Dagur - Tíminn Reykjavík - 10.01.1997, Blaðsíða 4

16 - Föstudagur 10. janúar 1997
Unðiíðaiauót
jDctgur-XEímtmt
Minmsvarði
almenna áhorfandans
SRagnhildur
Vigfúsdóttir
g lagði af stað úr flensu-
jólafrunu mínu á sunnu-
daginn var. Við fjölskyld-
an fórum akandi frá Reykjavík
og var reynt að leggja í hann
tímanlega til að ná í skottið á
menningarlífinu á Akureyri,
jólasýningu LA; Undir berum
himni , og tónleikum Sinfómu-
hljómsveitar Norðurlands. Sin-
fónían náðist því miður ekki,
en talsverðar vöflur voru á okk-
ur skötuhjúunum hvort við ætt-
um að færa miðana okkar á
leiksýninguna á eitthvert annað
sýningarkvöld, sökum ferða-
þreytu, þrekleysis vegna staf-
rófsvíruspesta; og svo vegna
þess að einhvern veginn höfð-
um við lesið það út úr leikdóm-
um um verkið að það væri
krefjandi og og reyndi á andlegt
úthald áhorfenda. Af sýning-
unni ætluðum við ekki að
missa, vitandi um það einvala-
lið sem að henni stóð; spurn-
ingin var hins vegar sú hvort
við værum nægjanlega vel upp-
lögð þetta kvöld fyrir þunga
sýningu.
Þetta er svo sem ekki í
fyrsta skiptið sem maður lætur
blekkjast af tilhneigingu gagn-
rýnenda til að flokka fólk þann-
ig að einhver elíta hafi andlega
burði til að njóta alvöru listar,
en hinir leiti sér fróunar í fífla-
gangi, æsingi og stundarhlátri.
Með þessari afstöðu eru þeir að
búa til og viðhalda hópi fólks
sem tautar stöðugt fyrir munni
sér; Þetta er örugglega ekkert
fyrir mig.
Raunin var líka sú að ör-
þreyttir, flensubarðir ferðalang-
ar komu endurnærðir og
ánægðir úr leikhúsinu; fullir af
vangaveltum um h'fið og tilver-
una og tíminn leið alltof hratt
ef eitthvað var undir þessari
innihaldsríku skemmtun.
Eina neikvæða tilfinningin
(fyrir utan óánægju með ís-
lenskan titil verksins) var pirr-
ingur út í þessa tilhneigingu
sumra gagnrýnenda að gera lít-
ið úr almenningi og fæla fólk
frá góðri leiksýningu á fölskum
forsendum. Gagnrýnendur hafa
ekki verið einir um þetta; ég
minnist þess að fyrir nokkrum
árum frestaði þáverandi Þjóð-
leikhússtjóri frumsýningu
vegna þess að sýningin væri
langdregin. Raunin varð auðvit-
að sú að fáir þorðu að taka
áhættuna og sjá þá sýningu.
Sýning eins og sýning LA
sem er full af kaldhæðni, heim-
spekilegum vangaveltum og
mannlegum tilfinningum á er-
indi við allan þorra fólks. í
flestum tilvikum þegar manni
leiðast listaverk, er það vegna
þess að þau eru yfirborðsleg,
illa unnin og hafa ekkert fram
að færa sem fær mann til að sjá
hlutina í nýju ljósi. Allt þetta er
víðs fjarri í sýningu LA; vönduð
vinna og óumdeildir hæfileikar
aðstandenda sýningarinnar
skila áhorfendum heimi sem
þeir sakna þegar gengið er út
úr sýningarsalnum. Það er því
full ástæða fyrir Jóna og Gunn-
ur þessa lands að stytta sér
stundir í skammdeginu, í stað
þess að sitja heima yfir lang-
dregnu lífi sínu, og drífa sig í
leikhúsið, skemmta sér og
næra sálatetrið.
