Dagur - 13.12.1997, Side 8

24 - LAUGARDAGUR 13. DESEMBER 1997
LÍFIÐ t LANDINU
Tkypr
Rætt við Þorstein
Gíslason aflaskip-
stjóra, bamakennara,
fiskimálastjóra, al-
þingismann og tiltölu-
lega nýútskrifaðan
handavinnukennara.
Þráttfyrirerfiða bar-
áttu við hjartasjúk-
dóm segirhann
einmitt síðustufimm
árin þau ánægjuleg-
ustu í lífi sínu.
Þorsteinn Gíslason, aflaskip-
stjóri, barnakennari, fyrrum
fiskimálastjóri og alþingismaður,
beið 18 mánuði eftir að fá
hjartaaðgerð. Hann er eins og
nýr maður eftir hjartaaðgerð og
endurhæfingu. Jón Birgir Pét-
ursson ræddi við Þorstein um ný
viðhorf og gamla tíma, fjöl-
breytta starfsævi til sjós og
lands. Þrír bræður sunnan úr
Garði, Þorsteinn, Eggert og Arni
Gíslasynir, sem lést í flugslysi í
Mexíkó í vor, áttu allir eftir að
verða metaflamenn.
Þorsteinn Gíslason er á sjö-
tugasta aldursári, teinréttur,
grannur og með örfá grá hár í
vöngum. Aflaklóin mikla er vel
fram gengin, einkum eftir
hjartaaðgerð á Landspítala og
endurhæfingu á Reykjalundi.
Hann segist hafa bæði séð og
fundið sjálfur kraftaverk gerast á
báðum þessum stofnunum.
Erfíð bið í 18 mánuði
- Þtí þurfiir að btða lengi eftir
hjartaaðgerð, Þorsteinn. Hvemig
tilfinning var það uð btða svo
lengi?
„Það kom í ljós við áreynslu-
próf í Hjartavernd, sem ég
óskaði eftir, að það vantaði veru-
lega á blóðflæðið. Hjartalínurit-
ið sýndi hins vegar ekkert at-
hugavert. I kjölfarið var ég
þræddur sem kallað er, ástand
hjartans og kransæðanna var
kannað. Þá kom í ljós að þrjár
aðalkransæðar voru 90% stíflað-
ar og önnur 90% stífluð. Ég var
blásinn tvisvar og æðarnar víkk-
aðar og fóðraðar með ryðfríum
stálfóðringum. En þær aðgerðir
gögnuðust ekki og endaði með
uppskurði og ígræðslu nýrra
æða. En þú spyrð um biðina.
Hún var verst, tók 18 mánuði og
reyndi mjög á þolrifin," segir
Þorsteinn Gíslason.
Biðlistar f heilbrigðiskerfinu
eru Iangir eins og kunnugt er.
Þorsteinn segir að slíkir listar
ættu fortakslaust að hverfa, það
l-J i., . j i .tji . r
’ðuU ö li’ífj tnol tffiiiiíb n/./inafj
sé dýrt fyrir þjóðina að láta fólk
bíða aðgerðalaust um langan
tíma í stað þess að flýta aðgerð-
um og endurhæfingu svo sem
mest má vera.
„Ég hef sagt sem svo að þau
tæki sem þarf til að koma upp til
dæmis nútfma hjartaþræðingu
eins og núna er að koma á
Landspítalanum, kostar ekkert
meira en tækin sem eru í brú
meðaltogara. Sjálfsagt eru það
tugir milljóna eða á annað
hundraðið. En ég er sannfærður
um að peningarnir mundu spar-
ast á einu ári. Hér á landi starfa
hjartalæknar, skurðlæknar,
hjúkrunarlið og sjúkraþjálfarar
sem eru afar hæft fólk og örugg-
Iega á heimsmælikvarða. Ég tel
að það sé fyllsta ástæða til að
bjóða öðrum þjóðum upp á þá
þjónustu sem hér er í boði,“
sagði Þorsteinn.
Þverhausi kennt að hlýða
Þorsteinn segir að endurhæfing-
in skipti sköpum. Hann segir að
Reykjalundur, stofnun sem
byggð var af einkaframtakinu á
sínum tíma, með eldmóði ofur-
huganna, geri útslagið fyrir
hjartasjúklinga og aðra sem
þurfa á endurhæfingu að halda
eftir veikindi.
