Dagur - Tíminn Reykjavík - 10.05.1997, Blaðsíða 16

|Dagþr-®mtim
28^-Laugardagur 10. maí 199/
LIF OG LAND
Gunnar Sverrisson
Ljósmyndari

ýJS
n
JOHANNESARSPJALL
Af hvalveiðum og kattaskinnaframleiðslu
Jóhannes
Sigurjónsson
skrifar
Um þetL
hafa
undanfar
lær á að drepa hval
hvenær á ekki að
epa hval, þar er efinn.
tonnþunga vandamál
:m deilt fram og aftur
fa mánuði og ár.
(Þegar þetta er ritað liggur
ekki fyrir hvaða bókun ríkis-
stjórnin gerði í málinu.) ’Vanda-
málið yið hvalveiðarnar og
ákvarðaimtöku í málinu er
auðvitað sú að málið snýst
e.t.v. fyrst og fremst um tiifinn-
ingar og trúarbrögð en ekki um
efnahagsleg rök eða skynsemi.
Enda flýgur skynsemin einatt
út um gluggann þegar tilfinn-
ingar og trú eru annars vegar.
Tilfinningarnar og trúar-
brögðin í hvalamálum hafa
hinsvegar gríðarleg áhrif á
efnahagslega niðurstöðu þeirra
þegar allir þættir eru metnir.
Sjálfbær kattaskinna-
framleiðsla
Þetta er ekki ósvipað hinni frá-
bæru hugmynd um sjálfbæra
kattaskinnaframleiðslu. Hug-
myndin gekk út á það að stofn-
setja tvo búgarða og rækta
rottur á öðrum og ketti á hin-
um. Viðkoman á rottubúgarð-
inu yrði slík að duga myndi til
að halda öllum köttum á katta-
búgarðinum sflspikuðum og
sprækum. Rottunum væri sem
sé slátrað í matinn hjá köttun-
um og köttunum síðan slátrað
og þeir flegnir til framleiðslu á
kattaskinnpelsum, kattaskinn-
töskum og öðrum slíkum varn-
ingi. Kattahræin yrðu síðan
uppistaðan í fæðu rottanna.
Hagfræðilega er þetta brillj-
ant hugmynd um sjálfbæran
búskap með lágmarks hráefn-
iskostnaði. En kattavinum
finnst þessi hugmynd auðvitað
viðurstyggileg og þar stendur
hnífurinn auðvitað í hvalkúnni.
Og af þessum sökum gengur
hugmyndin ekki upp, tilfinning-
ar fólks til katta gerir það að
verkum að enginn markaður
yrði fyrir framleiðslu katta-
skinna.
Hvalir eru gæludýr
Staðreyndir hvalamálsins eru
þær að fjöldi manns úti í hinum
stóra heimi, og þar í hópi
áhrifarfldr og fjársterkir aðilar,
hafa sömu afstöðu til hvala og
gæludýranna sinna, hundanna
og heimiliskattanna. Þessu hef-
ur einhliða áróður áorkað þar
ytra. Vísindaleg rök og skyn-
samlegur málflutningur smá-
þjóða á borð við ísland vega
þar aldrei upp á móti. Framhjá
þessu verður ekki horft.
Björgum amerískum
nautgripum!
Ef við hefðum nóga peninga,
nægan tíma og t.d. stuðning
Japana, þá gætum við ef til vill
á næstu 30 árum eða svo, kom-
ið því inn í kollinn á nógu
mörgum áhrifamiklum vitleys-
ingum í veröldinni að amerískir
nautgripir væru gáfuðustu
skepnur á jörð og gott ef ekki
guðlegar verur. Þannig að
hugsanlega yrði hægt að knýja
Kana til að hætta sínu skefja-
lausa nautgripadrápi og hama-
borgaraáti, (sem auðvitað væri
Bandaríkjamönnum fyrir
bestu). En þessi leið er tæplega
verulega raunsæ og því illfær.
Við verðum því einfaldlega
að meta allar aðstæður út frá
efnahagslegum sjónarmiðum,
annað er tímaeyðsla. Og í sjálfu
sér virðist þetta ekki vera mik-
ið mál, ekki síst fyrir þá sök að
við eigum fullt af sprenglærð-
um sérfræðingum, hagfræðing-
um, sjávarlífíræðingum og
markaðsfræðingum, sem fá
borgað fyrir að leggja faglegt
mat á svona mál.
Þeir verða sem sé að áætla
tekjur þjóðarbúsins af hval-
veiðum og hugsanlega afla-
aukningu í kjölfar þess að hvöl-
um fækkar. Síðan þarf að bera
hagnaðinn saman við herkostn-
aðinn af því að hefja hvalveið-
ar, missi markaða, fækkun
ferðamanna í hvalaskoðunar-
ferðir, osfrv. Síðan veljum við
bara þá leið sem betur þjónar
íslenskum heildarhagsmunum.
Hvalavandamálið er sem sé
leyst.