Alþýðublaðið - 04.06.1966, Page 5

KASTLJOS
KÁLFRAR ALDAR ÚILEGD
HABSBORGARA ER LOKIÐ
OTTO af Hab burg austurríski
erkiliertoginn, sem dvalizt hefur
í útlegð síðan 1918, getur nú snú
ið aftur til Austurríkis ásamt fjöl
skyldu sinni.
Fyrir nokkrum dögum gaf aust
urríska innanríkisráðuneyttið út
nýtt vegabréf handa erkihertogan
um og fjölskyldu hans og er þar
ekki að finna eftirfarandi setn-
Lingu: „Veitir ekki heimild til
ferðalaga til Aurturríkis“ eins og
í fyrra vegabréfi erkihertogans.
Þar með er „Habsborgarmál-
inu“ svokallaða loksins lokið eftir
áralanga togstreitu, harðar um-
ræður í austurríska þinginu og
harðvítugar deilur jafnaðarmanna
og meðlima austurríska þjóðar-
flokksins. Ástæðan er sú, að Þjóð
arflokkurinn er nú einn við stjórn
í Austurríki undir forystu Klaus
' kanzlara, þar sem 20 ára sam-
vinna Þjóðarflokksins og Jafnað
armannaflokksins fór út um þúf
ur eftir kosningarnar í vor.
+ í BÆJARALANDI
Otto af Habsburg hefur á und
anförnum árum búið ásamt konu
sinni, þýzku prín=es'unni Regina
af Sáchsen-Meiningen, er hann
gekk að eiga 1951, og sjö böm
um í fimmtún herbergja skrauthýsi
í Pocking, Bæjaralandi. En fjöl
skyldan mun þó ekki halda þegar
í stað til Austurríkis til þess að
koma ekki nýjum deilum af stað.
Otto af Hab. burg snýr ekki aftur
fyrr en að tveim árum liðnum og
þangað til mun hann og f jölskylda
hans koma í stuttar heimsóknir
til að kanna afstöðu fólksins.
Erkihertoginn hefur verið útlagi
síðan hann var sjö ára að aldri,
en hann er nú 54 ára gamáll. Þeg
ar hann var fjögurra ára krón
prins fylgdi hann hinum aldna keis
ara, Franz Josef, til grafar ásamt j
foreldrum sínum. Þetta var í nóv '
ember 1916 og 28 mánuðum síðar ;
ar urðu hann og aðrir meðlimir
keÞarafjölskyldunnar að fara úi-
landi — og síðan hefur hann ekki
átt þangað afturkvæmt.
Árið 1919 var samþykkt yfirlýs
ing þess efnis, að meðlimir keis
ararfjölskyldunnar mættu því að
e5ns setjast að í Austurríki að',
þeir undirrituðu yfirlý'ingu um |
hollustu við austurríska lýðveld j
ið.
Otto erkíhertogi gerði betta 19
61 og afsalaði sér jafnframt öll
um kröfum um að njóta sérstakra
forrétt.inda í landinu. En fulltrúar
jafnaðarmanna í samstevmistjórn
jafnaðarmanna og Þjóðnrflokksins
v;]du ekki fallast á bes~a yfirlvs
ingu, og bar af úeiðandi hófust
\ hinar áköfu stjórnmáladeilur og
mikil málaferli. Hæstiréttur kvað
að lokum upp úrskurð í málinu í
maí 1963, og samkvæmt honum
Habsborgar goðsögnin lifir enn góðu lífi. Þegar erkihertoginn
heimsótti nýlcga helgistaðinn Lourdes í Frakklandi var liann um
kringdur hrifnum Austurríkismönnum, sem vildu heilsa honum
með handabandi.
var hollustuyfirlýsingin tekin til
greina og endi bundinn á útlegð
ina.
Jafnaðarmenn og kommúnistar
mótmæltu eindregið úrskurði
hæstaréttar og Czettel, þáverandi
innanríki ráðherra, neitaði að gefa
út vegabréf handa erkihertogan
um og fjölskyldu hans. Borgar-
stjórn Vínar, en þar eru jafnaðar
menn í meirihluta, dró jafnvel í
efa hvort menn af Habsborgarætt
væru austurrískir ríkisborgarar.
+ ÁSAKANIR.
Nú héfur Klaus kanzlari hins
vegar bundið enda á „Habsborgar
deiluna" og skipað innanríkisráð
hen-a sínum, Hetzenauer, að gefa
út vegabréf það, sem erkihertog
inn hefur beðið eftir í hartnæi
hálfa öld .
Þetta er ekki sagt lýsa neinni
sérstakri konungshollustu af hálfu
Þjóðarf’okksins eða sérstakri vel
vild í garð Ottos af Habsburg held
ur ósk um það, að réttarúrskurði
verði framfylgt án þe^s að póli
tísk sjónarmið eða hentistefna
verði, látin ráða, eins og Klaus
kanzlari komst að orði.
Jafnaðarmenn hafa óttazt, að
Otto af Habsburg muni reyna að
hefja stjói-nmálaafskipti í Austur
ríki og jafnvel ptofna nýjan stiórn
málaflnkk En á bað er bent, að ef
erkihertoeinn 'hafi slíkt í hyggiu'
muni hann aðellega draga fý’gi
frá Þióðaifiokknum en ekki jafn
aðarmönnum.
