Dagur - Tíminn - 07.09.1996, Page 18

30 - Laugardagur 7. september 1996
Æktgur-Œxmmtt
HYRNA ehf
BYGGiNGAVERKTAKI . TRÉSMIÐJA
Dalsbraut 1 • 600 Akureyri • Sími 461 2603 • Fax 461 2604
SmíÍum fatoskápa, baiinnréltingar,
eldhósinnréttingar og innihuriir
Teiknum og gerum föst verðtilboð, þér að kostnaðarlausu.
Greiðsluskilmálar við allra hæfi.
Þroskahjálp á Norðurlandi eystra
boðar til fundar
miðvikudaginn 11. september stundvís-
lega kl. 20.30 í Iðjulundi.
Fundarefni:
Flutningur málefna fatlaðra frá ríki til Akureyrar-
bæjar.
Valgerður Magnúsdóttir, félagsmálastjóri, Bjarni
Kristjánsson, formaður Svæðisskrifstofu, og Þór-
gnýr Dýrfjörð koma á fundinn.
Allirþeir sem málið varðar eru hvattir til að koma.
Stjórnin.
Skrifstofustarf -
afgreiðsla
Óskum eftir að ráða starfsmann fyrir opinbera
stofnun. Um er að ræða fullt starf.
• Starfið felst í símavörslu, ritvinnslu og annarri
tölvuvinnslu, almennri afgreiðslu o.fl.
• Góð kunnátta í tölvunotkun og íslensku áskilin. Lögð
er áhersla á góða framkomu og lipurð í mannlegum
samskiptum.
Viðkomandi þyrfti að geta hafið störf sem fyrst.
Umsóknarfrestur er til 15. september 1996.
Umsóknareyðubiöð liggja frammi á skrifstofunni þar
sem nánari upplýsingar eru veittar.
RÁÐNINGAR
p w/r Endurskoðun Akureyri hf.
A t /Irí W löggiltir endurskoðendur
Glerárgötu 24, Akureyri • Sími 462 6600 ■ Fax 462 6601
Endurskoðun • Skattaráðgjöf • Rekstrarráðgjöf • Bókhald
Foreldraráðgjafi/
starfsmaður
Þroskahjálp á Norðurlandi eystra, Akureyri, óskar
eftir að ráða sem fyrst foreldraráðgjafa/starfsmann
í 50% starf.
Þekking á málefnum fatlaðra og lipurð í mannlegum
samskiptum er nauðsynleg, ásamt góðri grunnmennt-
un og málakunnáttu.
Starfið er fjölbreytt og gefandi og býður upp á tækifæri
til skapandi vinnubragða.
Skriflegar umsóknir ásamt náms- og starfsferli berist
skrifstofu Þroskahjálpar í Kaupangi v/Mýrarveg, 600
Akureyri, fyrir 15. sept.
Nánari upplýsingar um starfið gefur formaður félags-
ins, Lilja Guðmundsdóttir, í síma 462 6558.
Að kryfja kött
að er margt skrítið í kýr-
hausnum og þó sérstak-
lega í kýrhaus okkar ís-
lendinga. í sinni merku bók um
skemmtanir þjóðarinnar fyrr á
öldum, sem rituð er 1889, lýsir
Ólafur Davíðsson hjátrú og
„kreddum" um það hvernig
vinna eigi sigur í manntafli. „Ef
hvítur köttur er krufinn lifandi,
og setið á innyflunum þegar
teflt er eða spilað, þá vinnst.
Sumir segja að hann eigi að
vera grár eða svartur." Óhætt
er að segja að Fjalakattargildr-
an í ítölskum leik blikni við
hliðina á þessu íslenska kattar-
afbrigði. Viðkvæmir kattavinir
geta þó einnig fundið eitthvað
við sitt hæíl í þjóðlegum fróð-
leik, því af nógu er að taka:
„Tak hjarta, hfur og lungu úr
hrafni og herð það við vind, en
ei sólarhitann, og lát það í líkn-
arbelg og haf undir vinstri
hendi þinni, þá þú spilar eða
teflir.“ Undrar nú nokkurn að
við íslendingar séum svo marg-
rómaðir fyrir snilld okkar á
skákborðinu? Hvaða önnur
þjóð býr yfir Ieynivopnum sem
slíkum?
Margt annað fróðlegt kemur
í ljós þegar söguleg sérstaða
landans á sviði skáklistarinnar
er skoðuð. Þar ber líklega hæst
hin margföldu mát. Eggert Ól-
afsson segir í Ferðabók sinni,
sem rituð er á miðri 18. öld, að
mesti vinningur íslenskur sé ní-
falt mát. „Erlendis er einfalt
mát látið vera leikslok,“ skrifar
Eggert, „en á íslandi leitast
hver við að hafa mátið svo
margfalt sem honum er unnt.“
Eggert taldi það sýna „mikla
taflleikni að geta að staðaldri
gert margföld mát, því að það
krefur mikillar umhugsunar og
einbeitingar hugans," en varaði
Systkinin Helgi Áss
og Guðfríður Lilja
Grétarsbörn
skrifa um skák
við því að þetta leiddi til ill-
deilna. Það þótti hin mesta
hneisa að tapa mörgum sinnum
sömu skákinni, og þó sérstak-
lega ef ákveðin gerð máta, sem
kölluð voru „skammarmát",
rakti önnur. Mátaröðin „tvö-
faldur peðrífur með riddara-
pissu, gleiðarmát með tvöfaldri
riddarapissu, hornskítur með
peðríf og riddarapissu o.s.frv."
