Dagur - 04.08.2000, Blaðsíða 11

F Ö S TUD AGU R 4. ÁGÚST 2000 - 11

ERLENDAR FRÉTTIR
Börn að leik fyrir framan hús sem einu sinni var spítali. í því búa nú 200 manns án nokkurra þæginda og sjá ekki
fram á bjartari framtíð.
Þar sem apahræ
bjargar degmtun
í Líberíu ríkir stjóm-
leysi og fátækt eftir
langa og hörmulega
borgarastyrjöld
Hið demantaríka land Sierra Le-
one er á skýrslum talið fátækasta
land í Afríku. En nágrannaríkið
Líbería er ekki langt frá því að
slá það lítt eftirsótta met.
Astandið í landinu er vægast sagt
hörmulegt eftir langvarandi
borgarastyrjöld og óstjórn. Hún
hefur að vísu staðið yfir í 200 ár,
en borgarstríðiö í tæpan áratug.
Svo á að heita að þ\á sé lokið en
ástandið hefur lítið skánað.
Búið er að éta upp allan bú-
stofn hænda og reynir fólk að
hjarga sér hver eftir getu. Apar
eru veiddir og étnir og alls kyns
smærri dýr, sem að öllu jöfnu
teljast ekki mannamatur eru
næring örsnauðrar þjóðar. A
mörkuðum sést ekki annað en
ónýtt drasl, uppþornað grænmeti
og einstaka sinnum hræ af kvik-
indum sem bflar hafa ekið yfir.
En í eina nothæfa hótelinu í
höfuðborginni er hægt að fá her-
bergi fyrir 10 þúsund krónur og
ætan mat. Innfæddir hafa engin
efni á að næra sig þar, enda er
hótelið fullt af liði, svipuðu því
sem lýst er í gömlum skáldsög-
um frá nýlendutímabilinu. Þar
halda til fréttamenn sem híða
eftir næstu byltingu og borgara-
stríði, og eru þessar lýsingar að
nokkru Ieyti teknar traustataki
frá einum slíkum. Starfsmenn
Sameinuðu þjóðanna halda til á
Mambo Point hótelinu, ásamt
amerískum demantasmyglurum
og kaupmönnum sem alls staðar
eru þar sem illa fengnir demant-
ar koma við sögu, „hernaðar-
ráðunautum“ frá Suður-Afríku
og óskilgreindum ævintýra-
mönnum. Svikahrappar af öllu
tagi halda til á göngum og í veit-
ingasölum og gera það misjafn-
lega gott.
Stjórnvöld sýnast lítið koma
við sögu og ekki verður þess vart
að verið sé að skipta sér af dem-
antabransanum, enda munu
starfsmenn ríkisins hafa þar ein-
hverra hagsmuna að gæta. Líber-
ía er undarlegt ríki. Árið 1822
var fjöldi Afríkumanna frelsaður
úr ánauð í Suðurríkum Banda-
ríkja og fluttir til vesturstrandar
Afríku, þaðan sem þeir komu. Þá
var stofnað ríldð Líbería. Þeir að-
komnu gerðust þegar yfirstétt og
sölsuðu undir sig lönd og eignir
og voru studdir af fyrri stjórn-
endum til þeirra gripdeilda.
Þrælarnir fyrrverandi komu á fót
planteltrum, byggðu glæsihús að
hætti fyrirmanna í Suðurríkjum
og tóku upp klæðatísku þeirra.
Og í fleiru tóku þeir sér fyrri
húsbændur eða eigendur til fyr-
irmyndar. Þeir hófu þrælahald
og verslun með fólk.
I Líberíu hefur aldrei gróið um
heilt milli aðkomumannanna og
þeirra sem fyrir voru í bráðum
tvær aldir. Landið hefur notið
mikils stuðings erlendis frá, að-
allega frá Bandaríkjunum, en
þar héldu menn lengi að verið
væri að stofna fyrirmyndarríki að
hætti þeirra sjálfra, sem námu,
og ræktuðu guðs eigið land. Átti
Líbería, eða Frelsislandið, að
verða öðrum Afríkumönnum til
eftirbreytni og þar átti að kynna
lýðræðið og alla kosti þess og
hins frjálsa markaðskerfis.
