Dagblaðið Vísir - DV - 13.04.1984, Síða 13

DV. EQS.TUQAGUR U.APRtUW, w
13
Kjaftavaðall
í Lissabon
1 hverjum einasta mánuði eru
haldnar alþjóðlegar ráðstefnur og nú
er verið að halda ráðstefnu í Lóssa-
bon um þá staðreynd að
almenningur í Evrópu og Norður-
Ameríku býr við meiri hagsæld en
þekkist hjá flestum öðrum þjóðum í
heiminum. Þessi ráðstefna er ekkert
merkilegri en aðrar slíkar
ráðstefnur, — þó hefur sjónvarpiö
allt í einu efni á að senda þangað
Ogmund Jónasson sem nýkominn er
úr annarri iangferð frá stað þar sem
ekkert var að frétta. Og ögmundur
þylur kvöld eftir kvöld masið úr
ræðumönnum en inn á milli kemur
hið heilaga stef: ráðstefna þessi var
fundin upp af Olafi Ragnari
Grímssyni. Og því er ekki gleymt að
skýra sem vendilegast frá hverri
hreyfingu hins bjarthærða manns.
Þó er þagað yfir því að Olafur er ekki
þingmaður lengur og á þess vegna
ekki lengur aðild aö Evrópuráöinu,
en í því eiga einungis þingmenn sæti.
Hvaðan sprettur hag-
sældin?
Af þeim fréttum, sem borist hafa
af ráðstefnunni, má ráða að margir
ræðumanna telji fátækt í þriðja
heiminum hvítum mönnum að
kenna. Og þar er vitanlega fremstur
í flokki (fyrir utan Ölaf Ragnar)
Willy Brandt sem eitt sinn var
kanslari Þýska sambandslýðveld-
isins en hrökklaðist þaðan meö
skömm þegar í ljós kom að einn
Kjallarinn
HARALDURBLÖNDAL
LÖGFRÆDINGUR
helsti ráðunautur hans var launaöur
njósnari fyrir KGB. Brandt er
þekktur fyrir undanlátssemi við
austræn einræðisöfl og hefur haldiö
hlifiskildi yfir þeim öflum í
Lýðræðissamhyggjuflokki Þýska-
lands sem komu Helmut Schmidt frá
forustu.
Og hver eru svo ráð hins mis-
lukkaða þýska stjómmálamanns.
Hann ásakar Vesturveldin fyrir
vopnasölu til þriðja heimsins. Hann
ásakar Vesturveldin fyrir að þar eru
betri lífskjör.
Hann vill koma upp nýju peninga-
kerfi sem þjónar stjórnmálalegum
markmiðum en ekki peningalegum.
Hann veltir því hins vegar ekki
fyrir sér (eða Olafur Ragnar) að
rótin að hagsæld almennings í þriðja
heiminum verður ekki fundin á ber-
angri samhyggju eða ríkisafskipta né
verður hún grafin upp af forsjár-
mönnum. Hún hefur þrifist í akri
þess stjórnmála- og- hagkerfis sem
Vesturlönd hafa erjað um áratugi og
hún þrífst ekki annars staðar.
Hverjir versla með vopn?
Það er rétt að valdamenn í þriöja
heiminum eru mestir vopna-
kaupendur í heiminum. En til hvers
kaupa þeir vopnin? Þau eru notuð til
þess að tryggja þessum kumpánum
völd. Og það er hlægilegt að lofa
þessa herramenn í öðru orðinu, eins
og Brandt og Olafur Ragnar gera, en
hneykslast á vopnasölum til þeirra.
Það er enginn sem biður valda-
menn þriðja heimsins að kaupa
vopn. Hver þjóð ræður þessu sjálf,
Isiendingar hafa t.d. aldrei verið
vopnakaupendur í neinum mæli ef
undan eru skildar haglabyssur og
rifflar til heimilisnota og nokkrar
gamlar fallbyssur úr Napóleons-
styr jöldunum sem Landhelgisgæslan
keypti af Þjóðminjasafni danska
flotans.
Skoðun þeirra tvímenninga bygg-
ist á gömlum kenningum um að
Evrópubúar eigi að hafa forsjá með
þjóðum þriðja heimsins. Hin rétta
aðferð væri að predika leiðtogum
þess heimshluta að hætta að kaupa
vopnin.
Afhverju betri Hfskjör?
