Aldamót - 01.01.1897, Blaðsíða 21
21
hugsanalíf almennings að öðru leyti sé verulega
komið út úr þokunni.
V.
Eg ætla nú að nefna það afl, sem fremr ölluin
öðium andlegum öflum er líklegt til þess, að eyða
þessu ástandi hins islenzka þjóðlífs, sem eg heti
leyft mér að líkja við þokuna i náttúrunni, eða
hrifa almenning út úr þeirri óákveðnu tilveru. Það
er kristindómrinn. Eg hefi hér að framan bent til
þessa afls og lauslega sýnt fram á, til hvers það
hafi leitt fyrir heiminn yfir höfuð, að hann fékk
þetta afl til sín og veitti því viðtöku. En eg ætla
nákvæmar að tala um kristindóminn í sambandi við
vort eigið íslenzka þjóðlíf. Eg er alveg vis3 r.m
það, að saga þjóðar vorrar væri komin miklu lengra
áfram, ef kristindómrinn hefði náð að verða það
afl í þjóðlífinu, lífi menntamannanna og lífi alþýð-
unnar, sem honum áreiðanlega er ætlað að verða.
Alveg viss um það, að ef kristindómrinn hefði feng-
ið að njóta sín rneðai fólks vors á þessari frelsis-
öld, þá væri yfir höfuð komin fram í sögu vorri
greinileg ljósaskifti, fullkomin flokkaskifting, aug-
sýnilegr aðskilnaðr í hugsunum manna unr öll vel-
ferðarmál almennings. — Kristindómrinn er auðvit-
að á undan öllu öðru einstaklingsmál. Hann snýr
sér fyrst af öllu að manninum sem einstaklingi,
kveykir Ijós, guðlegt frelsisljós, upp yflr honum út
af fyrir sig, býðr houum það að gjöf til æfinlegrar
eignar. Og ef hann þiggr það og varðveitir það
hjá sér eins og sína dýrmætustu eign, þá er því
lífi borgið eilíflega. Og svo er guði fyrir að þakka,
að í þessum skilningi hefir kristindómrinn frá því