En Otto af Hab’burg endurtók
fyrir nökkrum dögum þá yfirlvs
ingu sfna, sem hann hefur gefjð
oft áður, að hann muni að vísu
halda áfram stjórnmálaafskiptum
og ritgtörfúm, en bins vegar hafi
hann enean pólitískan metnað.
Eigi að siður má búast viS nýrri
óleu i Austurríki. Þeir eru all
margir sem óttast, að heimkoma
erkihertogans c’P,lli sambúð Aust
nrríkis víð knmmúnistaríkin í
austi’k Tékkóslóvakíu og Ungverja
iland.
Jafnaðarmenn í Austurríki telja
að Otto af Habsburg ..hafi engu
glevmt oe ekkert, 1ært.“ Þeir benda
á það. að banp hsfi í bréfi til Trum
pTis forcot'a 10.1" skorað á stiómir
vestúrveidanna að viðurkenna eltk’
hráðábireðssfiórniria i Vín, bar eð
hún vaerí ..komúnistísk". St.iórn
in, <-em var ímdir forsæti jafnnð
armonrsius Ka’-I Reuners. var bó
viðurkennd o« htareaði hetfa að
öllnm ltkindum Austurriki fró hvf
t.« verðo skiut í tvo hluta' til fram
uúðar nini- n« n”ni vai’ð á teningn
nm i T’óokalandi.
Jafnaðarmeun hafa heldur ekki
F.rkihertogahjónin og yngsta barn þeirra.
gleymt því, að Otto lét svo um-
mælt í ■ fjjrirlestrum sem Diann
hélt í Þýzkalandi fyrir nokkrum
árum, að Austurríki þyrfti að
hafa „dómskanzlara“ fyrir þjóð-
höfðingja og gaf hann í skyn að
hann væri sjálfkjörinn til að gegna
þessu embætti. Þai- við bætist
að þegar manntal var tekið í Bæj
aralandi fyrir nokkrum árum lét
hann skrá son sinn „erkihertoga"
og dætur sínar „hertogafrúr" enda
þótt þessir titlar séu opinþerlega
úr sögunni fyrir löngu.
+ KRAFA HERTOGANS.
Á stríðsárunum bjó crk'herlog
inn í Bandaríkiunum. Nokkru eftir
að styrjö’dinni lauk skaut honum
og bræðrum hans upp í Tyról, en
beir voru. fljótlega fluttir burtu
þaðan svo að ekki sköpuðust ný
vandamál í Austurríki.
Á síðari árum hefur erkihertog
inn séð fiö’skyldu sinni farborða
með ritstörfum. Hann hefur sam
’ð fjölda bóka um stjórnmál og í
svipinn vinnur hann að samningu
ritverks um ættarföður sinn, Karl
V. Þá hefur hann í fjölda fvrir-
lestra í Þvzkalandi, Bandaríkíun
um Frakklandi og á löngum fe’-ða
lögum í Suður-Ameríku og Afríku
mótað póiit.ískar kenningar, sem
í aðalatriðum fialla um samein
pvrónn. Hann er félaei al
hióðasamtökum rithöfunda. PF.N-
kiubbnum. og er bar fulltrúi ..land
flótta austurrískra rithöfunda".
Fkki er lióst hvaða kröfur Otto
af Habshurg getur eða mun liera
fram á hendur austurríska víkinu.
QoVifnitz fi ávm ál aráðherra lvsti bví
vfir fyrir skömmu. að hinar mörsu
oícrnir Hahsborgarættarinnar og
krúnuskattar hennar haf’ fnlUð
til austurríska ríki'ins. En mmar
eignirnar hafa runnið í sjóð, sem
allir meðlimir Habsborgarfjölskyld
unnar njóta góðs af.
Litið er svo á, að skila .megi ,a£tl
ur vissum, persónulegum eignum,
þar á meðal tveimur höllum í Áust
urríki_ án þess að það þurfi að ~
valda deilum, en ekkert hefur ver
ið um það sagt af opinber.ri hálfu
hvort austui-ríska ríkið og crki-
.hertogjnn hafi komizt að samkouúi
lagi í þessum vandamálum eðh
hvort hann hefur afsalað sér kröí
um sínum á hendur austurriska
ríkinu, en þessar kröfur bar hán'n
fram fyrir nokkrum árum, og ef ,a$
þeim verður gengið verður hann
einhver auðugasti aðalsmaður ‘cig
einn mesti landeigandi í EvrqpiJ.
Nýja stjórnin í Austurríki hef
ur b’is vegar viliað slá T.yki yfir
fortíðina og binda endi á „Habs
borcarmálið" í eitt skipti fvrir otl.
Fljótlega kemur í ljós, hvort CEk.1
hertoginn er sama sinnisj. ...
S’/
Látið okkur stilla og
herða upp nýju
1 • <*• -1. '
bifreioma.
BÍLASKOÐUN
Skúlagötu 34. Sími 13-100-*-'1
--------------i---tá.
Látið okkur ryðverja
og hljóðeinangra n
bifrciðina með
tectyl; s
RYÐVÖRN
Skúlagötu 34. Sími 13-100
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 4. júní 1956 g