Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.1982, Blaðsíða 15

DAGBLAÐIÐ& VÍSIR. ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 1982.
15
OG STEINÖLD
XEROX'
Leiðandi merki í Ijósritun
Daglega erljósritaö á 500þúsundXerox vélarí 80 löndum.
AfköstXerox véla eru 10-120 Ijósritá mínútu.
Fullkomin þjónusta. Vélartilafgreiöslustrax.
5 ára ábyrgðarviðhald.
SKRIFSTOFUTÆKNI HF
ARMÚLA 38,105 REVKJAVlK,
SiMI 85455, RO. BOX 272.
Andersson við eitt málverkið.
Eins og svo oft í svona tilfellum, var
það fyrir hreina tilviljun að þeir
Andersson og Högberg rákust á þessar
myndir. Þeir tilheyra stórum hópi
áhugamanna hér i Svíþjóð sem eyða
sínum fristundum í að leita uppi og
skrásetja fornminjar og hafa oft reynst
fornleifafræðingum hinar mestu
hjálparhellur. Þeir félagar höfðu farið
til þess að skoða bolla eða syllur sem
bronsaldarfólk hafði grópað inn i
hamra nálægt Kville — en um tilgang
þessara bolla er ekki vilað. Meðan
Andersson klifraði upp hamrana til að
grandskoða þessi fyrirbæri, sá Hög-
berg allt í einu í teikningar sem voru að
hálfu leyti undir mosa.
Fann önnur
málverk
Undir mosanum fundu þeir myndir
af sjö manneskjum á vappi kringum
tvo hirti og létu fornminjanefnd
ríkisins þegar vita. Eftir að Carl
Cullberg, safnvörður byggðarsafnins í
Uddevalla, hafði skoðað myndir þess-
ar, sagðist hann í engum vafa um að
aðrar myndir i sama rauða litnum og í
verkunum við Kville, bara sjö þúsund
árum eldri. Að vísu fannst tíu þúsund
ára gamalt málverk við Hisingen, ná-
lægt Gautaborg, fyrir sjö árum og slík
verk hafa af og til fundist í Noregi og i
Norður-Svíþjóð en ekkert þeirra
jafnaðist á við fund Anderssons,
hvorki að umfangi né gæðum.
Andersson tilkynnti þegar um þessa
uppgötvun sína og fékk síðan leyfi
fornminjanefndar til að hreinsa
málverkin. Þeir hófust handa, Anders-
son og Högberg vinur hans, og fjar-
lægðu mosa og'skófir á tiu metra löngu
bili og þá kom í ljós mikill fjöldi
teikninga af mönnum og dýrum. Þarna
mátti m.a. sjá elg og elgshöfuð,
villisvín, alls konar fugla, hval og svo
net og gildrur til að fanga þessar skepn-
ur í, — allt þrungið trú steinaldar-
mannsins á galdur mynda af þessu tagi.
Voru áður sker
Ýmislegt er sameiginlegt með
myndunum í Barfendal og Hisingen,
ekki síst staðsetning þeirra. Hún er að
Eins og mörgum er eflaust kunnugt,
er í Svíþjóð að finna mikið magn
fornminja sem veita okkur
Norðurlandabúum innsýn í menningu
og lifnaðarhætti forfeðra vorra. Meðal
elstu minja eru hellnaristur þær sem
finna má viða um Bohuslén í Suður-
Svíþjóð, en þær eru taldar gerðar fyrir
u.þ.b. þrjú þúsund árum. Þá var
sæmilega temprað loftslag í Svíþjóð og
risturnar bera vott þjóðfélagi sem
stundaði landbúnað og fiskiveiðar af
mikilli elju. Við sjáum bændur plægja
akra sína og báta sigla greitt, þess á
milli eru teikningar, sem greinilega
skírskota til einhvers konar frjósemis-
dýrkunar.
Til þessa hafa Svíar tæpast gert sér
vonir um að finna málaðar myndir frá
þessu tímabili.
