Alþýðublaðið - 19.03.1966, Qupperneq 5

SMURT BRAUÐ
Snittur
Opið frá kl. 9-23,30
Brauðstofan
Vesturgötu 25.
Sími 16012
Vinnuvélar
til leigu.
Leigjuin út pússninga-steypu-
hrærivélar og hjólbörur.
Rafknúnir grjót- og múrhamrar
með borum og fleygum.
Steinborvélar — Vibratorar.
Vatnsdælur o.m.fl.
LEIGAN S.F.
Simi 23480.
Látið okkur ryðverja
og hljóðeinangra
bifreiðina með
| TECTYL!
RYÐVÖRN
Grensásvegi 18. Sími 30945.
Látið okkur stilla og
herða upp nýju
bifreiðina.
BlLASKOÐUN
tmmwwtmmMmMWWMwmimwMwwwwwwwwMMWwwwwwMiWMWWwtwwwwwwwwwm
Einan^rimargler
Framleiít einungis úr
úrvalsgleri — 5 ára ábyrgð,
Pantið tímanlega.
Korkiðjan hf.
Skúlagötu 57 — Símj 23200.
SERVIETTU-
PRENTUN
SIMI 32-101.
Laugardagsgrein GyJfa Þ. Gíslasonar:
Eining í Alþýðuflokknum
Allir þeir, sem tóku þátt í
hátíðahöldunum í tilefni af 50
ára afmæli Alþýðuflokksins um
síðustu helgi, munu hafa veitt
því athygli, hversu ánægjuleg
þau voru og hversu eining og
samheldni flokksmannanna
reyndist mikil. Allt kom þetta
skýrt í ljós í öllum þáttum há
tíðahaldanna, á afmælisfagnað
inum á Hótel Sögu, á hátíðafund
inum, sem haldinn var daginn
eftir. Á afmælisfagnaðinum var
hvert sæti skipað í stærsta veit
ingasal borgarinnar, og hið eina
sem á skyggði þar, var, hversu
margir urðu frá að hverfa, en
allir aðgöngumiðar að samkom
unni seldust upp næstum viku
áður. Afmælisfundurinn í Iðnó
verður öllum, sem þar voru,
eftirminnilegur. Formaður
flokksins og forseti Sambands
ungra jafnaðarmanna fluttu
merkar ræður og þrír erlendir
gestir fluttu flokknum kveðj
ur og árnaðaróskir. Sr. Sigurður
Einarsson las snjallt kvæði, er
hann hafði samið í tilefni af-
mælisins, og Ævar R. Kvaran,
leikari las upp á áhrifamikinn
hátt. Flokksstjórnarfundurinn
daginn eftir einkenndist af sér
stökum einhug æðstu stjórnar
flokksins. Flokksstjórnarmenn
hvaðanæva af landinu ræddu
stjórnmálaviðhorfið og stefnu
og störf flokksiná fyrr, nú og
framvegis. Ályktun flokksstjórn
arfundarins var gerð einum
rómi.
Sá einhugur, sem einkennir
Alþýðuflokkinn nú á hálfrar
aldar afmæli hans, er þeim
mun athyglisverðari, þegar
það er haft í huga, að ein
stök óeining rikir nú í þeim
flokki, sem þrívegis hefur tek
ið sér það fyrir hendur á sl.
36 árum að sameina íslenzka
alþýðu. 1930 ætluðu kommúnist
arnir i Alþýðuflokknum að sam
eina íslenzka alþýðu undir
merkjum kommúnismans. Þess
vegna klufu þeir sig út úr A1
þýðuflokknum og stofnuðu
Kommúnistaflokk íslands. A1
þýðuflokkurinn var talinn höf
uðstoð og stytta burgeisastétt
arinnar og enginn alþýðumað
ur eða verklýðssinni talinn eiga
þar heima. Þótt ekki tækist að
sameina íslenzka alþýðu undir
þessum merkjum og augljóst
væri, að stofnun Kommúnista
flokks íslands sundraði alþýð
unni og verklýðshréyfingunni,
en sameinaði hana ekki, þá
hurfu kommúnistarnir samt
ekki frá villu síns vegar. Þeir
gerðu annað stóráhlaup á Al-
þýðuflokkinn 1938. Ef Alþýðu
flokkurinn hefði þá borið gæfu
til þess að standa saman um
afstöðu sína til kommúnismans,
þá hefði íslenzk stjórnmála-
saga síðan eflaust orðið mikið
öðru vísi en hún hefur reynzt.
