Dagur - 24.11.1998, Blaðsíða 6

6 - ÞRIÐJUDAGUR 24. NÓVEMBER 1998
ÞJÓÐMÁL
Utgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Símar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjaid m. vsk.:
Lausasöiuverð:
Grænt númer:
Simbréf aug/ýsingadei/dar:
Símar auglýsingadeildar:
Netfang auglýsingadeildar:
Símbréf ritsljórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
STEFÁN JÓN HAFSTEIN
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.800 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
460 6161
(REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYRIJ460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
omar@dagur.is
460 6171CAKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Forystaii sterk
í fyrsta lagi
Forysta Framsóknarflokksins stendur sterk að vígi eftir flokks-
þingið um helgina. Flún fékk afgerandi stuðning í kosningunni
um varaformann flokksins. Sú málefnalína sem formaðurinn,
Halldór Asgrímsson, lagði í ræðu sinni á fyrsta degi flokksþings-
ins endurspeglast í samþykktum þingsins um þjóðmálin. Niður-
staða helgarinnar virðist sú að framsóknarmenn séu ánægðir
með störf flokksins í ríkisstjórn og vilji meira af svo góðu á næsta
kjörtímabili.
í öðru lagi
Flokksþingið einkenndist öðru fremur af slag um embætti vara-
formanns, en það Iosnaði þegar umhverfisráðherra ákvað að
hætta í stjórnmálum. Lengi vel þótti tvísýnt um úrslit þeirrar
kosningar, en svo fór að lokum að hefðbundin hollusta hafði
betur. Formaður Framsóknarflokksins tók að vísu ekki opinber-
lega afstöðu til frambjóðendanna tveggja, en öllum mátti vera
ljóst að Finnur Ingólfsson var hans maður - þótt ekki væri nema
vegna náinnar samvinnu þeirra í núverandi ríkisstjórn. Margir
hefðu litið á fall Finns sem áfall fyrir forystu flokksins og þá
stefnu sem hún hefur fylgt í umdeildum landsmálum. Þess
vegna hlaut Finnur afgerandi kosningu; fékk hátt í tvo þriðju
hluta greiddra atkvæða.
í þriðja lagi
Samfylkingarmenn virðast Iíta svo á að formaður Framsóknar-
flokksins hafi sent þeim ákveðin skilaboð í yfirlitsræðu sinni á
flokksþinginu. Annars vegar með því að setja á dagskrá umræðu
um hugsanlegar leiðir sem gætu gert aðild að Evrópusamband-
inu mögulega. Hins vegar með ítrekun sinni á því markmiði
flokksins að leita eftir fylgi til stjórnarforystu eftir kosningar.
Enginn þarf að efast um að Halldór Ásgrímsson heldur öllum
dyrum opnum. En núverandi stjórnarasamstarf nýtur mikils
fylgis meðal kjósenda stjórnarflokkanna. Það þarf því margt að
breytast í næstu þingkosningum ef þær eiga að Ieiða til stjórnar-
samstarfs án Sjálfstæðisflokksins. Elías Snæland Jónsson
LeiðtogafLokkur
Frjálslyndi flokkurinn verður
formlega stofnaður um næstu
helgi og mun það tvímælalaust
teljast til merkari tímamóta í
stjórnmálum á þeirri öld sem
nú er að líða. Fjöldahreyfing-
in, sem að baki flokksstofnun-
inni stendur er slíkt afl ein og
sér að annað eins hefur varla
sést síðustu áratugi. Um allt
land hafa menn risið upp og
fylkt sér um flokkinn, stefnu
hans og markmið. En þótt
fjöldahreyfingin sé
kröftug og dýnamísk
þá er hún þó ekki
nema brot af þeim
byr sem Fijálslyndi
flokkurinn hefur.
Stærsti kostur
Frjálslynda flokksins
hlýtur að vera
mannvalið sem þar
er. Olfkt öðrum
flokkum, þar sem
þorri meðlima er það
sem kallað er „almennir
flokksmenn'1, hefur Frjálslyndi
flokkurinn eintóma leiðtoga
en enga almenna flokksmenn.
