Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.1983, Qupperneq 22

22

DV. LAUGARDAGUR17. SEPTEMBER1983.
Heigarvísur
Helgarvísur
Helgarvísur
Helgarvísur
70. þáttur
Eg ætla aö byrja á því aö birta nokkrar stökur
eftir Svein í Elívogum. Móöur hans, Þóru Jóns-
dóttur, þótti nóg um níðkveöskap Sveins og er
sagt, aö hún hafi ort þessa vísu honum til viövör-
Gœttu þess, ad Guð er einn,
gáfuna sem lédi.
Ef þú yrkir svona Sveinn,
sál þín er i veði.
Sveinn lýsti vel hugarástandi og aðstæðum í
þessari vísu:
Brotið stýri, sinni sœrt,
sorgin knýr á hugans lendur,
þvi er dýrið í mér cert,
eitri spýr á báðar hendur.
Og næsta vísa er einmitt dæmi þess, er hann
spúöi „eitri” á báöar hendur:
Fyrst að sóðinn flár í lund
fór um Ijóð að geipa,
skal ég óöan yfirhund
orðaflóði steypa.
Og hér kemur mannlýsing, heldur kerskileg:
Forðaðist í sérhvert sinn
samneyti með hórum,
gáfnastóri garpurinn
gat þó börn með fjórum.
Þú mátt, íshönd auðnuleysis,
örvum skjóta af hverjum fingri.
Rósberg G. Snædal segist eiga þessar vísur i
eigin handriti Sveins. Þær bera meö sér, að
Sveinn hefur verið dapur og svartsýnn, er hann
ortiþær:
Ævikvöld er komið brátt,
kvæðagjöldin hlotin,
skuggavötdin minnka mátt,
minn er skjöldur brotinn.
Ég má flækjast firrtur björg,
fátt í krœki snærið,
nú að sækja nagdýr mörg,
nota tœkifœrið.
Nærri áður ýmsum hjó,
að sem náöu stefna.
Þeim, sem náðir naumast bjó,
nú er ráð að hefna.
Efþið hyggið hefndum ná,
helzt er tryggur matur
minum hrygg að mettast á,
meðan ligg ég flatur.
Þið, sem sendið þyngstan stein,
þar á hendið gætur:
Snertir hending ykkur ein,
ef ég stend á fœtur.
Aðferð skitna meta má
með iltkvittnistanni,
að láta bitna brodda á
brynjuslitnum manni.
Rósberg G. Snædal kvaö svo um Svein
Hannesson:
Nokkra botna býð ég enn,
býsna smá er geta.
Lœt því kannski lokið senn
Ijóðabraut að feta.
Þótt ég yrki aldrei meir,
ekki er mikill skaði,
því ennþá hef ég aðeins leir
ort og fest á blaði.
Og Sigfús botnar:
Óskum þess að einhver ráð
eygi stjórnin nýja,
svo undir ,,komma”austannáð j
ekkiþurfi ’ að flýja.
U '
Ó, að ég mœtti uppi ’ i sveit
yndisstunda njóta,
og í fögrum unaðsreit
ástarsælu hljóta.
Hér er friður, hér er ró,
hérna bezt ég uni.
Á þessum stað ég bú mitt bjó,
l brjósti ’ er ennþá funi.
Friðrik sendir fyrriparta, sem koma í lok
þessa þáttar, en hann kveður meö þessum
stökum:
Heldur kætist hugurinn,
hress effæðist staka.
Láttu þáttinn Ijóða þinn
lengi á blöðum vaka.
Láta skal nú lokið þessu bréfi,
því litlu hef ég til að bœta við.
Ekki er hægt í einu litlu stefi
að endurspegla hugans mörgu svið.
Minningarnar mega fjúka
með þér, sunnanvindurinn.
Hvi léztu blæinn hlýja og mjúka
hœtta að strjúka vanga minn?
BjörnStefánsson, Reykjavík, botnar:
Á Islandiþað íþrótt kallast
að eiga laun í daglegt brauð.
íhaldshjú í faðma fallast
fást ei neitt um lýðsins nauð.