Vesturlönd leggja árlega mikiö af
mörkum tií þess að hjálpa fátækum
þjóðum. Því miður hefur reynslan
oftast orðið sú að ríkisstyrkir hafna í
einkasjóðum einræðisherranna og
eru óðara lagðir inn á banka-
reikninga í Sviss að frádregnum
kostnaði sem fer til þess að tryggja
hollustu lögreglu og hers. Fátækt er
hin sama og fyrr. Stjómmálafrelsiö
er ekkert.
Hræðilegasta dæmið um þjóð, sem
goldiö hefur dýru verði fyrir leiðsögn
samhyggjumanna, er Kúba.
Batista var vissulega einræðis-
herra. En þó var viss almenn velsæld
í landinu og Kúba var í hópi þeirra
landa í Mið-Ameríku þar sem þjóðar-
tekjur voru í efri kantinum. Hins
vegar var ólæsi rnikið. Kastró hefur
með böðlum sínum þokað þjóðinni
neðar og neðar og Kúba er nú með fá-
tækustu löndum Ameríku. öllum
þjóðartekjum er varið til vopna-
kaupa og hemaðar (þær tiltektir eru
þóknanlegar Brandt og Olafi
Ragnari) en Sovétmenn halda ríkinu
uppi með styrkjum. Siðan em skipu-
lagðar sýningarferðir stjómmálafá-
vita sem vinna kauplaust á piant-
ekrum þar og hafa þannig atvinnu af
ótölulegum fjölda Kúbumanna.
Manni er sagt að Kúbumenn kunni
að lesa. Getur verið satt, — en þeir fá
ekki að kaupa bækur eða blöð.
Hins vegar skera nokkrar þjóðir
sig úr um meiri efnahagsframfarir.
Og það er eftirtektarvert að þær
þjóöir hafa allar reynt að tryggja hjá
sér svipað stjómmála- og efnahags-
kerfi og er meðal Vesturlanda. Að
vísu er það svo að nokkuð skortir á
um stjómfrelsi, — en frjálst hagkerfi
leiðir fyrr eða síðar til lýðræðis á
sama hátt og lokað hagkerfi beinir
þróuninni í átt til stjómræðis þar
sem almenningur hefur engin völd
um eigin hag, en öllu er stjóraaö af
nefndum.
Það verður sjálfsagt mikið skrafað
í Lissabon og haldnar dýrar veislur.
ögmundur Jónasson mun vera með
langa pistla um ræður Willy Brandt
og mun geta þess í sífellu að hug-
myndin sé frá Olafi Ragnari.
Þessar ræður skipta hins vegar fá-
tækt fólk í þriöja heiminum engu
máli.
Glamur og gffuryrði
leysa ekki mál
I DV hinn 3. apríl sl. birtist grein
eftir undirritaöan undir heitinu
„Eggjabændur taka DV sér til fyrir-
myndar”.
A sömu opnu og greinin er er rit-
stjórnargrein eftir Jónas Kristjáns-
son sem sýnilega er skrifuö í tilefni
af þessari grein.
Fjarri fer því að ég ætli að svara
Jónasi liö fyrir lið, en ég vil þó vísa
þvi á bug að ég hafi verið sóttur til að
verja málstaö eggjadreifinga-
stöðvar. Tilefni að grein minni var
það að Jónas haföi áður vitnað i orö
mín í ritstjórnargrein og taldi ég mig
hafa ástæöu til að svara þvi.
Ritstjórnargrein sína endar Jónas
þannig: „Sem blaðafulltrúar sér-
hagsmuna hafa þeir (þ.e. undirrit-
aöur og fleiri) nefnilega fátt til
varnar ef ræða á efnislega um kerfi
hins hefðbundna landbúnaðar. Sá
þríhöfða þurs er óverjandi”.
Það er rétt að erfitt hefur verið
að ræða efnislega um landbúnað við
Jónas Kristjánsson. Ástæðan er sú
að málflutningur hans gefur ekki
kost á rökræðum. Þegar Jónas
Kristjánsson kallar félagsmálakerfi
landbúnaðarins „þríhöfða þurs”,
sveitir landsins „freðmýrar” og
leggur til að leggja niður landbúnað
hér á landi að veralegu leyti, þá
f allast mönnum hendur.
