Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.1983, Page 13

DV. FÖSTUDAGUR19. ÁGUST1983.
13
viö nokkurra ára skólanám, og síðan,
hvernig blessaðir námsmennimir eiga
að greiða þessar skuldir til baka.
Verður ekki séð, að námsmönnum sé
geröur neinn greiði með því að halda
áfram þessu lánakerfi, og sé vænlegra
að hjálpa námsmönnum um vinnu,
meöan á námi stendur, og miöa skóla-
kerfið við þaö, svo aö menn standi ekki
uppi með íbúðarverð í skuldir að loknu
námi.
Og það má velta því fyrir sér, af
hverju námsmönnum sé ætlaður meiri
framfærslueyrir en t.d. ellilífeyrisþeg-
um. Væri ekki skynsamlegra að
ákveða t.d., aö hver námsmaður fengi
til láns svipaða fjárhæð á mánuði og
ellilífeyrisþegi, en sú fjárhæð er nú kr.
3.035.00 mánuði fyrir einhleyping.
Svona til samanburðar má nefna, að
þessi ellilífeyrir rennur oft til þess að
greiða vist á elliheimilum, sem gamla
fólkið greiðir úr eigin vasa, en náms-
menn fá fyrir utan öll lán skólavist
sína ókeypis.
Þeir menn, sem best þekkja til lána-
mála námsmanna, eru þeirrar skoöun-
ar, að núverandi lög muni aldrei verða
framkvæmd til enda, þ.e. námsmenn-
imir verði aldrei borgunarmenn fyrir
lánum sínum, og fyrr eða síðar verði
gripiö til ráðstafana til þess að hjálpa
þeim.annaöhvort með því aö afnema
verðtrygginguna og láta veröbólguna
greiða lánin niður, eða með því að
endurlána þessar fjárhæðir.
Að vísu er það svo, að menn, sem
stunda stutt skólanám, geta risið undir
lánunum, en tæpast þeir, sem leggja í
langskólanám, t.d. 6 til sjö ára nám i
háskóla erlendis.
Á ábyrgfl
Framsóknar
En sú deila, sem nú er risin milli
menntamálaráðherra og þingflokks
Framsóknarflokksins, er hins vegar
ekki um þessi atriði.
Eins og fyrr segir skorti fé þegar í
upphafi þessa árs til þess að Lánasjóð-
urinn gæti staðið við skuldbindingar
sínar. Skuldbindingar sjóðsins eru
miðaðar við framfærslukostnað. Nú
þegar hafa verið sett bráðabirgöalög
um, að skerða kjör almennings í land-
inu, og verða menn að bera ýmsar
veröhækkanir án þess að fá sam-
svarandi hækkanir á laun sín. Þessum
ráðstöfunum hefur almenningur tekið
af skilningi.
Og þá vaknar spurningin: Eiga
námsmenn einir að fá lán sín og aðstoð
eins og ekkert hafi gerst?
Er nokkurt réttlæti í því, að náms-
menn fái allar verðhækkanir „bætt-
ar”, meðan almennur launamaður,
sem verður að kosta nám þessara
námsmanna af kaupi sínu, verður að
draga saman í neyslu sinni?
Er það ekki í samræmi við bráða-
birgðalögin frá þvi í vor að breyta lög-
unum um Lánasjóð ísl. námsmanna
þannig að lán námsmanna verði skert
á sama hátt og önnur kjör í landinu?
Tillögur menntamálaráðherra hnigu
íþessaátt.
Formaður þingflokks framsóknar-
manna, Páll á Höllustöðum, hefur
haidið því fram að taka megi féö ann-
ars staðar í ríkiskerfinu án þess þó að
benda á leið. Og það væri út af fyrir sig
hægt aö taka fé t.d. af niðurgreiöslum
á landbúnaöarafurðir, en hafa fram-
sóknarmenn verið tilbúnir til þess að
minnka þær? Hafa framsóknarmenn
yfirleitt verið tilbúnir til þess að gera
nokkurn skapað hlut varðandi raun-
verulegan sparnað í ríkiskerfinu?