Og„sís”botnarenn:
Missa kjarkinn má ég ekki,
mun um síðir birta til.
Þótt mig ýmsir hrókar hrekki,
halda mínu striki vil.
Lifnar yfir öllu hér,
afþví blessuð sólin skín.
Enþegar haustar óttan er
œriö löng og gleðin dvín.
Nú er bóndum glatt í geði,
grasið vex í kringum þá.
Alltþaö, sem að áður skeði,
er sem skuggi liðinn hjá.
Ég er alveg andlaus núna,
en œtla að smíða fyrripart.
Efég hefði ekki frúna,
anzi væri lífið svart.
Grínlaust er að glíma við
gæfuleysi og hviklynd víf.
Aldrei sá mun finna frið,
sem fer á mis við ástarlíf.
„Því er dýrið í mér ært9
eitri spýr á báðar hendur"
Hér koma nokkrar ósamstæðar vísur eftir
Svein. Þær þurfa ekki skýringa viö:
Efþú ferð í frakkann minn,
fullvel sérðu matið:
Rúmt á heröahlutann þinn
held ég verði fatið.
Hrygg er önd og hljómlaust skraf,
harðna böndin kífsins,
sviðnar höndur orðnar af
eldibröndum lífsins.
Oft til svanna kvæði kvað,
kenndur glanni í brögum.
Glöggt ei vun nað gæta að
Guðs né manna lögum.
Ég get borið höfuð hátt,
hiklaust gengið veginn,
þó að á mig líti lágt
Langhyltinga-greyin.
Sveinn kvaö, eina þessara vísna hef ég birt
áöur:
Margt ég kvað af munni fljótt,
máls i vaðal glaður.
Ærið hraður orðs við gnótt,
óheflaður maður.
Megingjörðum mínum stal
mótgangsörðug pína,
en með hörðu aftur skal
egg í skörðin brýna.
Þó að köflum ýmsum á
odd af sköflum brjóti,
giftuöflin aðstoð Ijá
öllum djöflum móti.
En Sveinn sló líka á viökvæma strengi. Hann
minnist móður sinnar meö þessum vísum:
Burt frá öllu eg sem fyr —-
unni heims um slóðir,
enginn framar að mér spyr
utan trygglynd móðir.
Hana langar soninn sinn
sjá ef auðnast kynni,
lófa strjúka um kalda kinn
kannski í hinzta sinni.
Sveinn kvaö:
Ég er kjörson gamla Geysis,
glóðin býr íkolum yngri.
Yfir hrjóstur ævinnar
ýmsa slóstu brýnu.
Stífur gjóstur stökunnar
stóð frá brjóstiþínu.
Aö síðustu birti ég þessa vísu Sveins, sem ég
hef orðiö var viö, aö væri rangfeðruð. Þessa vísu
kvaö Sveinn aö Skúla Thoroddsen sýslumanni
látnum:
Nú er Skúla komið kvöld,
kempan horfin vorum sjónum.
Þó að hríði í heila öld,
harðsporarnir sjást í snjónum.
— 0 —
Eg verö aö viðurkenna, aö ég fór rangt meö
vísu eina eftir Pál Olafsson. Rétt er hún svona:
Við það augun verða hörð,
við þaö batnar manni strax.
Það er betra en bœnagjörð
brennivín að morgni dags.
Ekki alls fyrir löngu sátu þeir aö sumbli á
Akureyri, frændur mínir Rögnvaldur Rögn-
valdsson og Birgir Halldórsson söngvari. Þegar
Birgir kvaddi, átti Rögnvaldur eftir eina létta
og hélt þjórinu áfram. Þá sagði Hlín, kona hans,
aö ekki þyrfti Birgi til, til þess aö hann héldi
drykkjunni áfram. Þá kvað Rögnvaldur:
Þér ég löngum unni og ann,
enda erþað mín heitust von,
að þú mættir eignast mann
eins og hann Birgi Halldórsson.
Nýlega mætti ég Ara Isberg lögfræðingi á götu
hér í höfuðborginni. Hann rifjaöi upp fyrir mér
tvær vísur eftir snillinginn Egil Jónasson á
Húsavík. Eg var búinn aö gleyma þessum
vísum, en hér koma þær.