Giamur
Sá málflutningur ber aðeins því
vitni að höfundur hans gerir sér ekki
grein fýrir að þjóðin lifir á
auðlindum sínum; gróðri landsins,
fiski og orku, og engu öðru. Enginn
mótmælir að íslenskur landbúnaður
á við erfiöleika að stríða og velviljuð
ráð til úrbóta era vel þegin. Glamur
og gif urjrði skila málunum hins veg-
ar ekki áfram. I huga Jónasar
Kristjánssonar virðist þetta hins
vegar til marks um það að fátt sé til
vamar.
Mér er það hins vegar til efs að
Jónas taki sjálfur mark á mál-
flutningi sínum. DV hefur stundað
það árum saman að gera skoðana-
kannanir og hafa þær oft reynst vera
vandaðar og aukið hróöur blaðsins.
Nýlega var t.d. könnuö afstaöa fólks
til þjóðaratkvæðagreiðslu um hvort
leyfa eigi sölu á áfengu öli. DV hefur
hins vegar látið vera að gera
skoöanakönnun á afstööu þjóðarinn-
ar til landbúnaðarstefnu ritstjóra
sins.
Þegar til alvörunnar kemur
metur DV bjórmáliö mikilvægara en
landbúnaðarstefnu Jónasar Krist-
jánssonar. Þá minnist ég þess ekki
heldur að í Spurningu dagsins í DV
hafi nokkum tímann verið spurt að
hinusama.
I mörg hundruð ár leitaði íslenska
þjóðin frá nöprum raunveruleikan-
um í ævintýraheima kveðskapar og
sagna þar sem gilti að orðfærið væri
sem mikilfenglegast. Bólu-Hjálmar
ortit.d.þannig:
„Gæðasljór með girndafans
Grímur fór til andskotans.”
Sumar sögurnar fjölluðu um hug-
prúðan riddara á hvítum hesti sem
barðist við þríhöföa þurs. Innlifunin
gát orðið það sterk að menn gengu
inn í hlutverk riddarans. Ekki verður
annað séð en að enn lifi þessi innlifun
með þjóðinni. Eftir sem áður er hún
flótti f rá raunveraleikanum.
Flótti
Eftir að lesendur að ritstjórnar-
greinum Jónasar Kristjánssonar um
málefni landbúnaðarins hafa setið
undir þeim flótta frá raunveraleik-
anum á anrian áratug er vart að
undra þótt þeir hafi farið að spyrja
sig hvemig á þessari meinloku hans
standi. Jónasi virðist lítið um það
gefið að leitað sé skýringa á hátterni
hans og kallar þaö „hjáfræði”. Hann
má þó minnast hins fomkveðna að
,,að skilja er að fyrirgefa”. A öllum
tímum og um allt er fólk að leita
skýringa á g jörðum hvert annars. Fá
skrif veit ég t.d. betri en skýringar
Sigurðar Nordals á gjörðum Snorra
Sturlusonar í bók hans um Snorra.
Á sl. ári beincli Stefán Aðalsteins-
son þeirri spumingu til Gunnars
Kjallarinn
MATTHÍAS
EGGERTSSON
RITSTJÓRI BÚNAÐAR-
BLAÐSINS FREYS
Bjarnasonar ráðunautar í DV hvort
hann hefði staðið að baki skrifum
Jónasar Kristjánssonar um landbún-
aðarmál. Við þeirri spurningu fékk
Stefán ekkertsvar.
Þessi spuming var þó ekki að á-
stæðulausu. Heimildir eru til sem
gefa mjög sterka vísbendingu um að
Gunnar Bjamason hafi lagt Jónasi
Kristjánssyni lið við skrif rit-
stjómargreina um landbúnaöarmál.
Heimildir þessar er ekki unnt að
gefa upp frekar en heimildarmenn
að hinum nýju fréttaskotum DV.
Hins vegar hafa þeir Jónas og
Gunnar báðir tækifæri til að upplýsa
hið rétta í þessu efni. Eg veit að
mörgum með mér mundi þykja for-
vitnilegt að vita það og gæti verið að
þá væri t hægt að skilja Jónas betur —
og fyrirgefa.
• „Enginn mótmælir að íslenskur land-
búnaður á við erfiðleika að stríða og vel-
viljuð ráð til úrbóta eru vel þegin. Glamur og
gífuryrði skila málunum hins vegar ekki
áfram.”