Dagblaðið Vísir - DV - 05.05.1984, Qupperneq 8

8
DV. LAUGARDAGUR 5. MAI 1984.
Útgáfufélag: FRJÁLS PJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRDUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JONAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍDUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍDÚMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiösla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: PVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611. ..
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍDUMÚLA 12. Prentun:
Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áskriftarverðá mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað25kr. *"
Harölínan bifast ekki
Þess misskilnings hefur gætt undanfarna daga, að nú
séu að linast tök landseigendafélags íslands á stefnu
stjórnvalda í málum hins hefðbundna landbúnaðar. Er
haft til marks um þetta, aö deilt hafi veriö um stefnuna á
miöstjórnarfundi Framsóknarflokksins um síðustu helgi.
Ráðamenn Fiamsóknarflokksins hafa lengi opinber-
lega verið þeirrar skoöunar, að framleiða skuli hefð-
bundnar landbúnaðai afurðir upp í meintar innanlands-
þarfir og hafa í góðum árum afgang til útflutnings, svo að
ekki komi til skorts á þessum vörum í vondum árum.
Ekki er minnzt á landbúnað í ályktun miðstjórnarfund-
arins. Eftir fundinn lýsti svo Steingrímur Hermannsson
formaður yfir, að æskilegt væri, að útflutningur land-
búnaðarafurða væri sem minnstur. Þetta er áherzlu-
breyting í stefnu, en alls engin kúvending.
Ef frá eru taldir nokkrir áhrifalitlir Reykvíkingar, eru
deilur Framsóknarflokksins um hinn hefðbundna land-
búnað milli haiðlínumanna annars vegar og grjót-
harölínumanna hins vegar. Harölínumenn á borö við
Steingrím og Jón Helgason landbúnaðarráðherra hafa
undirtökin í þeim deilum.
Harðlínumenn vilja í stórum dráttum halda óbreyttri
stefnu í málum hins hefðbundna landbúnaðar, þótt gjald-
þrot hennar sé sífellt að verða fleirum ljóst. Þeir vilja
gefa eftir í smámunum eins og jógúrtmálinu, þegar
þrýstingur veröur óbærilegur, en sækja fram á öðrum
sviðum eins og í eggjamálinu.
Grjótharðlínumennirnir reka hins vegar eins konar
Ingólfsku, sem er stefna óheftrar sjálfvirkni í offram-
leiðslu óseljanlegra afurða á þjóðarkostnað. Slíka menn
er líka að finna í Sjálfstæðisflokknum og einkum þó í
Alþýðubandalaginu, sem oft reynir að grafa undan Fram-
sókn úr þessari átt.
Samanlagt ráöa harðlínumenn og grjótharðlínumenn
stefnu og gerðum allra þessara þriggja stjórnmálaflokka
í málum hins hefðbundna landbúnaðar. Og Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur meira að segja gert aðalþingmann
stærsta landbúnaðarkjördæmisins, arftaka Ingólfs, að
flokksformanni.
Þessarar þriggja flokka varðstöðu um landseigenda-
félag íslands sér greinileg merki á liðnum vetri. Hinn
hefðbundni landbúnaður hefur veriö varinn með kjafti og
klóm, þrátt fyrir margvíslegar uppljóstranir. Og á
sumum sviðum hefur honum tekizt að sækja fram gegn
neytendum og þjóð.
Engin von er á, að afnumin verði einokun Grænmetis-
verzlunar landbúnaðarins, þrátt fyrir hundraðasta
hneykslið, er felst í hringrotna skepnufóðrinu, sem selt er
undir heitinu kartöflur. Frumvarp Alþýðuflokksins um
það efni hefur ekki einu sinni fengizt rætt.
Engin von er á, að afnumin veröi einokun Mjólkur-
samsölunnar, þótt komið hafi í ljós ofsagróði í skjóli sjálf-
virkrar verðlagningar á einokunarvörum, sem meðal
annars er notuð til óheiðarlegrar samkeppni á öðrum
sviðum. Það er vaiia, að söluskattur náist af mangó!
