Alþýðublaðið - 29.06.1966, Blaðsíða 5

WWWMWWVWWWWmWWWWWWWtWWItW^MHWIWWWWWHMWWMWWWWWWMWMWMtWMWWWmWWWWWWWWMWIWiWMMV
Hvar er Castró?
KASTLJOS
Einræðisherrann á Kúbu hefur ekkert látið til
sín heyra í tvo mánuði. Hefur honum verið bolað
frá völdum eða er hann orðinn leikbrúða eða
píslarvottur? Eða er hann geðveikur?
HVAR er Castro? Hefur eitt
hvað komið fyrir hann? Hann
hefur ekkert látið til sín heyra
í tvo mánuði. Er hann veikur
eða hefur hann glatað völdun
um?
Undanfarna tvo mánuði hef
ur ekkert lát verið á lausa
fregnum um kúbanska en-
ræðislierrann. Fregnirnar
fengu nokkurs konar opinber
^a^slifcigu í lok síðustu
viku þegar talsmaður banda-
ríska utanríkisráðunéytisins
sagði, að „gera yrði ráð fyr
ir að Castro, sem ekkert hefði
látið til <ín heyra síðan 1. maí
hefði ekki lengur öll völd á
Kúbu í sínum höndum." Fregn
irnar fengu áhrifftmikinn blæ
þegar samtök kúbanskra út
laea í Miami tilkvnntu 20. iúní
að borizt hefðu freenir um það
tfrá Kúbu, að Castro ^æfðl
farið af landi brott fyrir siö
dögnm að leita sér lækninga
H TVToskvu eða Prag.“ Enn
fremur saeði. að staðgengill
Castros hefði tekið við störf
um hans og að. ..undanfarnar
þriár vikur hefði verið reynt
að iækna hann af eeðsiúkdómi
í Havana með raflosti."
venjulegum kringumstæðum
hefðu gefið Castro tilefni til að
beita hinni kunnu ræðusnilld
sinni.
Þegar gerð var útför kúb-
ansks hermanns, sem skotinn
var til bana er hann sótti inn
svo að það var ef til vill ekki
óeðlilegt. En þegar Kúbustjórn
skipaði hernum að vera við
heldur bróðir hans. Raul. Cas
tro. Hann er landvarnaráðherra
á svæði bandarísku herstöðvar
innar við Guantanamo fyrir
tvehnur mánuðum, var bað ekki
Ca'trO', sem hélt líkræðuna,
— RAUL CASTRO —
Hann hefur rakaff af sér
skeggiff, ef til vill til aff sýnast
ólíkur bróður sínum.
Síðastnefndu lausafregninni
verður að taka með nokkurri
varúð, og hvað sem öðru líð
ur tók Castro á móti fulltrúa
Sameinuðu þjóðanna svo seint
sem 13. júní, oð þv{ er banda
ríska utanríkisráðuneytið seg
ir skömmu síðar. En af nóg
um staðreyndum er að taka
til að sýna að eitthvað amar
að Castro — eða Kúbu. Það
er ekki hvað sízt athyglisvert
að Castro sem kunnur er fyrir
dðiæti sitt á ræðnlist og talar
oft tímunum saman. hefur ekki
tekið til málst í tvo mánuði,
en á þessum tíma hafa gerzt
margir atburðir, sem undir
— DORTICOS — Er —
hann aff bola Castro frá völdum
öllu búinn vegna „ögrana Banda
ríkjamanna við Guantanamo
þagði Castro, þótt ælla mætti
að hér hefði honum gefizt nauð
synlegt tilefni til að halda
ræðu. Það var ónafngreindur
þulur sem las tilkynninguna
um neyðarástand í útvarpinu.
Og það sem meira er: Nokkr
um dögum síðar hélt for~eti
Kúbu, Osvaldo Dorticos, eina
af stórræðum þeim um utanrík
ismál, sem Castro hefur haft
,,einkaleyfið“ á til þessa og
Castro sat bögull við hlið hans
á ræðupallinum.
•Jr TILVALINN
PÍSLARVOTTUR
Skömmu síðar æddi fellibyl
urinn „Alma“ yfir Kúbu og
olli feikilegu tjóni. Tilkvnnt
var að Castro færi í eftirlits
ferð til þeirra staða á Vestur
Kúbu, sem harðast urðu út.i i
fárviðrinu. en ekkert hevrðist
meira á þessa ferð minnzt og
engar myndir birtust. Enn var
það Dortieos, rem lvsti yfir
neyðarráðstöfunum til að bæta
tjónið. sem fellibvlurinn olli.
Síðustu myndirnar, sem
teknar voru af Cast.ro. en bær
eru um eins og hálfs mánaðar
gamiar, svna eerbreyttan mann
biáðnn af miklu þunelvndi og
ef til vill líkamlegum sjúk
dómi. Menn sem hittu hánn
að máli fyrir tvéimur til þrem
ur mánuðum, segja að hann
hafi ekkert taumhald á sér, og
margir segja að hann hafi ekki
verið í jafnvægi síðan vopna
bróðir hans frá dögum ■ upp-
reisnarinnar, atvinnubyltingar
maðurinn Guevara, hvarf með
dularfullum hætti fyrir rúmu
ári.
