Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.1985, Síða 19

DV. LAUGARDAGUR 8. JUNI1985.
67
Bflar
Bflar
Bflar
Bflar
Bflar
The Donnington Collection er safn
viö Donnington kappakstursbrautina í
Leicestershire en þar er stærsta safn
eins sætis kappakstursbila í heiminum
(meiraen80bílar).
Á safninu í Sandringham í Norfolk er
fyrsti bíllinn sem keyptur var til
bresku konungsfjölskyldunnar, Daim-
ler—bíll Edwards sjöunda, árgerö
1890, og á National Motor Cycle
Collection í Birmingham eru meira en
400 mótorhjól til sýnis.
Víða um heim keppast menn um aö
halda upp á aldarafmæli bílsins en
fáar tækninýjungar hafa haft eins
mikil áhrif á daglegt líf fólks og bíllinn
hafði strax í upphafi bílaaldar.
I Bretlandi eru menn engir eftirbát-
ar annarra í því aö halda upp á aldar-
afmæliö og veröur þess minnst víöa um
landiö á þessu ári. Einn sá staöa í Bret-
landi þar sem þessa veröur minnst
meö hvaö mestum glæsibrag er í Place
House í Hampshire, heimili Montagu
lávarðar af Beaulieu.
John Montagu, faðir núverandi
lávaröar, var frumherji í upphafi bíla-
aldar í Bretlandi. Hann var leiðtogi
þeirra þingmanna á breska þinginu
sem reyndu að fá fólk til aö viðurkenna
bílinn sem nauösynlegan hlut á fyrstu
árum aldarinnar. Hann átti frum-
kvæöið að fyrstu lögunum um bíla áriö
1904 þar sem bílnúmer voru gerð aö
skyldu og eins laganna sem hækkuöu
hámarkshraöa úr 12 mflum (18 km) í 20
mílur á klukkustund (30 km).
Montagu lávarður á enn í fórum sínum
sektarmiöa sem faöir hans fékk frá
lögreglunni fyrir að aka yfir 12 mílna
hraöa árið 1902.
Montagu lávarður opnaði Palace
House sem safn 1952 og kom þar fyrir
litlu safni fornbíla til minningar um
föður sinn. „Eg vildi sýna hvað fjöl-
skylda mín haföi lagt fram í áranna
rás. Lif föður míns var greinilega helg-
aö bílnum og því fannst mér við hæfi aö
opna sýningu í minningu hans. Eg
byrjaði með þrjá bíla fyrir framan
húsið og nú hefur safniö aukist og auk-
ist.”
Núverandi safn (National Motor
Museum) er með yfir 250 sérstæða
fombíla aHt frá árinu 1894, þar á meðal
bíl Montagu lávaröar, Rolls Royce
Phantom 1, árgerö 1909, en þann bil
notaði hann allt til dauðadags 1929.
Uppáhaldstimabil núverandi lá-
varöar er 1904 til 1914. „Þá voru bílarn-
ir stórir og kraftmiklir,” segir hann.
Og hann fer oft og einatt meö „Silver
Ghost”—bílinn sinn, sem er Rolls
Royce árgerð 1909, í sýningarferðir
víða um heim. Þennan bíl fann hann
sem kranabíl á viðgerðarverkstæði í
Skotlandi á sínum tíma.
Helsta framlag safnsins í Beaulieu
til aldarafmælisins er stór afmælissýn-
ing sem kostaði 65 milljónir króna að
koma upp. Þessi sýning var opnuö í lið-
inni viku, eða á miövikudaginn var, og
var það Karl Bretaprins sem opnaði
hana.
Á sýningunni gefst gestum kostur á
að skoða ýmis tímabil í sögu bílsins allt
frá 1885 til ársins 2000.
I einni deildinni sést fjöldafram-
leiðsla bíla eins og hún var í upphafi
Árlega er haldinn þolakstur fornbíla frá London til Brighton og gefur þar bð lita margan glœsibilinn frá upphafi bílaaldar.
Bretland:
100 AR
frá upphafi bflsins-minnst á margvíslegan hátt
hjá Ford, þegar „gamli Ford” var
smíöaöur, og strax í næstu deild sést
svo nútímaleg samsetning bíla með
tölvustýrðum gervimönnum.
Farþegar í sýningarlestinni, sem fer
um svæðið, fá einnig aö kynnast því
hvernig það er að taka þátt í meistara-
keppniíkappakstri.
Þessi hugmynd hefur veriö í þróun
síðustu 10 ár og lýsti Montagu lávaröur
ánægju sinni yfir að tekist hefði að
opna sýninguna á aldarafmælinu.
Fyrir þá ferðamenn héöan frá Is-
landi sem eru á ferð í Bretlandi er rétt
að upplýsa að safniö er í útjaðri Nýja-
skógar (New Forest), 86 milur suð-
vestur af London. Þar verður margt á
seyði til aö halda upp á aldarafmælið
og meöal þess má nefna Mini Cooper
Rally sem fer fram á morgun, sunnu-
dag, og Austin Seven Rally, sem fer
fram 7. júlí. Þá gefst gestum kostur á
að skyggnast á bak við tjöldin í safninu
á sérstökum safndegi 14. júlí.
I Beaulieu er langstærsta safn forn-
bíla í Bretlandi en þar í landi eru meira
en 30 önnur söfn sem sýna fornbíla og
gömul mótorhjól.
Humber, Riley, Singer og Standard,
auk margra annarra, uppruna sinn.
Þar hefur nýverið veriö aukið viö
safn British .oad Transport.
I nóvemt ;r, nánar tiltekið þann
þriðja, munu 330 fornbílar, eldri en frá
árinu 1905, stilla sér upp í Hyde Park í
London og taka þátt í hátíðarakstri til
Brighton til að minnast upphafs laga
um bíla í Bretlandi sem hækkuðu
hámarkshraðann úr f jórum í tólf mílur
á klukkustund og afnámu þá skyldu aö
maður skyldi ganga á undan öku-
tækjum með sjálfhreyfivél.
Montagu lávarður I einum uppáhaldsbíla sinna, Rolls Royce, „Silver
Ghost", árgerð 1909.
I Coventry eru stanslaus hátíðahöld
að kalla má sem staðið hafa frá apríl
og koma til með að standa allt fram í
október. I Coventry áttu nöfn eins og
Aipine tagle, og til hægri er Phantom I trá 1925. Phantom-billinn kom
kjölfar Silver Ghost og þennan bíl keypti faðir Montagu lávarðar 1925.