Bókasafnið - 01.06.1983, Blaðsíða 10

SKIPST Á SKOÐUNUM
Elfa-Björk Gunnarsdóttir,
borgarbókavörður
svarar
I 2. tölublaði ,,Bókasafnsins“ 1982
gerir Jóhannes Helgi rithöfundur að
umtalsefni kaup bókasafna á bók hans
Húsi málarans, endurminningum Jóns
Engilberts. en hún var endurútgefin árið
1982. Rithöfundurinn er ekki ánægður
með innkaup bókasafnanna á bókinni.
Af þessu tilefni vil ég geta þess, að 19
eintök voru ti! af umræddri bók í Borg-
arbókasafni, en þau voru keypt 1973 og
1981. Þar af leiðandi var ekki þörf fyrir
fleiri eintök og var bókin því ekki keypt í
endurútgáfu 1982.
Jóhannes Helgi nefnir einnig heim-
sendingu á bókum frá bókasöfnum.
Hann segir: „Maður. sem getur fengið
bækur heintsendar að vild sér að kostn-
aðarlausu. Iiann kaupir ekki bækur svo
nokkru nemi, hann fer heldur í tvær
sólarlandaferðir á ári.“ Hér kemur ekki
fram að verið sé að tala um eitt einstakt
safn, en mig langar að gera grein fyrir,
hvernig þessum málum er hagað í
Borgarbókasafni. Innan safnsins er
starfandi deild. sem kölluð er „Bókin
heim“ og hófst starfsemi hennar vorið
1974. Starfsmenn deildarinnar senda
bækur heim til sjúkra, fatlaðra og aldr-
aðra, sem ekki komast í safnið. Heil-
brigðum lánþegum. sem ekkert er að
vanbúnaði að komast allra sinna ferða
innan lands sem utan, eru ekki sendar
heim bækur.
Rithöfundurinn spyr um viðhorf
bókavarða, og þá einkurn bókavarða
Borgarbókasafns, til rithöfunda og
bókaútgefenda. Rithöfundar, þýðendur,
bókaverðir. kennarar og fleiri vinna að
því hver á sínu sviði að skapa bók-
menntir, bæði skáldverk og fræðirit, og
dreifa þeim. Þeir eiga því sameiginlegt
markmið: að örva lesturgóðra bóka. Að
ntínu viti á þetta fólk að vinna saman að
því að styrkja stöðu bókarinnar, ekki síst
nú, þegar bóklestur á í harðri samkeppni
við mikið framboð af mismunandi
vönduðu efni annarra miðla, því öll
erum við sammála um, að lestur góðra
bókmennta er eitt af því, sem þroskar
manninn og gerir hann hæfari til að lifa
lífinu sérog öðrum til farsældar.
Kristín H.
Pétursdóttir,
bókafulltrúi
ríkisins
Það er dapurlegt að íslenskur rithöf-
undur skuli taka þannig til orða, að það
sé alveg á mörkunum að hann vilji sjá af
klukkutíma í umfjöllun um viðhorf rit-
höfunda til almenningsbókasafna og
bókavarða, en það kemur jafnframt
fram í máli hans, að hann skipti ekki við
almenningsbókasöfn, og er þar e.t.v.
skýringarinnar að leita.
Rétt er að koma hér með leiðréttingu
við atriði í grein Jóhannesar Helga þar
sem hann segir að sú furðuskepna sem
heiti ríkisvald reki m.a. almennings-
bókasöfnin. Samkvæmt opinberri
ákvörðun um verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga, er rekstur almennings-
bókasafna nú í höndum sveitarfélagá.
Ríkið greiðir hins vegar kostnað af
skrifstofu bókafulltrúa ríkisins og þeim
verkefnum sem þar eru unnin í þágu
almenningsbókasafna og skólasafna.
Ríkið greiðir ennfremur rithöfundum
fyrir afnot bóka þeirra í almennings-
bókasöfnum.
Á landinu eru nú um 240 almenn-
ingsbókasöfn. Bókakostur þeirra er allt
frá 300.000 niður í 150 bindi. Mjög mis-
jafnlega er að söfnunum búið, en þar
sem þjónusta þeirra er fjölbreytt og lif-
andi, leyfi ég mér að fullyrða, að hún
harfi örvandi áhrif á sölu og útgáfu ís-
lenskra bóka á sama hátt og gerist með
frændþjóðum okkar.
Of lítil samvinna hefur verið með
bókavörðum, rithöfundum og bókaút-
gefendum, en þetta eru allt stéttir, sem
vilja hlut íslenskrar bókaútgáfu sem
mestan og bestan. Það er mitt álit, að
hagsmunir þessara hópa séu samtvinn-
aðir: sé bókavörðum og bókasöfnum
gert hærra undir höfði, þá hafi rithöf-
undar öruggari starfsgrundvöll og um
leið standi útgáfa fastari fótum. Því er
það mikil nauðsyn að þessir aðilar
treysti samstarf sitt og leitist við að skilja
þarfir og óskir hvers annars.
hiauptui
BÓKASAFNIO
Sigurður
r
Jón Olafsson,
bókavörður,
aðalsafni
Borgarbókasafns
I yfirlýsingu Menningar- og vísinda-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna (Un-
esco) um almenningsbókasöfn segir
m.a.:
„Hlutverk almenningsbókasafna er
að veita leitandi mannshug fullnægju
með því að láta í té bækur til ánægju og
skemmtunar, með því að vera hjálpar-
tæki þess, sem vill læra, og með því að
láta í té nýjustu fræðslu og upplýsingar á
sviði tækni, vísinda og samfélagsfræði.
Almenningsbókasafn ætti að styðjast
við skýr ákvæði laga, sem gerðu ráð fyrir
og tryggðu þjónustu bókasafna, sem
næðu til allrar þjóðarinnar .. . Kostnaö
œtti að greiða algerlega af almannafé og
allir ætlu að eiga þess kost að notfœra sér
þjónustu bókasafna sér að kostnaðar-
lausu.“(Leturbr. mín).
Yfirlýsing Unesco erótvíræð og glögg
og ég hygg, að það sé engin skreytni þó
ég fullyrði, að allflestir bókaverðir taki
eindregið undir þessa yfirlýsingu. Allar
aðgerðir sem miða að því að draga úr
þjónustu almenningsbókasafna, draga á
langinn eðlilega uppbyggingu þeirra í
10