Alþýðublaðið - 16.04.1966, Blaðsíða 8

Á einni af mörgum klettasyllum
utan á bjarginu kemur fangarinn
sér fyrir, reiðubúinn með háfinn.

ohan Hentze kleif bjargið í síðasta sinn —
FÆREYINGAR eiga þa0 sam-
eiginlegt með Vestmannaeying-
um, að þeir sækja fast sjóinn.
Aðra atvinnugrein, eða eigum við
að segja sambland atvinnu og í-
þróttar, hafa þeir einnig sameig-
inlega, og það er fuglatekjan.
Og Færeyingar, ekki síður en
Vestmannaeyingar, eiga sína
„fuglakónga”, en hér verður lítil-
lega sagt ,frá frægasta fuglafang-
ara frænda okkar í Færeyjum,
Johan Hentze frá Skuey. Fugla-
björgin í Skuey eru einhver auð-
ugustu sinnar tegundar í heim-
inum. Með stuttu millibili sitja
milljónir fugla á syllum og í
klettasprungum í hinum snar-
bröttu fjallahlíðum, sem rísa beint
upp úr Atlantshafinu allt upp í
400 metra hæð.
Það er ótrúlegt, að menn skuli
geta verið á ferli á þessum slóð-
um, enda hefur hin hefðbundna
fuglatekja kostað líf margra
Færeyinga. Vinna fuglafangar-
anna er erfið og lífshættuleg. —
hvort sem hann sígur í línu af
bjargbrúninni eða klífur upp.
Ef til vill er það fróbærri for-
ystu Johans Hentzes að þakka,
að enginn hefur hrapað I björg-
um Skueyjar, enda er það regla
hjá honum að tefla aldrei að ó-
þörfu í neina tvísýnu.
En oft hefur þó hurð skollið
nærri hælum. Þegar hann fór í
bjargið í síðasta sinn — til þess
að kveðja það — munaði minnstu,
að það yrði hans síðasta ferð í
öðrum skilningi.
UPP Á LÍF OG DAUÐA.
Það voru nokkrir af reyndustu
fuglaföngurum eyjarinnar, sem
klifu upp frá hafinu. Johan var
í broddi fylkingar og áfram
mjökuðust þeir fet fyrir fet. Þeir
þurftu oft að nota háfinn til þess
að festa línuna í króka, sem kom-
ið hafði verið fyrir í bjarginu.
Johan hefur sig lengra upp eftir
klettaveggnum, en eitt einasta
víxlspor getur haft dauðann í för
með sér. En þeir eru kunnugir
á þessum slóðum, og brátt hafa
þeir komið sér vel fyrir á kletta-
syllu og veiðin hefst af fullum
krafti.
Stormur skall á um daginn, og
báturinn, sem ótti að sækja þá,
gat ekki komið — straumar og
brim hefðu molað hann sundur
upp við lclettavegginn. Það var
aðeins ein leið til undankomu —
og hún lá upp bjargið. Sá, sem
misst hefur fótanna, átti dauðann
einn vísan. Á einum stað varð að
krækja fyrir stóra syllu, sem skag-
aði fram úr klettaveggnum, og
þar var enga fótfestu að fá, að
eins naumast sjáanlegar misfellur
til að læsa fingrunum í. Menn-
irnir héngu þétt upp við kletta-
vegginn, og með því að beita öll-
um kröftum sínum og reynslu
mjökuðust þeir sentimetra eftir
sentimetra nær brúninni — og
lífinu.
SUNGU SÁLMA AÐ
BJÖRGUN LOKINNI.
Fremstur í hópnum var allan tím-
ann Johan Hentze, þótt kominn
væri á sjötugs aldur. Hann varð
að fii|na björgunarleiðina fyrir
þá allá. Gæti hann það ekki var
úti unj þá alla.
En Johan Hentze tókst það og
gat fest taugina, sem hinir hófu
sig síðan upp eftir. Þeir voru nú
komnir svo hátt upp, að þeir
gátu náð í taug, sem var látin síga
Þegar
ofan af fjallinu, og einn af öðrum
voru þeir dregnir upp, þar til
öllum hafði verið bjargað í þetta
sinn.
Þá byrjar einn að syngja og
allir taka undir og syngja hinn
hefðbundna þakkarsálm, sem oít
liefur ómað hér úti í Atlantshaf-
inu — af vörum fuglafangara,
sem snúa heim úr björgunum og
fiskimanna, sem koma heim úr
róðri.
Aðspurður um hvað hann hafi
hugsað, segir Johan: — Það er
til éinskis að hugsa við svona að-
stæður. Það verður að hrinda frá
sér öllum þönkum og vinna.
8 00 LANGVÍUR Á EINUM
DEGI.
Það er á hinum litlu klettasyllum,
sem í'uglafangarinn kemur sér
fyrir, reiðubúinn að beita háfn-
um. Hann lætur hann síga og um
leið og fuglinn kemur inn i seil-
ingsfjarlægð, sveiflar liann honum
eldsnöggt upp á við og veiðir fugl-
inn i pokann. Það krefst krafts
og nákvæmni að góma fuglinn
þannig á flugi, en það kemur
sjaldan fyrir að vönum fangara
mistakist.
Að sitja svona á klettasyllu
milli himins og liafs, þar sem
minnsta vanhugsuð hreyfing hef-
ur dauðann í för með sér, er að
eins á færi útvaldra. Aðeins beztu
menn, með stáltaugar, mikla
líkamskrafta og andlegt jafnvægi,
geta hér nokkru áorkað.
Á aðeins einum degi hefur
Johan Hentze veitt 800 langvíur,
sem er einstætt afrek og enginn
hefur leikið eftir honum. Fyrir
hvern einasta ' fugl þarf að
sveiíla háfnum upp, taka bráð-
ina úr honum og drepa fuglinn
með einu snöggu liandtaki. Fugl-
arnir hrúgast upp umhverfis
veiðimanninn, sem bindur þá
saman og sendir þá upp í taug
eða kastar þeim niður í bótinn
sem bíður.
BUNDNIR FASTIR í
KLETTASYLLUM.
Þegar eggjatekjan er í algleym-
ingi, sem er í byrjun júní. safna
fangararnir á Skuey um það bil
20 000 eggjum. Þeir síga niður
í línu og hafast oft við í björg-
unum í vikutíma í senn. Á næt-
urnar binda þeir sig fasta, svo
að þeir hrapi ekki fram af kletta-
syllunum, ef þeir bylta sér í
svefninum.
í dag telst fuglatekjan til í-
þróttar eða dægrastyttingar, en
áður fyrr var hún atvinnuvegur
og sérlega mikilvægur, þegar
Milljónir fugla sitja á syllum og í sprungum í fjallahlíðunum.
16. apríl 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
i