Páll á Höllustöðum er mætur þing-
maður og fylginn sér. Hann er óvenju
töluglöggur maður, eins og hann á ætt
til, og hefur fjármálavit. Þess vegna er
það furöulegt, að hann skuli nú neita að
gera nauösynlegar ráöstafanir til þess
að samræma lög um Lánasjóð náms-
manna fjárveitingum á fjárlögum
þessa árs.
Staöreyndin er nefnilega sú, eins og
ég sagði fyrr, að vandi Lánasjóðs ísl.
námsmanna er ekki sprottinn af
skyndilegri fjárþörf, heldur er þessi
vandi til kominn vegna óraunhæfra
fjárlaga þessa árs. Á þeim fjárlögum
ber núverandi menntamálaráðherra
enga ábyrgð, heldur er það fyrrver-
andi ríkisstjórn, meö menntamálaráð-
herrann Ingvar Gíslason í broddi fylk-
ingar.
Á þeim ráðherra ber síðan Páll
á Höllustöðum fulla og ótakmarkaöa
stjórnmálaábyrgö.
Haraldur Blöndal.
ekki síst þar sem Akureyrarskyrið er
einstaklega gott. Til aö koma í veg fyr-
ir það að neytendur komist á skyr-
bragðið frá Akureyri verður að grípa
til einhverra ráða. Auðvitað er gott að
fá undanrennu og skilja smjörið eftir,
en það er dýrt að flytja alla mysuna.
Skyr, ef það væri framleitt fyrir norð-,
an, er meira en helmingi léttara og
meö miklu meira geymsluþol.
En einkasölurétturinn er í veði og
aukinn kostnaður vegna mysuflutn-
ings og jafnvel áfalla vegna skemmdr-
ar undanrennu hverfur hvort sem er
inn í verðlagsgrundvöllinn fræga.
Jafnvægið í
mjólkurframleiðslunni
Ýmsum þykir gott að vitna til þess
að mjólkurframleiðsla landsmanna sé
komin í jafnvægi og jafnvel að mjólk-
urskortur geti verið yfirvofandi.
Mjólkurframleiðslan hefur verið um
100 milljónir lítra á ári um nokkurra
ára skeið. Við höfum drukkið minni
mjólk hver og einn en borðað mun
meira af osti, þakkaö veri lifandi
markaðsstarfsemi Osta- og smjörsöl-
unnar. Þaö er rétt að jafnvægi hefur
u.þ.b. náðst, en hefur hagkvæmni í
rekstri og hagsmuna bænda og neyt-
enda verið gætt um leiö? Þessi flutn-
ingaáform vekja grunsemdir um að
svo sé ekki. Þetta hlytur að hafa auk-
inn kostnað í för með sér sem „ein-
hver” borgar. Það hafa nýverið og eru
jafnvel enn í byggingu stórar og full-
komnar mjólkurvinnslustöðvar á því
svæði þar sem sala neyslumjólkur
mun væntanlega aukast mest þó að
engum sé gerður upp sá hugsunarhátt-
ur aö vilja ríghalda í offramleiðslu
mjólkurafuröa þá hefur a.m.k. vantað
alla fyrirhyggju og skipulag í þessi
mál ef gert væri ráð fyrir því að jafn-
vægi næðist milli neyslu og fram-
leiðslu. Þaö er fullyrt aö næg fram-
leiðslugeta sé fyrir norðan fyrir þessar
vörutegundir sem um ræðir. Hins veg-
ar vanti KEA þurrkara til að safna í
sarpinn fyrir sig og aðra fyrir vetur-
inn. Aftur á móti eiga þeir grjótkú í 5-
faldri líkamsstærð.
Björn Dagbjartsson,
forstjóri Rannsókna-
stofnunar fiskiðnaðarins.
' '