Þrátt fyrir virka andstöðu hefur harðlínumönnum
tekizt að útvega lán af fé neytenda til eggjadreifingar-
stöövar þeirrar, sem er fyrsta skrefið í að breiða einokun
hins hefðbundna landbúnaðar yfir egg, kjúklinga og svín.
Þar er á ferðinni hið hættulegasta mál.
Þjóðin hefur ekki og er ekki hið minnsta að nálgast af-
nám martraðar innflutningsbanns á búvöru og ríkis-
stuðnings viö hinn hefðbundna landbúnað. Landseigenda-
félagið stendur við stjórnvölinn og lætur engan bilbug á
sér finna. Þjóðin mun áfram borga og borga og borga.
Jónas Kristjánsson.
Fnglarækt í
fjárlagagat
— Þetta er ný búgrein, maöur! Og
allt til útflutnings. Hreinn gróði,
milljónir á milljónir ofan!
Hann var æstur, þessi bóndi, ný-
kominn í bæinn í leit aö ráöamönnum
þjóðarinnar, rjóöur og voteygur og
klökknaði ööru hvoru þegar honum
var hvaö mest niöri fy rir.
Eg hef þekkt hann lengi og það má
segja að saga hans sé saga íslensks
landbúnaðar síöustu ár í hnotskum.
Hann rak sitt bú í fyrstu eingöngu
á kindum og haföi eina kú í f jósi til aö
mjólka oní heimilisfólkið. En f járbú-
skapur er óttalegt streö, stanslaus
hlaup um fjöll og fimindi, lítið verð
fyrir kjötiö og ekkert fyrir ullina. Svo
var ekki aö tala um framleiðniaukn-
ingu því hver kind pródúsérar ekki
nema eitt reyfi á ári eöa einn hrygg,
tvö læri, einn haus og eina gæm, og
því fá engar kynbætur breytt.
Svo hann sneri sér aö kúabúskap.
Byggöi myndarlegt fjós og kom sér
upp þrjátíu mjólkurkúm. Þaö eru
minni hlaup kringum kúabúskap, en
það þarf að mjólka þær tvisvar á
Úr ritvélinni
Ólafur B. Guðnason
og þaö var ákveöiö aö hann heföi
ekki gott af því aö hafa fleiri en
fimmtíu refi, sem er þaulhugsuð
meöalstærö, of lítið þegar verö á
aö veiða rækju. Og bændur em engir
eftirbátar sjómanriá þegar kemur aö
því aö finna nýja nytjastofna og nýja
framleiðslu. En bændum hefur
gengiö síöur aö finna markaöi, utan-
lands, blessuöum. Þess vegna trúöi
ég því vel aö vinur minn, bóndinn,
heföi fundið nýja búgrein en ég trúöi
því síður að hann heföi fundiö bú-
grein sem ekki þyrfti styrkja viö.
En hann var ósveigjanlegur og bar
sig mannalega: — Engar út-
flutningsbætur. Og þaö sem meira
er, allt flutt út á fæti, eöa öllu heldur
væng, og þess vegna enginn
slátrunarkostnaöur, eöa frystikostn-
aöur, eöa geymslukostnaöur.
— Heyrðu, góöi! Hvaö þá meö
SIS? Hvaö ætlarðu aö gera við
stærsta fyrirtæki landsins? Svipta
þaö tilvemréttinum? Hvaö hefur
Erlendurgert þér?
— Meira aö segja SIS veröur aö
víkja þegar þjóöarhagur er annars-
vegar!
— Mérþykirþúsegjafréttir!
Hann glotti drýgindalega og ók sér
mjólkurvötnum og alls kyns offram-
leiöslu. Hann varð ósköp leiður yfir
þessu og ákvað aö hætta kúabúskap
enda farinn aö eldast og vildi finna
eitthvað léttara.