þótti til dæmis smánarleg. Lái
því hver sem vill.
Menn uppnefndu þannig hin-
ar margvíslegu mátsaðferðir í
háðungarskyni við andstæðinga
sína. Hér hefði Sigmund gamli
Freud komist í feitt í íslenskri
þjóðarsál, því að háðsyrði þessi
virðast aðallega hafa snúist um
tvennt: annars vegar kynfæri
kvendýra og hins vegar saur og
hægðir. Allir kannast náttúrlega
við hið Iýsandi orð „heimaskít-
smát“. Færri vita að þetta til-
tekna mát er aðeins eitt af
mörgum fornum íslenskum
„skíts“-mátum sem nú eru
gleymd og grafin, svo sem
„hornskíts- „ og „blóðskítsmát".
Tilhneigingin til að klæmast í
mátslýsingum hér fyrr á tíð er
jafnvel enn athyglisverðari en
hinn gegndarlausi niðurgangur.
Það er jafnvel ekki laust við að
einhverju Ijósi sé brugðið á
landlæga karlrembu (sem sum-
ir kalla víst „karlmennsku")
ýmissa skákjöfra, þegar þess
konar orðmælgi forfeðranna við
skákborðið er könnuð.
Allt um það í bili. Lítum nú á
dæmi um karlmannlegt marg-
falt mát. Hvítur fær að leika án
afláts eftir að vera búinn að
máta einu sinni:
1. Hh8 hróksmát; 2. Hal tvö-
falt hróksmát; 3. Dhl flennisk-
uð/gleiðarmát; 4. Bf3 biskups-
mát; 5. Rc7 riddarapissa; 6. b7
peðsmát; 7. b8D útkomumát.
Eftir öll þessi ósköp minnum
við á að undanrásir í Atskák-
móti íslands heflast í dag og
þeim verður fram haldið á
morgun. Á Akureyri verður teflt
í skákheimilinu við Þingvalla-
stræti kl. 14, en í Reykjavík að
Faxafeni 12 kl. 13. Allir eru
hvattir til að mæta, enda ætti
stórglæsilegur sigur Jóhanns
Hjartarsonar á alþjóðlegu stór-
móti í Winterthur í Sviss nú fyr-
ir skemmstu að blása mönnum
anda í brjóst. Köttum landans
er hins vegar bent á að halda
sig innandyra.
Ertu íjarskyggn?
Eg trúi ekki að þetta sért
þú, ég var einmitt að
hugsa til þín,“ segir kon-
an þegar hún heyrir í vinkonu
sinni í símanum. „Ég hlýt bara
að hafa sent þér hugskeyti,“
segir vinkonan og hlær.
Flest höfum við upplifað
senu svipaðara þessari en fæst-
ir velta þó fyrir sér í alvöru
hvort um hugskeyti hafi verið
að ræða enda erfitt að komast
að hinu eina sanna. Margt virð-
ist þó benda til þess að til sé
fólk sem sé fært um að senda
eða taka á móti einhverskonar
skilaboðum sem ekki er hægt
að skýra með öðrum hætti en
að um hugskeyti sé að ræða.
Hér er einföld leið til að finna
út hvort þú, lesandi góður, hafir
þennan hæfileika til að bera.
Til að finna út hvort þú ert
fjarskyggn þarftu spilastokk
með 40 spilum og tvær mann-
eskjur auk þín. Ein sendir boð-
in, önnur tekur á móti þeim og
sú þriðja er dómari. Dómarinn,
sem situr á móti sendandanum,
stokkar spilin og raðar þeim á
borð þannig að bakhliðin snúi
upp. Síðan snýr hann við einu
spili með 15 sekúndna millibili
og skrifar niður af hvaða sort
spilið er. Sendandinn á að horfa
á hvert spil og reyna að koma
skilaboðum til móttakandans,
sem er í öðru herbergi, hver
sortin sé. Sá sem tekur á móti
skilaboðunum reynir að giska á
sortina hverju sinni og skrifar
ágiskun sína niður á blað. Ef
um hreina ágiskun væri að
ræða væri eðlilegt að u.þ.b.
fjórðungur þeirra væri réttur
en ef meira en helmingur
ágiskanna er réttur er hugsan-
legt að hugarorkan hafi hjálpað
til.
Þriðja
emkasýning
Þórejjar
órey Eyþórsdóttir hefur
nýlega opnað myndlistar-
sýningu í Gallerí Allra-
Handa í Listagilinu á Akureyri
og mun sýningin standa til 23.
september. Þórey hefur lengi
fengist við myndlist og þá eink-
um myndvefnað ásamt öðrum
viðfangsefnum og er þetta
þriðja einkasýning hennar.
Að þessu sinni sýnir Þórey
myndvefnað og textílverk sem
hún hefur unnið að á þessu ári.
Orka og jörð eru rauður þráður
í verkum hennar en hvor
tveggja stendur manninum
nærri. Án orku skortir hann afl
og án jarðar hefur hann enga
fótfestu. Þessi tvö öfl mynda því
og móta umhverfi mannsins og
líf og um þetta umhverfi fjallar
Þórey í verkum sínum.