Eftir borgarstyrjöldina er flest í
niðurníðslu í landinu. Sem
endranær og annars staðar var
lítill hörgull á vopnum þegar
landsmenn bárust á banaspjót-
um. Eins og í nágrannaríkinu Si-
erra Leona, keyjítu vopnasalar
demanta og erlcnda aðstoðin
lenti að mestu hjá þeim byrgjum
sem sáu um að halda stríðinu
gangandi.
En þegar friður er saminn og
byggja þarf upp úr rústum stríðs-
ins eru engir peningar til og varla
eitt eða neitt til neins. Fólk hírist
í niðurníddum húsum og rústum
og reynir að lifa frá degi til dags.
Embættismenn Sameinuðu
þjóðana og alþjóðastofnana og
banka koma og líta yfir sviðið og
skrifa skýrslur.
En fólkið í landinu telur að
deginum sé bjargað ef því takst
að grípa apa eða finna hræ af
smádýrum til að næra sig og
sína á. - OÓ
Bush flytur ræðuna
FÍLADELFÍA - George W. Bush flutti í gær-
kvöldi stefnuræðu sína á þingi Rebúplikana í
kjölfar þess að hann hefur verið formlega út-
nefndur sem forsetaframbjóðandi (lokksins.
Ræða Bush markaði jafnframt hápunkt þings-
ins en áður hafði Dick Cheney flutt sína ræðu
sem varaforsetaefni og baunaði hann þar mis-
kunnarlaust á þá Clinton og Gore, og braut þar
í rauninni bann sem Rebúplikanaflokkurinn
sjálfur hafði sett við því að gera persónulegar
árásir á pólitíska andstæðinga.
Ekki lendingarbimaðuriun?
PARÍS - Talsmenn Air France og rannsóknarmenn sem kanna
Concorde þotuslysið í Frakldandi á dögunum neituðu því alfarið í
gær að tjá sig um frétt í bandaríska dagblaðinu USA Today þar sem
fullyrt er að orsök slyssins geti ekki verið hægt að rekja til bilunar í
lendingarbúnaði vélarinnar, en sú skýring hefur verið gefin. USA
Today vitnar til heimilda sem tengjast rannsókninni. Blaðið sagði að
búnaður sem dregur úr áhrifum úða sem myndast frá hjólunum þeg-
ar flugvélin ekur eftir blautri flugbrautinni kynni að hafa brotnað af
og skollið í eldsneytistakni og þannig komið af stað hinum milda eldi
sem sást aftur úr vélinni eftir að hún hóf sig til flugs. Þegar talsmað-
ur flugslysanefndar í Frakldandi var í gær spurður út í þessa frétt
USA Today sagði hann að nefndin væri enn ekki byrjuð að ræða
kenningar um hvað kynni að hafa gerst, heldur væri enn verið að
safna gögnum.
Barak hittir Muharak
ALEXANDRIA - Ehud Barak forsætisráðherra
Israel hitti í gær Hosni Mubarak forseta Eg-
yptalands að máli og hugðist leita liðsinnis hans
í að fá niðurstöðu í deiluna við Palestínumenn.
Fundur þeirra stóð í um tvo klukkutíma og var
hann haldinn í forsetahöllinni í Alexandríu í
Egyptalandi, en hvorugur vildi tjá sig við frétta-
menn eftir fundinn. Þetta er fyrsti fundur þeir-
ra eftir að viðræður Baraks og Yassers Arafats
sigldu í strand, aðallega vegna ágreinings um
framtíð Jerúsalem. Fyrir fundinn var haft eftir
ísraelskum embættismanni að Arafat þyrfti að vera sveigjanlegri og ef
til vill gæti Mubarak hjálpað til. Mubarak hitti Arafat fyrr í vikunni
og Arafat greindi honum þá frá sinni hlið viðræðnanna í Camp
David.