Einsöngvarakór
Því mætti eins vel skilgreina
Frjálslynda flokkinn sem leið-
togaflokk þar sem stórmenni
er í hveiju plássi, eða öllu
heldur plássleysi. Því jafnvel
einsöngvarakórar þurfa stjórn-
anda, en í Frjálslynda flokkn-
um eru bara pólitískir ein-
söngvarar og enginn stjórn-
andi. Því til viðbótar rírðast
þessir einsöngvarar hreint eldd
sammála um í hvaða tónteg-
und þeir ætla að syngja, hver
eigi að syngja, hvenær og
hvað. Því hefur það óhjá-
kvæmilega gerst að stórmenn-
in eru farin að rekast hvert á
annað, leiðtogarnir eru trúir
eðli sínu og allir vilja vera for-
ingjar. Um helgina sprungu
fyrstu sprengjurnar þegar upp
V
úr sauð milli þeirra Sverris
Hermannssonar og Bárðar
Halldórssonar. Bárður og hans
generáiar segja Sverri Her-
mannsson vera rekakkeri á
hinni nýju hreyfingu. Honum
hafi ekki tekist að hreinsa sig
af Landsbankamálinu og hans
forusta muni draga úr því
mikla flugi sem verið hefur á
fjöldahreyfingunni. Þess utan
virðist Bárður telja fasískt yfir-
bragð á því að gera Sverri að
formanni Frjáls-
Iynda flokksins því
hann sá ástæðu til
að nota það sem
rök gegn for-
mennsku Sverris að
þetta væri ekki
fastistaflokkur.
Margir flokkar
Sverrir hins vegar
og félagi hans
Grundartanga-J ón
eru ekki í vafa um að þeir séu
mun betur til forustu fallnir.
Þannig benti Jón á hið póli-
tíska framboðssteinbarn í
maga Bárðar, og engum duld-
ist að Jón taldi Bárð aulabárð.
Spurningin nú hlýtur að snú-
ast um hvort öll foringjaefnin í
hinum óstofhaða Frjálslynda
flokki nái að halda hópinn út
þessa viku fram að stofnun
flokksins og kosningu for-
manns. Það verður að teljast
ótrúlegt. Garri telur mun lík-
Iegra - og í raun heppilegra -
að foringjarnir stofni einfald-
lega hver sinn flokk og hafi
hver sína fjöldahreyfingu að
baki sér. Þannig gætu menn
um næstu helgi stofnað
nokkra flokka með einn til tvo
foringja í hverjum - Frjálslyndi
flokkur Sverris gæti t.d. verið
einn og Frjálslyndi flokkur
Bárðar annar.
7*"%. JÓHANNES
SIGURJÓNS
/ SON
'rr>f »
skrifar
Leit að heiðarlegiun
embættismanni
Það er alkunna að við íslendingar
búum ekki yfir miklu frumkvæði
til góðra verka og skortir oftar en
ekki skynsemi til að skynja þörf-
ina á nauðsynlegum tiltektum í
þjóðfélaginu. Og kveikjum yfir-
leitt ekki á perunni fyrr en ein-
hverjir aðrir vísa okkur veginn
með aðgerðum í öðrum löndum.
Og þá segjum við gjarnan: Af
hverju vorum við ekki löngu bún-
ir að láta okkur detta þetta f hug?
Gott dæmi um ofannefnt er hið
merka framtak Indveija í Punjab-
héraði, sem fólst í leit með log-
andi Ijósi að heiðarlegum emb-
ættismanni í stjórnkerfinu. Leitin
stóð yfir í 18 mánuði og niður-
staðan var sú að ekki einn einasti
heiðarlgur embættismaður kom í
leitirnar. Afturámóti fundust 300
spilltir embættismenn.
Fram kom einnig í frétt um
þetta mál að Indland telst vera
áttunda spiltasta rfki heims sam-
kvæmt alþjóðlegri könnun.
Embættisættingj ax
Þegar við lesum þessa frétt, þá
Iiggur auðvitað í augum uppi að
við hefðum
lyrir löngu átt
að vera búin
að senda út
leitarflokka
eftir heiðar-
Iegum emb-
ættismönn-
um á íslandi.
I öllum þeim
aragrúa
kannana og
rannsókna
sem fram
hafa farið hér á landi á smávægi-
iegustu fyrirbærum, þá hefur
hinn heiðarlegi embættismaður
legið gjörsamlega óbættur hjá
garði.
