizt og afneitað fyrri orðum og gjörðum.
Þjóðviljinn segir, að blöð Sjálfstæðismanna taki
ekkert tillit tii kjósenda flokksins í verkalýðshreyf-
ingunni, af því að þau hafa varað við afleiðingum
verkfalla. Þær aðvaranir ættu raunar að vera óþarfar,
því allir skynibornir menn hljóta að vita, hverjar af-
leiðingarnar yrðu. En hjá þeim er hægt að komast,
segir Þjóðviljinn, með því að verða við þeim kröfum,
sem fram eru bornar. Allir skynibomir menn eiga
líka að vita, hvaða dilk það drægi á eftir sér. — Það
sem mest ríður á nú, er að reyna að tryggja öllum
atvinnu gegn greiðslú, sem atvinnuvegirnir geta
borið.
Rhodesiuför Sir Alecs Dougfas-
Home fyrrv. forsætisráðherra

Sir Alec Douglas Home fyrrv. forsætisráðherra - reynir að
fá hrundið af stað viðræðum um Rhodesíudeiluna.
in í Rhodesíu áliti — hún átti
aö vera búin aö því, og Ian
Smith hefur áður lýst yfir, að
hann bíði ekki lengur en þar til
skýrslan sé komin fram (að lýsa
yfir sjálfstæði landsins).
Þaö er engum' blöðum um það
að fletta, að tilganginum með
refsiaðgeröunum hefir ekki enn
vérið náð, ef hann næst þá
nokkurn tíma, verði þeim áfram
haldið en um það er engum
blööum að fletta, að refsiaö
gerðirnar hafa valdið Rhodesíu
stórkostlegu tjóni og öllum
landsmönnum þar, ekki aðeins
kaupsýslustéttinni, heldur öll-
um almenningi, en yfirgnæfand
meirihluti hans er blökkufólk
Nágrannalandinu Zambíu hafa
þær og valdið miklu tjóni — og
Bretland hefir misst. viðskipti
sem nema tugum milljóna
punda.
Bretar hafa löngum átt stjórn
kæna menn og því ef til vill
ekki loku fyrir það skotið, þar
sem nauðsynin er knýjandi, að
hyggnustu menn beggja flokka
taki höndum saman, og finni
leiðir til lausnar — „finni form-
úluna“, eins og það einhvers
staðar var orðaö.
Þess er að geta, að Hæsti-
réttur Rhodesíu hefur úrskurð-
að stjórn Ians Smiths í vil í
áfrýjunarmáli blökkumanna,
sem dæmdir höfðu veriö til líf-
láts, og viðurkenndi rétt hennar
til fullnægingu slikra dóma, þar
sem hún væri hin raunverulega
(de facto) stjóm landsins.
■ Bandaríkjamenn og Suður-
Vietnamar hafa sökkt fyrir
Vietcong 3 togurum, sem voru
í birgöa- og hergagnaflutning-
uni.
gj Forsætisráðhérra Bretlands
ávarpar þingflokk jafnaðar-
manna á miðvikudaginn kemur.
Gremja er mjög vaxandi í
flokknum, og ágreiningur um
mestu vandamálin svo mikil, að
tugir þingmanna flokksins eru
í byltingarhug.
LUBKE neitar
öllum sakargi'tum
Sir Alec Douglas-Home fyrr-
verandi forsætisráðherra Bret-
lands og nú talsmaður íhalds-
flokksins á þingi um utanríkis-
mál fór fyrir nokkru í „einka-
heimsókn“ til Rhodesíu, en það
var opinbert leyndarmál frá
upphafi, að hann fór til við-
ræðna um Rhodesíumálið við
leiðtoga þar, Ian Smith forsæt-
isráðherra, landstjóra Breta,
leiðtoga stjómarandstöðunnar
og fleiri.
1 ferðinni ræddi hann tví-
vegis við Ian Smith og er hann
kom aftur til London fyrir fá-
um dögum, sagði hann, að hann
óskaði eftir að ræöa við Har-
old Wilson forsætisráöherra
„vissar hugmyndir og uppástung
ur“, sem gætu orðiö til þess að
leysa deiluna. Þegar þetta er
ritað var Sir Alec ekki búinn
að ganga á fund forsætisráð-
herrans og segja honum frá
þessum „uppástungum og hug-
myndum", sem hann segir vera
„innan vébanda þeirra atriöa,
sem stjórnin hefir Iagt fram sem
grundvöll samkomulagsumleit-
ana“, og er eitt hið mikilvæg-
asta þeirra, að miðað verði á-
fram að því marki, að meiri-
hlutastjórn komist á í landinu.
Ian Smith forsætisráðherra.
Sé það nú rétt, sem komið
hefir fram í fréttum, að Sir
Alec telji Ian Smith reiöubú-
inn að fallast á tillögur sem
innifela þetta heit, hefir Ian
Smith vissuiega slakað mikiö
til. Vafalaust verður nánara um
þetta kunnugt bráðlega. Sir Alec
vildi ekki segja nánara frá uppá
stungunum en aö ofan getur,
fyrr en hann heföi rætt þær
við Wilson.
Sir Alec tók það fram við
fréttamenn, aö hann væri ekki
aö reyna að stuðla að samkomu-
lagi vegna þess, að hann bygg-
ist við, að íhaldsflokkurinn næði
völdum innan tíðar, heldur
vildi hann stuðla að samkomu-
lagi nú, það væri nauðsynlegt,
að sættir tækjust og það hið
fyrsta milli Rhodesíu og stjórn-
ar Bretlands án tillits til, hverj-
ir færu með völdin.
í fréttum hefir margt verið
um þetta sagt í blööum, og
íhaldsblaðið Daily Telegraph,
sagði um þaö bil og Sir Alec
fór vestur, aö meginhlutverk
hans væri að hindra, að Ian
Smith tæki sér eitthvað fyrir
hendur nú (svo sem að lýsa
yfir sjálfstæði), sem ekki yrði
afturkallað, — eitthvað sem
íhaldsstjórn, er hún yrði mynd-
uð, gæti ekki sætt sig við. En
blaðið sagði, aö nokkurrar bjart
sýni gætti um árangur af ferð
Sir Alecs til Salisbury.
M. a. er þess aö geta, að
brátt skilar stjárnarskrárnefnd-
Lubke forseti Vestur-Þýzka-
lands neitaði í gær öllum ásök-
unum, sem á hann hafa verið
bornar, en þær komu fyrst fram
hjá austur-þýzku fréttastofunni,
sem kvað hann hafa gegnt á-
byrgðarhlutverki varðandi skipu
lagningu og byggingu fangabúða
þar sem fangar voru látnir vinna
þvingunarvinnu, og bæri hann
' ábyrgð á hinum ómannúðlega
aðljúnaöi, sem fangarnir bjuggu
við. Lubke kvað arkitektafirma
það, sem hann vann hjá, ekki
hafa haft með höndum skipu-
lagningu neinna fangabúða eða
byggingu þeirra, en nú, næst-
um aldarfjórðungi eftir að þetta
hafði átt að gerast, sem hann
var sakaður um, gæti hann vit-
anlega ekki munað eftir öllum
skjölum, sem hann hefði undir-
rit.að. — Um leið oa forsetinn
flutti ræöu sína birti vestur-
þýzka stjórnin yfirlýsingu,
kvaðst bera til hans traust og
hét honum fullum stuðningi.