í rauðum lit
Því vakti það gifurlega athygli,
meðal lærðra sem leikmanna, þegar
tveir áhugamenn um fomleifar, Göran
Andersson og Torsten Högberg, rákust
á myndir af sömu gerð og hellna-
risturnar en málaðar í rauðum lit. Þetta
gerðist sl. október nálægt þorpskirkj-
unni i Kville.
þessi fundur væri meiri háttar
viðburður i norrænni fornleifafræði,
því hvergi á Norðurlöndum væri vitað
um málverk frá bronsöld. Fóru
fornleifafræðingar þegar að velta fyrir
sér tilurð og tilgangi þessara teikninga,
hvort þær væru formyndir að ristum
eða hvort listamaðurinn hefði einfald-
lega haft meiri ánægju af þvi að mála
en klappa í stein.
Þar með var Görans þætti Anders-
son ekki lokið, því hann var einnig
ábyrgur fyrir öðrum viðburði í
norrænni fornleifafræði á síðasta ári.
Dag einn var hann á sjái við
Ábyfjörðinn í námunda við Bárfendal,
i leit að minjum frá steinöld, sem hann
hafði grun um að kynnu að leynast á
þeim slóðum.
Elgir, hvalir
og villisvín
Þá var það sem Andersson fann
Aðalsteinn Ingólfsson
skrifar frá Svíþjóð
hluta til lykillinn að velgengni Anders-
sons í fornleifaleitinni. Hann hefur
nefnilega komist að þeirri niðurstöðu,
eftir vandlega rannsókn á þeim
stöðum, þar sem minjar frá steinöld er
að finna, að þær sé helst að finna í
u.þ.b. 65 metra hæð yfir sjávarmáli þar
sem mætast gamlir furuskógar og snar-
brattar klappir. „Fyrir tíu þúsund
árum umlukti hafið þessa staði, þeir
voru e.t.v. eyjar eða sker,” segir
Andersson, „og mjög liklegt er að í
kringum klappir af þessu tagi hafi
athafnasvæði eða strandvegir steinald-
armanna verið.”
Hvort sem þessi kenning hans hefur
við rök að styðjast eður ei, þá hefur
beiting hennar þegar gefið svo góða
raun að fornleifafræðingar eru farnir
að taka hana alvarlega. Nú eru menn
sannfærðir um að fleiri málverk frá
steinöld eiga eftir að sjá dagsins Ijós í
Suður-Svíþjóð og ekki er ólíklegt að
áhugamenn muni finna bróðurpart
þeirra.
-Al/Lundi.
H
Göran Andersson, sleinhöggvari og
áhugamaður um fornleifafræði, við
klappirnar þar sem hann fann
málverk frá bronsöld.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 81., 83. og 87 tölublaði Lögbirtingablaðsins 1981 á v.b.
Öngull ÞH—23, þingl. cign Kristjáns Andréssonar, fer fram eftir kröfu
Friðriks Magnússonar hrl., á eigninni sjálfri föstudaginn 22. janúar 1982
kl. 15.30.
Bæjarfógctinn i Hafnarfirði.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 81., 83. og 87. tölublaði Lögbirtingablaðsins 1981 á
eigninni Skerseyrarvegur 3B, Hafnarfirði, þingl. eign Ingibjargar
Sigurðardóttur, fer fram eftir kröfu Guðjóns Steingrímssonar hrl., á eign-
inni sjálfri föstudaginn 22. janúar 1982 kl. 15.00
Bæjarfógetinn i Hafnarfirði.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var I 81., 83. og 87. tölublaði Lögbirtingablaðsins 1981 á
eigninni Smiðjustigur 2, Hafnarfirði, þingl. eign Sigurjóns Einarssonar,
fer fram eftir kröfu Útvegsbanka íslands, Guðjóns Steingrimssonar hrl.,
Tryggingastofnunar rikisins og Jóns Ingólfssonar hdl., á eigninni sjálfri
föstudaginn 22. janúar 1982 ki. 14.30
Bæjarfógetinn i Hafnarfirði.
MÁLVERK FRÁ BRONS-
FINNAST í SVÍÞIÓÐ