Nauðsynlegt embætti
Hafi einhver efast um nauð-
syn þess að ráða sérstakan
ráðgjafa til ríkisstjórnarinnar
um málefni EES ættu menn
ekki lengur að velkjast í vafa.
Björn Friðlinnsson, ráðun-
eytisstjóri án ráðuneytis og
sérlegur rágjafi um EES hef-
ur þegar kveðið upp úr í sín-
um fyrstu málum. Það var í
Degi-Tímanum hér í vikunni
sem leitað var til Björns
vegna hugsanlegs
banns Evrópu-
staðla við flugeld-
um um áramót.
Björn brá skjótt
við og upplýsti að
reglur EES
tengdar málinu
væru upp á
17.000 blaðsíður
en hins vegar
væri mjög ótrú-
legt að þar væri
að finna bann við flugeldum.
Eftir að þessa yfirlýsingu
Björns í Degi-Tímanum hafa
fleiri fjölmiðlar tekið þátt í að
útbreiða fagnaðarerindið og
sagt frá því að nær útilokað
sé að Evrópusambandið fyr-
irskipi okkur að hætta að
skjóta upp eldflaugum á
gamlárskvöld.
Ekki hafa áhyggjur
Björn hefur raunar bætt um
betur og bent á í framhalds-
frétt að samkvæmt Evrópu-
stöðlum í blaðsíðunum
17.000 sé það brennisteins-
mengunin sem verið sé að
sporna gegn. Land elds og
ísa, þar sem brennisteinn og
hveravatn er hluti lífsmynst-
ursins, væri eflaust ekki talið
byggilegt ef menn tækju Evr-
ópustaðla um brennisteins-
mengun of bókstaílega. Og
sérlegur ráðgjafi ríkisstjórn-
arinnar hefur nú kveðið upp
úr með það að menn skuli
ekki hafa áhyggjur af þess-
um stöðlum, hvorki varðandi
flugeldana né vegna áhrifa
eldvirkra regindjúpa.
Garri vill í þessu sam-
bandi benda á að Björn Frið-
finnsson er þegar búinn að
sanna hve nauðsynlegt var
að fá ráðgjafa um EES og all-
ur sá kostnaður sem hugsan-
Iega verður kannaður sam-
fara þessu nýja embætti hef-
ur löngu verið réttlættur í
þeim mikla sparnaði sem nú
þegar er kominn fram. í
fyrsta lagi er Björn búinn að
bjarga áramótum þjóðarinn-
ar. Ferðamennska tengd ára-
mótum er sívaxandi atvinnu-
grein og er þegar
farin að skila
milljónatugum í
þjóðarbúið. Um
aldamótin stefndi
í stórkostlega
sprengingu ferða-
manna hingað til
að njóta íslenskra
áramóta með til-
heyrandi flug-
eldaskotum. Þessi
unga grein ferða-
mennskunnar var í uppnámi
þar til Björn kvað upp úr-
skurð sinn í Degi-Tímanum.
Það eitt réttlætir útgjöld hins
opinbera við hið nýja starf.
Varla byggilegt
Þá er ekki síður þakkarvert
að Björn hefur á þessum
stutta tíma í ráðgjafastólnum
bjargað þjóðinni frá stór-
felldum og kostnaðarsömum
búferlaflutningum. Brenni-
steinsmengun á ákveðnum
landsvæðum t.d. þar sem
jarðhiti er mikill er nánast
örugglega yfir stöðlum ESB
og því ljóst að ef menn hygð-
ust fylgja þeim fram yrðu
heilu byggðalögin að flytja
sig um set. Af engu slíku
þurfa menn nú að hafa
áhyggjur, vegna þess að
Björn hefur sagt okkur að
slappa af og taka þetta ekki
of hátíðlega.
Það má því ljóst vera að
sú ráðstöfun ríkisstjórnar-
innar að stofna þetta emb-
ætti handa Birni, í staðinn
fyrir að gera hann að ein-
földum gamaldags ráðuneyt-
isstjóra, var mikil guðs bless-
un. Garri