Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.1983, Qupperneq 6

6|
DV. FIMMTUDAGUR11. AGUST1983.
Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur
Námskeið um sveppi í Norræna húsinu:
Mikil aðsókn og
sívaxandi áhugi
Berit Thors með lerkisvepp en þeir vaxa í kringum lerki og ern afbragösgóðir til
átu. i
„Það er mikið af sveppum á Islandi
og af sumum tegundunum jafnvel enn
meira en á hinum Norðurlöndunum,”
sagði Berit Thors, menntaskólakenn-
ari frá Finnlandi, en hún gekkst um sl.
helgi fyrirnámskeiði um sveppi á veg-
um Norræna hússins. Var þetta fyrra
námskeiöiö sem hún hélt en hið síðara
verður haldið eftir tíu daga.
Námskeiðið var mjög vel sótt og er
augsýnilegt að sífellt fleiri Islendingar
eru aö vakna til vitundar um þann
góða mat sem villtir sveppir eru. Að
sögn Berit var aðsókn að námskeiö-
unum mun meiri en búist var við og má
nefna aö á milli 50 og 60 manns eru á
biðlista fyrir síðara námskeiðið.
Aðeins 17 manns komast á hvort
námskeiö.
Námskeiðin standa í fjögur kvöld,
fjórar klukkustundir í senn. Þátttak-
endum er kennt að þekkja ætisveppi og
greina þá og einn liður í námskeiðinu
var sveppatínsla. Fóru þá þátttak-
endur út fyrir Reykjavík og tíndu alla
þá sveppi sem þeir fundu. Er aftur var
komið í Norræna húsið var síðan farið
yfir það hverjir væru ætir og hverjir
ekki.
Algengustu sveppir í nágrenni
Reykjavíkur eru kúalubbi, sem vex í
kringum birkitré, smjörsveppur, sem
vex viö f urur, og lerkisveppur sem, líkt
og nafnið bendir til, er helst að finna í
kringum lerki. Fjölmarga aðra æti-
sveppi er að finna í kjarri og á engjum
úti í nágrenni höfuðborgarinnar.
Meðal þeirra sem þátt tóku í nám-
skeiði Berit Thors var Sigríður
Haraldsdóttir. Hún sagði að nám-
skeiðiö hefði tekist mjög vel og hefðu
þátttakendur verið mjög ánægðir með
það. ,,Sveppatínsla er ágætis frí-
stundagaman, en öll sveppafræði er
mjög stutt á veg komin á Islandi,”
Kúalubbar vaxa oft í kringum birki, en þessir eru orðnir dálitið gtórir og þvi
lélegir til átu. DV-myndir: HJH.
sagði Sigríður. „Er ekki að efa að
hræðsla Islendinga við eitraða sveppi á
nokkra sök þar á. En undanfarin ár
hefur þetta verið að breytast og mun
fleiri fslendingar tína sveppi nú. ”
Að sögn Sigríðar hefur komið til tals
að stofna sérstakan sveppaklúbb og þá
mun vera í bígerð að fara í sveppa-
tínsluferð á vegum Náttúruvemdar-
félagsSuðurlands.
„Þaö eru víöa ágætis sveppalönd í
nágrenni Reykjavíkur og þangað er
auðvelt að komast með bíl,” sagöi
Sigríður, en sagðist vilja benda fólki á
aö sveppalönd í og alveg við Reykjavík
væru ekki alveg eins góð. „Sveppir á
þessum stöðum eru stundum mengaðir
og innihalda sumir hverjir töluvert af
þungamálmum. Má í þessu sambandi
nefna staði á borð við öskjuhlíðina, en
sveppirnir þar eru mengaðir,” sagði
Sigríður.
Þess má að lokum geta að Berit
Thors heldur fyrirlestur í Norræna
húsinu miðvikudaginn 17. ágúst.
Fjallar hann um sveppategund, sem
nú er verið að gera sérstakar rækt-
unartilraunir á. Þá verður sagt frá
ýmsu því sem gert hefur verið í Finn-
landi í sambandi við ræktunartil-
raunir, sveppaútflutning og fleira.
-sa.
TÍU HEILRÆÐISEM GOn ER AÐ
HAFA í HUGA VIÐ SVEPPATÍNSLU
Hér á eftir fara nokkur heilræði
sem rétt er aö hafa i huga þegar
sveppir eru tíndir.
1. Tínið sveppi aldrei í plastkassa,
lokuö ilát eöa pappírspoka. Hafið
fötu meðferðis og notið skilrúm tii að
skipta henni í nokkur hólf.
2. Grófhreinsið alla sveppi áður en
þiðlátiðþáífötuna.
3. Skiptið s\-eppunum, sem þið tínið, í
þrjá flokka:
— sveppi sem þið eruð viss um að séu
ætir
— sveppi sem þarf að láta liggja i
bleyti
— sveppi sem skoða þarf betur
heima áður en hægt er aö segja til
um hvort þeir eru ætir eða ekki.
4. Borðið aldrei sveppi sem þiö eruð í
vafaum að séuætir.
5. Tínið ekki sveppi sem eru þaktir
hvítu eða gulu lagi. Lag þetta er oft á
tíðum sníkjusveppir og sveppurinn
er því ekki lengur góður til átu.
6. Tínið aldrei litla, hvíta sveppi.'
Yfirleitt eru þessir sveppir lítt hæfir
til átu.
7. Allir bragðmildir hneflasveppir
(hneflur) eru ætir. En fyrst veröur
að ganga úr skugga um að viðkom-
andi sveppur sé hnefla.
8. Til að vera viss um að verið sé að
tína „rétta” sveppinn er oft gott að
smakka á honum. Ef um hnefilsvepp
er að ræða skal bragöa á fönunum.
Ef hins vegar er um pípusvepp að
ræða skal bragða á kantinum á hatt-
inum. Smakkið aldrei á fönum ann-
arra sveppa en hnef la.
9. Hver sá sem hyggst tína sveppi
verður að læra að þekkja þá af
bókum og alla sveppi sem ekki hafa
verið tindir áður á að fara með heim
og athuga af hvaða tegund þeir eru.
Oft er hægt að þekkja sveppi á lykt-
inni.
10. Lærið að setja upp ákveðin próf til
aö ganga úr skugga um hvort
sveppir eru ætir. Þjálfið lyktarskyn
ykkar og muniö að reykingar draga
úrlyktarskyni.
Svona að endingu er rétt að hafa
nokkur orð um eiturverkanir. Þótt
ekki sé mikið af eitursveppum á
Islandi þá fyrirfinnast þeir þó.
Ef þið teljið einhvern hafa borðað
eitraðansveppþá:
1. Hafiðstrax samband víðlækni.
2. Ef eitureinkennin koma í ljós strax
að máltíð lokinni reynið þá að láta
sjúklinginn selja upp. Hafið þó hug-
fast að sé langt um liðið frá því
sveppimir voru borðaðir þýðir lítið
að láta s júklinginn gubba.
3. Reynið að finna svepp af sömu
tegund og borðaður var.
4. Gefiö sjúklingnum uppleystar
kolatöflurívatni.
5. Hafið hugfast að áfengi er engin
lækning. Hafi sveppurinn sem eitr-
unina orsakaði innihaldið eitur sem
verkar á taugafrumur er nauðsyn-
legt að sjúklingurinn leggist inn á
sjúkrahús.
Besta ráðið til aö komast hjá
eitrun er að tína aldrei aðra sveppi
en þá sem eru alveg örugglega æti-
s\’eppir.
-sa.