Við höfum ekki hugmynd um
hvort embættismenn okkar eru
upp til hópa stálheiðarlegir og
grandvarir starfsmenn, eða hvort
þeir endurspegla veruleikann í
Indlandi. Þetta er reyndar ekki al-
veg rétt, því öll þekkjum við ein-
hverja emb-
ættismenn,
þeir eru
gjarnan f hópi
kunningja
okkar og ætt-
ingja sem við
þekkjum að-
eins af góðu
einu. Og því
göngum við
jafnan út frá
því sem vfsu
að þeir séu
heiðarlegir embættismenn, þrátt
fyrir að við vitum ekkert hvað þeir
eru að bauka í vinnunni.
Ættmgjagæska
Og þar liggur kannski hundurinn
grafinn. Spilling embættismanna
í Indlandi ku fyrst og fremst koma
fram í mútuþægni. Því er örugg-
lega ekki til að dreifa hér á landi.
En ef spilling er til staðar í emb-
ættismannakerfinu á Islandi, þá
er hennar sjálfsagt fyrst og fremst
að leita í tenglsum við nepótisma
og klíkuskap. Embættismenn eiga
sem sé ættingja og vini út um allt,
og ættingjarnir og vinirnir eiga
sjálfir ættingja og vini sem þurfa á
fyrirgreiðslu embættismanna að
halda, og svo koll af kolli.
Og þarna erum við komin á
heimaslóðir í spillingunni og för-
um að kannst við okkur. Leitin að
hinum heiðarlega embættismanni
á Islandi á sem sé ekki að taka
mið af mútuþægni heldur mis-
notkun aðstöðu í þágu vina og
ættingja. En niðurstaðan yrði
samt væntanlega sú hér, öfugt við
Indland, að enginn óheiðarlegur
embættismaður fjmdist á byggðu
bóli. Vegna þess að ættingjagæska
hefur hingað til ekki verið skil-
greind sem merki um spillingu á
íslandi.
undu engai
óspilltan
embættis-
-Dagur
snuria
svairaid
Hvor er líhlegri tilfor-
mennsku í Frjálslynda
flokknum, BárðurHall-
dórsson eða SverrirHer-
mannsson?
Bjami Hafþór Helgason
framkvæmdastjóriÚtvegsmammfélags
Noróttrlands.
„Þetta er
afar flókin
staða í óskil-
greindu um-
hverfi. Tals-
menn Frjáls-
lynda flokks-
ins hafa sagt
í viðtölum
að átökin
snúist um
steinbarnið í maga Bárðar Hall-
dórssonar og bankaferii Sverris
Hermannssonar. Æskilegast væri
að finna þriðja manninn sem
sátt væri um. Eftir helgina er það
sennilega ekki Jón Sigurðsson.
Einhvern veginn hlýtur þetta þó
að leysast þegar menn setjast
niður. Eða leysast upp.“
ísólfur Gylfi Pálmason
þingmaóurFramsóknatflokks.
„Þetta er
óneitanlega
svolítið
spaugilegt
og líkara
sápuóperu
en pólítík.
Sverrir er
góður veiði-
maður og
hann hlýtur
því að landa formennskunni."
GuðlaugurÞórÞórðarson
borgaifidltníiSjálfstæðisflokltsins.
„Það er aug-
ljóst að þeir
félagar báðir
og þeir sem í
kringum þá
eru hafa
ótvíræða
hæfileika til
þess að
starfa á
vinstri væng
íslenskra stjórnmála. Að mælast
með innan við 3% fylgi og klofna
samt er dæmi um slíkt. En ef ég
stæði í þeim sporum að velja
milli Sverris og Bárðar yrði valið
mér mjög erfitt."
LúðvOt Bergvinsson
þ ingmaðnrAlþýðitflokks.
„Mér virðist
sem svo að
þessi ný-
stofnaði
stjórnmála-
flokkur hefji
göngu sína á
því að klof-
na. Eg
treysti mér
því ekki til
þess að kveða uppúr um hver
eigi að Ieiða þennan flokk, eða
hvorn arminn fyrir sig.“