Þar við bætast mjög ein-
kennileg ummæli, sem einn af
ráðherrum Castros lét falla fyr
ir nokkrum vikum. Hann sagði
að „Castro gæti orðið tilval
inn pflarvottur“. Fyrir
skömmu sagði annar kunnur
kommúnisti í Havana við brezk
an fréttaritara: „Við verðum
að horfast í augu við það, að
við verðum að lifa með Cast.ro,
bví að kúbanska þjóðin getur
ekkt lifað án hans“. Ein snurn
ingin er sú. hvort þeir verði
ekki að gera sér grein fvrir
því, að á næstnnni kunni það
að verða nauðsynlegt.
SAMSÆRI?
Kúba stendur á barmi aiald
þrots. Ástæðan er ekki hvað
sízt sú að Castro hefur viliað
skiota sér af öllu en misst á
hugann á öllum vandamálum
jafnharðan, og geta sálfræðing
ar ef til vill skýrt orsökina,
en afleiðingin hefur orðið sú,
að állt hefur runnið út í sand
inn enda varla við öðru að bú
art í einræðisríki, þegar skip
an>r vanta að ofan.
Vitað er, að á undanförnum
árum hefur það æ oftar kom
ið fyrir, að Castro hefur horf
ið inn í frumskóginn til þess
að rifja upp hina glöðu daga
þegar hann barði't sem skæru
Þði, og hefur þetta bitnað á
hinni da.glegu stjórn. Og grun
ur leikur á að pólitísk völd
hans liafi minnkað á heilsufari
hans hrakað á undanförnum
mánuðum.
Síðastliðið ár hefur ekkert
lát vera á fregnum um bylt-
ingaráform og andspyrnu frá
Kúbu. Fjöldinn allur af hátt
settustu mönnum hersins hafa
verið handteknir eða settir und
ir eftirlit á afskekktum stöð
iim. Og hér býr ef til vill á
bak við tilraun af hálfu nokk
urra valdamikilla manna til
að bjarga Kúbu frá Castro og
ef til vili Castro frá sjálfum
sér.
Ekki er órennilegt, að höfuð
paurar þessara tilrauna séu
Dorticos forseti, sem æ oftar
kemur fram í sviðsljósið og
bróðir Castros, Raul, sem sagt
er að sé eini Kúbumaðurinn,
sem Rússar beri nokkurt traust
til. Séu slíkar tilraunir í bí
gerð er ekki ó.líklegt, að neyð
arástandið, sem lý-t var yfir
fyrir einum og hálfum mánuði
hafi ekki átt rót sína að rekja
til utanríkísmála heldur innan
landsumi-óts.
+ EINANGRUN.
Castro hefur með stefnu sinni
og vegna hins óútreiknanlega
persónuleika sínum algerlega
einangrað Kúbu frá umheimin
um og er ekki ó~ennilegt að
eins fari fyrir honum og öðrum
einræðisherrum eins og N-
krumah í Ghana og Sukarno
i Indónesíu, sem byggðu völd
sín á frábærri ræðusnilld og
dularfullum kyngikrafti. Fyrst
sleit Castro öll tengsl við
Bandaríkin eftir deiluna um
eldflaugastöðvarnar og olli það
algeru öngþveiti í efnahags-
málum Kúbu. Siðan tryggði
Castro sér stuðning bæði Kín
verja og Rússa og taldi sig geta
aukið aðstoð þe’rra með því
að ala á ágreiningi Jþessara
tveggja stórvelda kommúnista
en þær tilraunir fóru út um
þúfur.
í byrjun þessa árs vakti
hann heimsathygli þegar hann
gerði harðá hríð að Kínverj
um og sagði aö þeir hefðu „svik
ið byltingarvini sina“ og selt
lirísgrjónabirgðir sínar „kapital
istum í Japan í stað Kúbu
manna.“ Hann gerði enn harð
ari hríð að Kínverjum í fjög
urra og hálfrar klukkustund
ar ræðu um miðjan marz og
•beindi meðal annars þessu
skeyti að Mao Tse-tung: „Gott
er að þiggja ráð gamalla
manna og fá að taka þátt í
reynslu þéirrá, en slæmt er
þegar þeir reyna að þröngva
heimsku sinni upp á okkur.
Elliær öldungur reynir að
þröngva upp á okkur úrelt .
um hugmyndum. . .
Þetta virtist gefa til kynna
að Castro hefði ákveðið að
snúa sér algerlega að Rússum.
En aðeins einum og liálfum
mánuði síðar, í síðustu opin
beru ræðu sinni 1. maí, réð
ist Castro af engu minni heift
á Rússa, og ■•akaði þá um eig
ineirni og láta sig hag hinna :
vanbróuðu sósíalistaríkia engu
skÍDta. Hann hélt áfram: —
Þeir kommúnistar, sem ekki
hafa ríka samúff með albióða
hvggju öreieanna, geta ekki
kallazt marxistar og lenínist-
ar. Enn fremur fór hann liörð
um orðum um „staðnaðan og
st.einrunninn hugsanahátt
vissra marxískra fræðimanna
utan Kúbu."
Þessu átt Rússar erfitt með
að kyngja, enda eru rúmlega
3,000 sovézkir tæknifræðingar
á Kúbu og efnahagsaðstoð
þeirra við Kúbu nemur um það
bil 42 milljónum íslenzkra kr.
daglega. Án þessarar aðstoðar
hefði Kúba orðið gjaldþrota
í’famllaU á 10 «frTu

WWWWWWWWWWWWWMWMWWWWWWWWWVfl (WWWWMWWWWWWMWWWWWMWWMMWWWWV áWWWWMWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWV
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 29. júní 1966 §