Margterþað, sem miðurfer,
má þó ekki bera ’ á.
Veiga í Skógum ólétt er
eftir Jón á Þverá.
Sagt er, aö Jóni á Þverá hafi ekki líkaö vísan
sem bezt, og gerði Egill því þessa „bragarbót”:
Vísunni skal verða breytt.
Veigu ekkert sér á.
Hún átti sem sagt aldrei neitt
undir Jóni’á Þverá.
Friðrik Sigfússon yrkir enn ótrauður, og
mættu fleiri feta í fótspor hans og senda þaö,
sem þeim dettur í hug. En Sigfús hefur bréf sitt
á þessum vísum:
Karl Guðmundsson f Vestmannaeyjum
skrifar og telur, að kviðlingurinn „Alltaf er ég
að aga holdið” sé eftir Tómas Guömundsson. En
Karl spyrst fyrir um höf und þessarar vísu:
Sólin gyllir haf og hauður
heldur svona myndarlega.
Ekki er Drottinn alveg dauður,
og ekkert ferst honum kindarlega
Og enn spyr Karl um höfund þessa kviðlings:
Ég syng eins og svanur,
égsyndi’eins og áll,
er svipfríður eins og kjói.
Vígur sem Gunnar,
vitur sem Njáll
og vellandi mœlskur sem spói.
Sá eöa sú, sem skrifar aöeins B.B. undir bréf
sitt, sendir botna:
Sumar kveður, senn er haust,
svalir vindar gnauða.
Áfram halda endalaust
átök lífs og dauða.
Það ku mörgum þykja gott
þrumarann að smakka
ogþar á eftirþurrt og vott
úrþörmunum láta flakka.
Komdu, sól, og kysstu mig.
Hvers vegna ertu ’ að fela þig?
Hjálpaðu strax að hefja sig
hitanum minnst í 19 stig.
Sléttan víð á vinstri hönd
veitir lýðum yndi,
ef fáum um stðir friðuð lönd
fyrir hrlð og vindi.
Lífið marga gefurgleði,
gamaniðþó reynist valt.
Það oft veldur þungu geði,
þegar í grautinn vantar salt.
Ef ríkissjóður mjókkar ekki rneira,
missa sumir góða spenann sinn.
Mér finnst ósköp ömurlegt að heyra,
hve orðinn er sopinn dýr á vagninn minn.
Hér á meðal munu vera
menn, sem kunna sig að tjá.
Auðvitað er um að gera
í útvarpið að senda þá.
Varla ein mun Ijóðalína
létta allri sorginni.
En láti sólin Ijós sitt skína,
lifnar yfir borginni.
Meðan ástar- œvintýra
æskan nýtur glöð í sinni,
þá mun Amor öllum stýra
athöfnum á göngu þinni.
„Betri er krókur en kelda. ”
Kannski þú áttirþig.
Þótt taki að kólna og kvelda,
kvíðinn ei hrellir mig.
Þóröur Guðjohnsen kvað í kjaliaranum í
Hamborg á Laugavegi:
Bakkusar bikkjurþyrstar
birtast hér volandi
og óvirkir alkóhólistar,
sem ekki eruþolandi.
Þá er komið aö fyrripörtum. Friðrik Sigfússon
sendirþessa:
Þrúgar regn og þokan grá,
þrautum gegn skal vinna.
Birtir senn um byggðir lands,
burt fer regn ogþoka.
Efþér gengur alltívil
og engu lengur þarft að kvíða,...
Mammons gœði margan heilla
og margra glæðir von og þrá.
Ef að baki brýturþú
brýr að gæfuvegi,....
Ef gengurþú um gleði dyr,
gættu ’ að vöku þinni.
Og „sís” sendirfyrriparta:
Ef við þreyjum, biðjum, btðum,
betri tíð er fyrir höndum.
Margur, þó að yfrinn auð
eigi veraldlegan,...
Þetta ætti aö nægja aö sinni.
SkúliBen.
Utanáskriftin er:
Helgarvísur
Pósthólf 66
220 Hafnarf jöröur.