„Ég var svo heppinn að fá úr-
vals sjúkraþjálfara, Örnu Karls-
dóttur frá Húsavík, sem er ung
stúlka en afar ákveðin. Henni
reyndist það létt verk að láta
gamlan þverhaus og frekjuhund
eins og mig hlýða sér. Hún
kenndi mér mannasiðina. Til
dæmis komst hún á snoðir um
að ég hafði eitthvað breytt lyfja-
inntökunni og var farinn að færa
mig til í æfingahópunum. Þá Ieit
hún á mig með vandlætingarsvip
og spurði: Því skarstu þig ekki
upp sjálfur, Þorsteinn! Þarna
vorum við saman 4 til 5 vikur fé-
lagar sem höfum verið á Land-
spítalanum. Samstaðan var góð,
það er ekki lítið atriði að menn
nái vel saman og það er ekki
minnsta hjálpin í því að menn
geti borið saman bækur sínar,
kvartað eða hampað góðum ár-
angri. Eftir allt þetta ferli er ég
rétt eins og nýendurborinn mað-
ur, og það vorum við allir félag-
arnir, þökk sé afbragðs fagfólki á
öllum sviðum á Reykjalundi."
Ráðlagt að verða landkrabbi
Þorsteinn Gíslason er Garðverji,
fæddur í Garðinum á 10 ára af-
mæli fullveldis landsins. Ungur
fékk Þorsteinn útvortis berkla
sem skemmdu liðamót á öðrum
fæti. Læknar ráðlögðu honum
að halda sig við störf £ landi.
Hann fór í Kennaraskólann og
lauk þaðan prófi 1952. Sama ár
innritaðist hann í Stýrimanna-
skólann og Iauk prófi árið eftir.
Þorsteinn segist hafa verið til
sjós meira og minna £38 ár, oft
með kennslunni. Þrettán ára var
hann fyrst lögskráður háseti hjá
föður sinum á Geir goða. Barna-
kennslu f Garðinum stundaði
'v • ■ •\i\A ,V'\i ibtöb iitwA
Þorsteinn £ 7 ár, þar af sem
skólastjóri f sex ár. Þaðan hélt
hann til starfa við Stýrimanna-
skólann f Reykjavfk og kenndi
þar í 24 ár.
„Mér fannst þetta bæði
skemmtilegt og þægilegt að
skipta svona milli starfa, skip-
stjóri á sumrin og skólastjóri á
veturna. Ég leit á skólastjómina
sem aðalstarf, sjómennskuna
sem aukastarf þar sem ég slapp-
aði af eftir veturinn. Ég var fljót-
ari að skipta yfir frá kennslunni
yfir á sjóinn en öfugt. Nokkrar
vertíðir var ég reyndar til sjós að
vetrarlagi, meðal annars í
þorskanótarævintýrinu, og tók
frí frá kennslunni."
Þróttmiklir nemendur
- Þú hefur þá væntanlega verið
lærifaðir tnargra þeirra sem nú
eru í fararbroddi í íslenskum
sjávarútvegi?
„Að skólanum kom kjarninn
úr stéttinni, og það er rétt,
margir þeirra sem ég kenndi eru
í hópi þróttmestu útgerðar-
manna landsins í dag. Samheija-
strákarnir, nafnar mínir, voru
báðir nemendur mínir, og reynd-
ar báðir skipverjar hjá mér. Ég
er eiginlega gamalt lukkutröll
hjá þeim í Samheija. Þorsteinn
Vilhelmsson vill að ég komi og
sleppi og spýti á eftir þeim, þeg-
ar þeir taka við nýju skipi. Þetta
kemur Iíklega til af því að þegar
þeir tóku við fyrsta skipinu sínu,
Guðsteini, í Hafharfirði um
árið, þá var ég einn á bryggjunni
og framkvæmdi þessa athöfn.
Fáir höfðu trú á kaupunum á
þessu illa farna skipi, sem
reyndist vel byggt skip, öflugt og
gott og hlaut nafnið Akureyrin."
Mörg og góð áx með Alla ríka
- Var ekki erfitt að tjónka við
strákana um borð, erfiðara en
skólakrakka og verðandi stýri-
menn?
„Nei, alls ekki. Það komu
margir nemendur og kennarar
úr Stýrimannaskólanum með
mér til sjós á sumrin. Ég var
alltaf með frábæran mannskap
sem ég valdi sjálfur. Ég byrjaði á
Eskifirði í útgerð með Alla ríka,
og saman vorum við Alli og
Kristinn bróðir hans í 15 ár.
Samvinnan við þá var með ein-
dæmum góð,“ segir Þorsteinn.
Hann segir að það að vera með
samvalinn mannskap hafi alla
tíð verið sitt stóra lán. Hann
minnist ekki misheppnaðs út-
halds í sínum ferli.
- En nú hafa sjómenn fengið
það orð á sig að vera slarkarar?
„Já, en ég kannast ekki við
það. En stundum, voru með mér
drykkjumenn og jafnvel óvirkir
alkólhólistar, þótt ég hafi alltaf
verið bindindismaður á vín og
tóbak, sem hefur örugglega
hjálpað mér. Þeir reyndust mér
vel margir hverjir, voru oft harð-
duglegir sjómenn. Mér er
minnisstætt atvik að austan. Við
vorum á útleið eftir landlegu,
w>tsitbtyftí .4í>tí i/. tnUv. w ,t\t>tnj