Cliitton frestar aftöku
WASHINGTON - Bill Clinton forseti Banda-
ríkjanna gaf í gær út tilskipun um að fresta
skyldi fullnustu fyrstu alríkisaftökunni sem
dænid hefur verið í 37 ár. Þetta gerði hann til
að hinn dæmdi gæti sótt um forsetanáðun á
grundvelli nýrra reglna sem tekið hafa gildi um
slíkt. Urskurður Clintons sem er upp á tvær
síður frestar aftökunni, sem átti að lara fram 5.
ágúst, fram til 12. desember.
■ FRÁ DEGI TIL DflGS
FÖSTUDAGUR 4. ÁGÚST
217. dagur ársins, 149 dagar eftir.
Sólris kl. 3.12, sólarlag kl. 23.51.
Þau fæddust 4. ágúst
• 1792 Percy Bysshe Shelley, breskt skáld.
• 1859 Knut Hamsun, norskur rithöfund-
ur.
• 1901 Louis Armstrong, bandarískur
trompetleikari.
• 1912 Raoul Wallenberg, sænskur við-
skiptamaður og bjargvættur margra ung-
verskra Gyðinga í seinni heimsstyrjöld-
inni.
• 1926 René Goscinny, annar tveggja höf-
unda teiknimyndasagnanna um Ástrík.
• 1953 Ástþór Magnússon stofnandi Frið-
ar 2000 og fyrrverandi forsetaframbjóð-
andi.
• 1955 Steingrímur J. Sigfússon alþingis-
maður.
Þetta gerðist 4. ágúst
• 1907 var Ungmennafélag Islands stofn-
að.
•1914 lýstu Þjóðverjar yfir stríði á hend-
ur Belgíu. Sama dag lýstu Bretar yfir
stríði á hendur Þjóðverjum, en Banda-
ríkin lýstu hins vegar yfir hlutleysi sínu f
styijöldinni.
• 1916 seldu Danir Bandaríkjunum
Dönsku Vestur-Indíur fyrir 25 milljónir
bandarískra dala.
• 1928 synti Ásta Jóhannesdóttir fyrst
kvenna frá Viðey til Reykjavíkur.
• 1962 handtók Iögreglan í Suður-Afríku
Nelson Mandela og mátti hann dúsa í
fangelsi allt til ársins 1990, þegar hann
gekk út sem þjóðhetja.
• 1984 var nafni Afríkuríkisins Efri-Volta
hreytt í Burkina Faso, sem mun þýða
„Iand þeirra sem bera höfuðið hátt“.
Afmælisham dagsins
Elísabet drottningarmóðir í Bretlandi er
hvorki meira né minna en hundrað ára
í dag. Elísabet Angela Margrét Bowes-
Lyon hét hún upphaflega, og var næst
yngst af tíu systkinum. Hún kvæntist
áriðl923 Albert hertoga af York, sem
tók við konungdæmi sem Georg VI. árið
1936. Þau hjónin eignuðust tvær dæt-
ur, Elísabetu drottningu og Margréti
Rós greifaynju. Á síðustu árum hefur
hin aldna móðir tvisvar gengist undir
mjaðmaraðgerð, og vakti athygli að hún
gekk út af sjúkrahúsinu óstudd.
Vísa dagsins
Þúfórst aleinn þinnar leiðar.
Þannig æskan stundum skeiðar.
Alla reynslu engis metur,
eigin vilja treystir betur.
Guðmundur Friðjónsson
Ef við komum fram við mann eins og
hann er, þá gerum við hann verri en
hann er; ef við komum fram við hann
eins og hann væri þegar orðinn eins og
hann gæti verið, þá gerum við hann að
því sem hann ætti að vera. Johann Goethc
Heilahrot
Spurt er um tveggja stafa tölu. Með því að
leggja saman þessa tvo tölustafi og marg-
falda útkomuna með fimm, þá fæst talan
sem spurt er um. Ef níu er bætt við töluna,
þá snýst röð tölustafanna tveggja við.
Lausn á síðustu gátu: Hún stappaði
kartöflurnar og skipti þeim með skeið.
Veffang dagsins
ítarlegt og vandað yfirlit um ástand mann-
réttindamála í heiminum árið 1999, með
hliðsjón af þeim alþjóðasamningum um
mannréttindi sem gerðir liafa verið, er að
finna á www.hri.ca/fortherecordl999.