Hann sneri sér aö kjúklingarækt.
Kjúklingar em ekki glæsilegar
skepnur, ekki þess konar skepnur
sem rómantísk skáld yrkja kvæði
um. En þaö er fyrirhafnarlítið aö sjá
um þá, þeir eru hafðir í húsum allan
ársins hring og geta ekki lagt á flótta
þegar á aö slátra þeim, eins og
slægar rollur gera stundum.
Kjúklingar hafa annan kost. Þeir
eru utan viö kerfiö og enginn hefur
völd til þess aö skammta kvóta eöa
fetta fingur út í búreksturinn á
annan hátt. En sjálfstæöiö hefur sína
galla og þaö er á engan hátt tryggt aö
afuröirnar seljist. Þannig leiö ekki á
löngu þar til bóndinn fór að leita sér
aö aukabúgrein því kjúklingar selj-
ast ekki nema veröiö á þeim sé lágt.
Hann ákvaö þess vegna að snúa
sér aö loðdýrarækt, sem allir vom
svo hrifnir af, og svo mikið var skrif-
aö um í blöö og talaö um í sjónvarp-
inu.
En loödýrarækt er innan kerfisms,
leið sína í hænsnahúsið og nú var
svipaö ástatt meö búskap bóndans,
og landbúnaðarstefnuna í heild, þaö
varalltírúst.
Og þannig var komiö fyrir honum
þegar hann kom í bæinn og heilsaöi
upp á mig þegar honum þótti sækjast
sernt leitm aö ráöamönnum þjóöar-
innar.
Hann bar sig þó ekki illa. Þegar ég
vottaöi honum samúð mina vegna
veiöiferðar rebba bandaði hann frá
sér meö hendinni og sagöi aö það
væri búiö og gert og þýddi ekki að
gráta það.
— Eg er búinn aö finna lausnina!
Alveg nýja búgrein sem getur ekki
brugöist! Oll framleiðsla til útflutn-
rngs og þó engar útflutningsbætur.
Gjörsamlega ónýttir markaöir, ótak-
mörkuö eftirspum og himinhátt
verð, alveg himmhátt!
Þaö er eitt ööru fremur sem er
aödáunarvert í fari Islendinga og
það er bjartsýnin. Þegar örbirgöm
blasti viö, eftir hrun síldarstofnsúis,
fundu sjómenn upp á því að veiöa
loðnu. Og þegar íoönan var upp-
kláruö og þorskurinn að verða upp
urinn datt þeim þaö snjallræöi í hug
leyndarmáli.
— Fálkar!
— Fálkar?
— Fálkarækt, maður!
Hann hallaði sér aftur í stólnum og
beiö eftú- fagnaðarópúiu og lófatak-
inu. En það kom ekki. Hann varö
fyrst hissa, síöan óþolúimóöur og
loks reiður.
— Lestu ekki DV, maöur?
Hann veifaði blaðinu framan í mig
og mikiö rétt, á forsíöunni var stór
fyrirsögn: „Góður fálki selst á tvær
milljónir”!
— Tvær milljónir fyrir fuglinn!
Séröu ekki möguleikana, maður?
Þaö þyrfti ekki nema fimm hundruö
fálka upp í fjárlagagatið! Fyrir nú
utan eggúi. Þrjúhundruöþúsund
fyrir stykkiö. Eitthvaö annaö en
pútui’nar, maöur!
Viö sátum lengi frameftú- nóttu og
ræddum þessa bráösnjöllu hugmynd.
Daginn eftir hélt hann áfram aö leita
aö ráöamönnum þjóöarúinar, en
enginn þeirra vildi við hann tala og
aö lokum varö hann að hverfa heún á
leið, Vonsvikúin og leiður.
En hugmyndinni er hér meö komiö
áframfæri.