Annað hvort átti Alþýðuflokk
urinn þá allur að hafna allri
samvinnu við kommúni'tana
eða hann átti allur að mynda
nýjan flokk með þeim. Ef A1
þvðuflokkurinn í heild hefði
tekið fyrri kostinn, að hafna
allri samvinnu við kommúnist
ana, þá hefði Alþýðuflokkur
inn haldið áfram að vera miklu
stærri en Kommúnistaflokkur
inn, sem þá hefðj einnig hald
ið áfram að vera hreinn komm
únistaflokkur, sem erfitt hefði
átt um að villa á sér heimild
ir. Alþýðuhreyfingin hefði að
vísu haldið áfram að vera
sundruð, eins og hún var eftir
1930, en sundrungin hefði ekki
orðið eins algjör og hún varð
við það, að alþýðuhreyfingin
klofnaðý í tvær nokkurn veginn
jafn.stórar fylkingar, sem hlutu
lama hvor að'ra. Ef Alþýðu
flokkurinn hefði hinsvegar allur
sameinazt Kommúnistaflokkn
um í nýium i'lokki, hefðu á
hrif iafnaðarmanna í þeim
nýia flokki orðið svo yfirgnæf
andi. að hæet hefði átt.að vera
að koma í ve" fyrir snjllandi
áhrif !hr>s albióðlega kommún
isma á stefnu og störf flokksins.
Auðvitað hefði alitaf mátt. bú
ast við öbæRindum og tlnni nf
því að hafa innan Ivðtæðissinn
að« jafnaðarmannaflokks menn,
sem aðhvlltust í blindni siónar
mið albióðakommúnismans,
eins og leiðtogar íslenzkra
kommúnista ávallt hafa reynzt
gera, en tjónið fyrir íslenzka
alþýðuhreyfingu af því hefði
þá væntanlega orðið minna en
það varð við hinn alvarlega
klofning Alþýðuflokksins 1938.
Someiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkurinn, sem átti
að sameina alla íslenzka al
þýðu í eina fylkingu, gerði það
auðvitað ekki. Hann reyndist
raunverulega á valdi gömlu
kommúnistaleiðtoganna, þótt
verulegur hluti stuðningsmann
anna væru eflaust ekki komm
únistar og ættu því í raun og
veru alls ekki heima sem félag
ar eða stuðningsmenn flokks,
sem alltaf, þegar á reyndi, var
á bandi hcimskommúnismans.
Þrátt fyrir alla þessa reynslu
reyndust 1956 enn til í Alþýðu
flokknum menn, sem trúðu því,
að unnt væri að sameina al-
þýðuna í félagi við kommún-
istaleiðtogana. Nú var að vísu
ekki stofnaður nýr flokkur,
heldur efnt til kosningabanda
lags við hinn kommúníska Sósí
alistaflokk, Alþýðubandalags-
ins. En nú urðu áhrifin af klofn
ingsstarfseminnj næsta lítil.
Raunsæjum mönnum var orðið
Ijóst, að leiðin til þess að sam
eina alþýðuna var ekki fólgin
í samstarfi við mennina, sem
alltaf höfðu hlýtt sérhverju
kalli frá Moskvu. Þetta virð
ist nú meira að segja orðið
ljóst, ekki aðeins helztu mönn
nnum sem yfirgáfu Alþýðuflokk
inn 1956, heldur einnig fiöl-
mörgum, sem hurfu úr röð
um hans 1938, og jafnvel sum
um, sem stigu fvrstu víxlsnor
in 1930. Ástandið í Alþýðubanda
laginu og Sósíalistaflokknum
ber glöggt vitni um þetta. Á
10 árum hefur ekki tekizt að
gera Albvðnbundalagið að starf
hæfum stiórnmálaflokki. Það
er samseft af mönnum og öfl
um. sem f raun og veru eiga
ekki heima f einum og ssina
stiórnmálaflokk.i. af bví að beir
hafa ólíkar grundvallarskoðan
ir á st.iórnmálum. En einnig
innan Sósíalistaflokksins virð
ist vera um sundrungu! að
ræða. Sumir telja stofnun Al-
þýðubandalags — stjórnmála
flokks vera leiðina út úr ó
göngunum, sumir telja slíkt
svik við sósialismann og nauð
synlegt að varðveita Sósíalista
\flokkihn sem trauhverulsgian
kommúnistaflokk, sumir að-
hyllast stefnu Sovétríkjanna í
alþjóðamálum, sumir stefnu
Kínverja, og enn aðrir aðhyll
ast það sem þeir kalla íslenzk
an kommúnisma. Hver hönd
in er upp á móti annarri. Öll
um heilskyggnum mönnum hlýt
ur að vera Ijóst, að ekkert þess
ara flokksbrota, enginn þessara
hópa leiðir íslenzka alþýðu til
sameiningar. Alþýðubandalag-
ið og Sósíalistaflokkurinn bera
í dag á sér brennimerki þeirr
ar sundrungar, sem stofnun
Kommúnistaflokksins fyrir 36
árum var upphaf að.
Hins vegar er Alþýðuflokkur
inn nú samhentur og einhuga
flokkur. Hann hefur sigrazt á
þeim erfiðleikum, sem brcfald
ur klofningur hefur valdið hon
um. Og hann er nú vaxandi
flokkur. Hann er auglióslega
eina aflifí í íslenzkum stiórn
málum. scm nú getur sameinað
jslenzka albvðiu og ísl^nzka
verkalvðshrevfineu og gert
hana að bvi va.ldi. sem hún er
i nálævnm lönd'im og barf að
verða b4r. Albvðuflokkurinn
telur ení?a ástæðu t.il að láta
f'u-ri æicklið oa deil.ur koma i
veg fvrir eð allir. eem raun
veruleea e>g a saman í eiuum
flokki. getí siarfað bar. Þess
vegna áivktnði flokksstiórnar
Þ'ndu-. AlHúðnflnVkeins. að nú
væri kemiun timi ti! bec-c að
bætt vrði fvrir vívlsnor liðinna
áratueq ftrf að alUr Ivðræðis
sinnaðir iafnaðnrmenn samein
nðust í oinnm flokki. einq og
beir brnutrvðlendur ættnðuct
til. cem fvrir 50 árum stofnuðu
AlbvðufioVkinu í bví skitni. að
bar skvld! vera beimkvnnl fs
leuckra iafnqðarmauna. er að
hyllast frelsi og lýðræði.

Kerniaraskólinn
éramnaloi af 3. síðu.
Broddi, er „Jónsmessudraum
ur álfakýrinnar,“ og er hún
innblásin af hinni undur
skemmtilegu frásögn Ólafs í
Purkey, gem kunn er úr þjóð
sögum .Tóns Árnasonar og heit
ir.þar „Ló ló mín Lappa“.
Mesta mynd Valtýs er „Kos
mos“ sem skreytir anddyri
iskólaps, og sagði Broddi að
hún væri ein stærsta vegj;
skreyting sem gerð hefði ver
ið í íslenzku húsi. Vaki hennar
væri vitundin um æ nánari
tengsl mannsins við kosmiskt
umhverfi sitt, útrásina í geim
inn og sannleik fornra og _ ný
rra þátta í skynheimi og hug
myndalífi nútímamannsins.
Björn Th. Björnss. listfr. flutti
stutt ávarp þar sem hann rakti
í stuttu máli þróun og ferii lista
mannanna tveggja og gerði
nokkra grein fyrir þeim verk
um þeirra er í skólanum erii.
Ákveðið hcfur vcrið að opna
skólann almenningi frá f.iögur
til sex á laugardag (í dag) og
tvö til sex á sunnudag, til
þess að gefa fólki kost á að
skoða listaverkin.
Hatme^ á herttinu
Framhald af 4. síffu.
'terkrq v'na einnig magnast. En
til viöbótar munu skapast vand-
ræði og stórtjón vegna bjór-
drykkju á vinnustöðum. Þar er
verkalýðurinn fyrst og fremst í
hættu.
NÚ IIEFUR verkamannafélagið
Dagsbrún riðið á vaðið og sam
þykkt liarðorð mótmæli gegn
bjórnum. Fleiri verkalýðsfélög
þyrftu að gera slíkt hið sama.
Ilannes á liorninu.
Lesið Alþýðublaðið
Gentmi
SVambald af 2. «(ðu
aneur rannsóknanna geta ráðið
úrslitum um famtíð Gemini áaétl
unarinnar og tilraunir Bandaríkjá
mantia til að senda mann til tungls
ins fyrir 1970.
Samtímis því sem þessar tæknfc
legu athuganir fóru fram í Houst
on voru geimfararnir frá Gemini
— 8 Neil Armstrong og David Scótt
staddir á Hawai þar sem bcir biSðu
þess að verða fluttir mcð flugvél
til Kenncdyhöfða að gefa skýrsh*
um geimferðina. ... i
ALÞÝOUBLAÐIÐ - 19. marz 1966 3